Notice: Function _load_textdomain_just_in_time was called incorrectly. Translation loading for the breadcrumb-navxt
domain was triggered too early. This is usually an indicator for some code in the plugin or theme running too early. Translations should be loaded at the init
action or later. Please see Debugging in WordPress for more information. (This message was added in version 6.7.0.) in /var/www/html/wp-includes/functions.php on line 6114
Warning: Cannot modify header information - headers already sent by (output started at /var/www/html/wp-includes/functions.php:6114) in /var/www/html/wp-includes/rest-api/class-wp-rest-server.php on line 1893
{"id":3947,"date":"2014-03-03T10:13:10","date_gmt":"2014-03-03T09:13:10","guid":{"rendered":"http:\/\/weblog.zeeuwsebibliotheek.nl\/?p=3947"},"modified":"2014-03-03T10:13:10","modified_gmt":"2014-03-03T09:13:10","slug":"zeeland-en-de-eerste-wereldoorlog","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/weblog.dezb.nl\/2014\/03\/03\/zeeland-en-de-eerste-wereldoorlog\/","title":{"rendered":"Zeeland en de Eerste Wereldoorlog"},"content":{"rendered":"
Op het moment dat minister Plasterk van Binnenlandse Zaken dreigt de constitutie die het provinciale verband dat Nederland heet door een steek van het bureaucratische zwaard om zeep te helpen, viert de provincie Zeeland geheel ten onrechte haar 200-jarig bestaan.<\/p>\n
De provincie als autonoom bestuur bestaat immers al sinds 1574 en als we het grafelijke bestuur bekijken al sinds de 13de<\/sup> eeuw. De Rijksoverheid<\/a> vond het echter nodig het oranjeblazoen na de inauguratie van Willem IV (die om zijn foute voorgangers niet in herinnering te brengen niet zo mag heten) op te poetsen en kwam met dit lumineuze idee. Eerder al had ik het over de grabbelton die geschiedenis heet<\/a> en ook in dit geval wordt er dankbaar gebruik gemaakt om zaken naar eigen hand te zetten, want politiek en geschiedenis is een dodelijke combinatie. Als je dit soort blije, door de rijksoverheid ge\u00efnitieerde sites ziet, bekruipt mij in ieder geval het gevoel dat de zogenaamde democratische staten die de vrijhandel hoog in het vaandel voeren wel heel erg graag leentjebuur spelen bij de propaganda ministeries van de oude Sovjet-Unie.<\/p>\n De Grote Oorlog<\/i><\/p>\n Wat elke Zeeuw echter hoort te weten, is dat het allesbehalve vanzelfsprekend is dat Zeeland in zijn huidige vorm nu nog bestaat. Honderd jaar geleden zat het kleine Nederland ingeklemd tussen oorlogvoerende grootmachten en lag Zeeland pal naast de frontlinie. Niet alleen nu, maar ook honderd jaar geleden moest voor het behoud van de provincie gestreden worden. De Belgen vonden namelijk dat Nederland zich door zijn neutraliteit tijdens de oorlog\u00a0 pro-Duits had gedragen en wilde compensatie voor de oorlogsschade in de vorm van de annexatie van Zuid-Limburg en Zeeuws-Vlaanderen. Dit was uiteraard een even ridicule als hypocriete drogreden om de Limburgse steenkolenmijnen de toegang tot Antwerpen in handen te krijgen. De Zeeuws-Vlamingen reageerden dan ook als door een wesp gestoken. J.N. Pattist<\/a> vond dat het gebied van Hulst tot Cadzand deel van Nederland moest blijven uitmaken en componeerde al in 1917 samen met J. Vreeken de tekst en muziek van het Zeeuws-Vlaamse volkslied. Protestbewegingen van meisjes gestoken in klederdracht togen naar Den Haag en uiteindelijk leverde die actie ook ons\u00a0Zeeuws Volkslied<\/a> op, dat in 1919 door hoofdonderwijzer D. A. Poldermans uit \u2019s-Gravenpolder werd geschreven en van muziek werd voorzien door Jan Morks.<\/p>\n <\/p>\n <\/p>\n [Zeeuws Volkslied, Affiche, Zeeuwse Bibliotheek, Beeldbank Zeeland, recordnr. 11375]<\/p>\n Eigenlijk heb ik het nu nog slechts gehad over de kleinste rimpeling die de Eerste Wereldoorlog in de provinciale vijver veroorzaakte. Vanaf\u00a0 augustus 1914 had Zeeland namelijk behoorlijk wat te stellen met alle oorlogsproblematiek. Wie \u2019s avonds op de duinen van Walcheren stond, kon de kanonnen aan het front in Belgi\u00eb horen bulderen en de horizon rood zien oplichten van het vuur. Bij vergissingsbombardementen op Goes<\/a> en Zierikzee<\/a> \u00a0in 1917 waren doden te betreuren. Diverse vliegtuigen en schepen werden in beslag genomen, Duitse en geallieerde militairen ge\u00efnterneerd, honderden slachtoffers vielen langs de ge\u00eblektrificeerde grensafzetting, een miljoen vluchtelingen staken de grens over en tot na de oorlog waren bepaalde producten in Nederland alleen op de bon verkrijgbaar. Over dit alles wordt in Zeeland zelf veel voor het voetlicht gebracht, dat ik hier graag op een rijtje zet.<\/p>\n <\/p>\n [Prent met Belgische vluchtelingen in 1914, Tekeningen en prenten, Zeeuwse Bibliotheek, Beeldbank Zeeland, recordnr. 88]<\/p>\n Boeken en collecties<\/i><\/p>\n Lopend door de Drvkkery<\/a> bent u de stapels boeken over de Eerste Wereldoorlog ongetwijfeld tegengekomen, op de website geeft een zoekactie zelfs 191 resultaten. Voor wat betreft Zeeland zelf moet de ge\u00efnteresseerde nog even geduld hebben voordat het oorlogsgeweld in de boekhandel losbarst. Het was niet voor september 1914 dat de oorlog namelijk naar Zeeland kwam, dus voor die tijd -anno 2014- zullen we ons tevreden moeten stellen met wat er nu al te krijgen is in uw eigen Zeeuwse Bibliotheek<\/a>.<\/p>\n John Keegans\u2019, De Eerste Wereldoorlog 1914-1918<\/i><\/a> , dat al in 1998 verscheen, is een standaardwerk. Van Lyn MacDonald, verscheen een reeks boeken die de jaren 1914<\/i><\/a>, <\/i>1915<\/i><\/a>, <\/i>1916<\/i><\/a>, en 1917<\/i><\/a> <\/i>beslaan en waar telkens een gebeurtenis of beroemde slag centraal staat in het grotere thema. De Nederlanders zijn natuurlijk vooral benieuwd naar wat er hier in Zeeland zoal gebeurde. Alweer enige jaren geleden werd een groot project onder de titel De Grote Oorlog. Kroniek 1914-1918<\/i><\/a> <\/i>gestart waarin in een twintigtal volumedelen een veelvoud aan artikelen over Nederland en de Eerste Wereldoorlog verscheen. Recent verscheen over de grensafscheiding tussen Zeeuws-Vlaanderen en Belgisch Vlaanderen van de hand van Alex Vanneste de doodendraad<\/i><\/a>. In 2001 al werd met Plotseling een vreselijke knal<\/i><\/a> door Hans van Lith aandacht besteed aan de verwoestingen die de oorlog ook in Nederland bracht. Bovenal is daar\u00a0 natuurlijk de alom geprezen roman Meester Mitraillette<\/i><\/a> van Jan Vantoortelboom die zowel door Omroep Zeeland<\/a> als in DWDD<\/a> werd besproken.<\/p>\n Wie na zoveel oorlogsgeschiedenis en romans zelf onderzoek wil gaan doen, bieden de Zeeuwse Bibliotheek<\/a> en het Zeeuws Archief<\/a> genoeg materiaal om in te speuren. Zo heeft de bibliotheek een collectie oorlogsdocumentatie van oud-burgemeester Dumon Tak<\/a> en de collectie G.J. Sprenger<\/a>. Daarnaast is er de documentatie van H.J.G. Hartman<\/a>, destijds griffier van de Staten en belast met de opvang van de Belgische vluchtelingen.<\/p>\n