Bij beeldende kunst denken we heden ten dage meestal aan twee dimensies. Tekeningen, schilderijen, etsen en foto’s en reproducties daarvan zijn goede voorbeelden. De digitale wereld, het internet, filmkanalen, allemaal zo plat als maar mogelijk, op een beeldscherm weergegeven. Vroeger werd kunst juist vooral driedimensionaal vormgegeven. Beeldjes en sculpturen waren de meest voorkomende uitingen van artistieke expressie.
Het oude Egypte en de Griekse oudheid
Toetanchamon was een farao van de 18e Dynastie van het Oude Egypte. Zijn graf is de meest spaakmakende vondst. Ebbenhouten koningsbeelden, vreemd gevormd vergulde bankjes met leeuwenkoppen en met het hoofd van Hathor, betoverende juwelendoosjes, vazen van albast, sierlijk bewerkte stoelen, strijdwagens. Er kwam geen eind aan de lijst van opgeslagen spullen. De hoeveelheid was zo overweldigend dat de archeologen bijna 3 maanden nodig hadden om alles te catalogiseren, fotograferen en rubriceren. Voordat zij eindelijk op 16 februari 1923 toekwamen aan de eigenlijke grafkamer met de gouden sarcofaag.
Het materiaal dat gebruikt werd in de beeldhouwkunst tijdens de Griekse oudheid was marmer. De Griekse beeldhouwkunst heeft veel aandacht voor het menselijk lichaam. Er zijn beelden van goden, maar ook van ‘gewone’ mensen. Deze werden gemaakt na een bijzondere daad van moed of een belangrijke sportprestatie. Dit waren meestal mannen en ze werden ook meestal naakt afgebeeld. Vrijstaande beelden stonden vaak rond tempels.
Moderne 3D technieken of ouderwets handwerk
Vladimir Bakun (1965), werd geboren in Zuid-Siberië. Zijn eerste beelden werden bepaald door de uitgestrekte Siberische wouden vol dennen, ceders, lariksen en berken. In de houthakkerskampen speelde hij tussen de hoge stapels gekapte bomen en deed er zijn liefde voor hout op. In de werkplaats van zijn vader, maakte hij kennis met de techniek van het verfijnde Russische houtsnijwerk. Na veel experimenteren ontwikkelde hij een speciale en unieke techniek waarbij hij de verborgen kern van het hout, vol nerven, kwasten, vezels en groeilagen weet bloot te leggen. Daarmee toont hij het hart van het hout. Die kopse kant van hout komt zelden naar voren. De vormen waar hij naar streeft zijn natuurlijke oervormen, soms met een mannelijk, dan weer met een meer vrouwelijk voorkomen.
In groot contrast daarmee is de werkwijze van Adam Lowe. De kunstenaar Adam Lowe en het collectief Factum Arte heeft met laserscanners, digitale fotografie en 3D printers kopieën gemaakt van de graftombe van Toeanchamon. Ook vazen, schouwen en andere voorwerpen die gebruikt worden voor decors in Hollywood worden gemaakt met de 3D printer en marmerstof. Op basis van achttiende eeuwse ontwerpen van Piranesi worden nu voorwerpen gemaakt met schitterende details.
In Zeeland is binnenkort ook een werkplaats met allerlei aparaten zoals 3D printers en een laserscanner. Een uitgelezen plek voor kunstenaars en ontwerpers om aan de slag te gaan met moderne 3D techniek. Wie meer wil weten over oude en moderne kunst kan natuurlijk ook in de Zeeuwse Bibliotheek terecht voor boeken, DVD’s en tijdschriften. De redactie van het tijdschrift Kunstbeeld heeft een speciaal nummer met de beste kunst van 2014. Daarin is aandacht voor de beste kunstmomenten, de beste musea, de beste kunstenaars, de beste kunstboeken, enzovoort.
Aanbevolen in de Zeeuwse Bibliotheek en in digitale bronnen:
Dijkgraaf, Robbert. Platte kunst. Kunstbeeld, jaargang 38 (2014), 12/1 , p. 71
Luigi Ficacci. Giovanni Battista Piranesi, the complete etchings (Het complete oeuvre van de Italiaanse etser, 1720-1778)
Materiaal over beeldhouwkunst in de Griekse oudheid
Informatie over het Fablab Zeeland
Adriënne Withagen
Tags: 3D