Voor de derde keer op rij organiseerde de VoorleesExpress Walcheren de training interactief voorlezen voor een nieuwe lichting (vrijwillige) voorlezers. Alle dertig voorlezers in spé waren op hun vrije zaterdag, én voor velen ook de eerste dag van de herfstvakantie, voor deze training naar de bibliotheek gekomen, waaruit maar weer blijkt hoe serieus ze hun vrijwillige voorleestaak opvatten! Natuurlijk hebben we het eerst over het belang van (voor)lezen gehad, en dat (voor)lezen heel belangrijk is, en tegelijk ook nog eens heel erg plezierig is, werd vanzelfsprekend door allen onderschreven, anders zat men er immers niet.
Dat je ’t liefst al vanaf babyleeftijd kunt beginnen met boekjes “voorlezen” En dan gaat het er uiteraard niet om zo’n boekje van begin tot eind voor te lezen, dat moge duidelijk zijn, het is gewoon iets waarmee je samen met het kindje plezier beleeft, je vertelt erbij, en je zegt wat het doet “ja, dat vind jij leuk he, om het boek op de grond te gooien”, of als het kind toevallig bij de bladzijde met daarop het eendje komt, zeg je “kwak, kwak, eendje”, en zing je uit volle borst “alle eendjes zwemmen in het water” en negen van de tien keer zal het kind daarop reageren door z’n hoofdje naar je toe te draaien, zo van, hee, das leuk, dat heb ik meer gehoord (want dat liedje zingt de juf bij de crèche ook). De klanken, ritme en rijm van de woorden vinden jonge kinderen leuk om te horen.
En heel belangrijk, vanaf jonge leeftijd ben je bezig met het opbouwen van een voorleesroutine, een goede dagelijkse gewoonte met het omgaan met boeken, belangrijk voor de taal- en spraakontwikkeling van kinderen. Het leidt ook tot een sterkere leesmotivatie (de wil om te (leren) lezen). Juist in boeken komen allerlei woorden voor, die het kind in de dagelijkse spreektaal niet zo vaak zal horen. Wist je dat kinderen door 15 minuten per dag te lezen (voorgelezen te worden) zoveel woorden lezen/horen (1 miljoen per jaar) dat ze uiteindelijk 1000 nieuwe woorden per jaar erbij leren!
Bij de training ligt de focus op het interactief voorlezen, dat is iets anders dan een boek er doorheen jassen. De kunst van interactief voorlezen is om dat zo te doen dat kinderen oplossingsgericht gaan na- en meedenken over wat er gebeurt in het verhaal, dat ze onder woorden brengen wat ze beleven bij het verhaal en wat ze kennen uit eigen ervaring.
Daar zijn een aantal tips en trucs voor, bijv. het stellen van open vragen, waarop je als kind dan vrijelijk kan reageren, mits je natuurlijk al over redelijk wat actieve taal beschikt.
Maar ook heel jonge kinderen, die nog in twee-woord-zinnen praten, of kinderen met een andere moedertaal, die nog te weinig Nederlandse woorden/taal tot hun beschikking hebben, kun je betrekken bij het verhaal d.m.v. aanwijsvragen en ja/nee vragen te stellen of adequaat te reageren op hun lichaamstaal: “ja, Muis poetst ook zijn tanden, net als jij, he. Laat maar eens zien, hoe jij dat doet” (of, pak je tandenborstel maar eens, en andere voorwerpen uit het boek).
Door daarnaast ook met de kinderen naar de voorkant van het boek te kijken, de titel van het boek voor te lezen en hen vervolgens te laten voorspellen waar het boek over zal gaan, en door hardop denkend voor te doen hoe je oplossingen bedenkt voor “het probleem” in het verhaal bereid je hen op een speelse manier voor op begrijpend lezen in de basisschool (het toekennen van betekenis aan geschreven taal), een vaardigheid die ze ook in hun latere leven goed moeten beheersen (denk aan allerlei overheidsinformatie, die we als volwassene voorgeschoteld krijgen).
Het zal duidelijk zijn dat je juist met interactief voorlezen aan (jonge) kinderen nog meer effect bereikt op het gebied van onder meer de taalvaardigheid en woordenschat. Ook onderzoek toont deze effectiviteit aan, en dan met name door het dagelijkse voorlezen. Daarom hechten wij bij de VoorleesExpress veel waarde aan het model staan voor de ouders van het voorleeskind (er wordt twintig keer voorgelezen), want we streven ernaar dat de ouders gaandeweg het stokje overnemen (of een ouder broertje of zusje). Met z’n allen zorgen we ervoor dat we van die kleintjes grote lezers maken, waar zij heel hun leven profijt van zullen hebben!
Gastblogger Leni Beijer, Bibliotheek Vlissingen.
De training vond plaats op zaterdag 24 oktober 2015 in ZB.
Meer informatie over
