Archief van maart 2010

De tranen van Kuif den Dolder

dinsdag, 30 maart 2010

nico2

Jarenlang ontving Nico Dijkshoorn zélf schrijvers op literaire avonden in de Amstelveense bibliotheek. De huisdichter van De Wereld Draait Door met zijn onstuitbare stroom aan gedichten, columns en verhalen beleeft tegenwoordig vooral de andere kant.  Hij begon daarom zijn optreden als gast van Stichting Literaire Activiteiten Zeeland (SLAZ) met een hilarisch verhaal over de literaire avonden avonden in de Noord-Hollandse bibliotheek. “Ik heb heel wat schrijvers aan me voorbij zien trekken. Altijd was er weer die angst dat er maar drie mensen kwamen opdagen. Zoals bij het bezoek van de vorige week overleden streekromanschrijfster Margreet van Hoorn”. Blind geboekt door de directrice – aldus Dijkshoorn – die voor een vrijwel lege zaal leek te zullen optreden. “Dus moesten wij als personeel incognito komen opdraven”. (Bron:  inleiding artikel  Rolf Bosboom, PZC)

In de Zeeuwse Bibliotheek beslist geen lege zaal, maar een goed gevulde met een wat jonger publiek dan gebruikelijk op SLAZ-avonden. Dijkshoorn (Amsterdam, 15 mei 1960) timmert al vanaf 1999 aan de weg als internetcolumnist onder het pseudoniem Doordevil, maar zijn doorbraak naar een breder publiek kwam toen hij door de Volkskrant werd uitgenodigd een sportcolumn te schrijven. Daarnaast levert hij tekstbijdragen aan satirische tv-programma’s en draagt actuele gedichten voor in DWDD. Zijn sonore stem en ironische stijl verraden een geschoold discipel van Gerard Reve.

Dijkshoorn schertst en is vooral hip. Hij blogt en twittert. Hij maakt muziek. Hij is niet meer weg te denken uit de columns van OOR en Hard Gras. Een veelzijdig ex-bibliothecaris. Zijn eigentijdse en actuele gedichten zijn intrigerend, maar wat mij vooral naar de SLAZ-lezing op dinsdag 23 maart trok, was de publicatie van een heuse roman die vorig jaar verscheen.

kuif

De tranen van Kuif den Dolder: roman over de beste voetballer van Nederland

Op een dag was hij er gewoon: Kuif den Dolder, misschien wel de beste voetballer die Nederland heeft gekend. Een stille, dromerige jongen die graag naar de bomen keek en over knaagdieren las, maar tegelijkertijd een fenomenaal talent had voor de bal. Hij bracht de toeschouwers in Uffelte in vervoering, maar bleef zowel op als buiten het veld voor iedereen een raadsel. In De tranen van Kuif den Dolder gaat Nico Dijkshoorn op zoek naar deze legende die net geen legende werd.

Persrecensies beloven mij een “aaneenschakeling van prachtige herkenbare voetbalromantiek, dolkomisch en tegelijkertijd ontroerend”. “Leuker zal een boek over voetbal nooit worden”, beweert AD Sportwereld.  Aangezien ik de afgelopen 40 jaar geen enkel voetbalboek heb gelezen (lees: mijn hele leven), amper het verschil weet tussen de Champions League en de Uefacup en evenals als de journalist van Langs de Lijn in de veronderstelling verkeerde dat Kuif den Dolder een welbestaande voetballer was geweest van vlees en bloed, geboren en getogen in Uffelte (Uffelte? Begin te twijfelen of dat dan wél bestaat, ben nu op mijn hoede) werd mijn nieuwsgierigheid gewekt. Ik besloot in een opwelling Kuif te kopen en liet het zelfs, alsof ik een doorwinterde voetballiefhebber was, signeren. Voor Janette, van Nico. 23 maart 2010 . Tja.  Had het natuurlijk ook voorzichtig kunnen lenen.

Janette Zuydweg, vakreferent kunst/ rechtswetenschap/ bibliotheekwetenschap

Kennismaking met eReaders

woensdag, 24 maart 2010

De afgelopen twee zaterdagen kon er in de Zeeuwse Bibliotheek kennis worden gemaakt met het ‘nieuwe lezen’: eReaders. Op het centrale plein van de bibliotheek was een stand ingericht waar bezoekers diverse eReaders konden uitproberen. Daarnaast was er een tweetal bibliotheekmedewerkers beschikbaar voor het beantwoorden van vragen en het geven van uitleg.

De stand heeft op deze zaterdagen veel bezoekers getrokken. Veel mensen hadden inmiddels het een en ander van eReaders gehoord en wilden deze apparaten wel eens in het echt zien. Andere geïnteresseerden waren van plan een reader aan te schaffen en zagen deze stand als een goede mogelijkheid om zich te oriënteren op de diverse eReaders. Ook had een aantal bezoekers al een eReader, maar wist nog niet goed hoe deze werkte en was naar de bibliotheek gekomen voor advies.

Het 'nieuwe lezen'

Het 'nieuwe lezen'

Momenteel is de eReader stand te vinden op de tweede verdieping. De komende tijd kunnen bezoekers de eReaders hier aan een grondige test onderwerpen.

Er komen bij de bibliotheek steeds meer vragen binnen over eReaders en eBooks. Wat zijn eReaders en eBooks? Wat doen jullie als bibliotheek met deze ontwikkelingen? Wat is het verschil tussen het eInk-scherm van een eReader en het scherm van mijn telefoon of laptop? Welke soorten eReaders zijn er en waarin verschillen ze? Dit soort vragen heeft de Zeeuwse Bibliotheek ertoe gezet om een aantal eReaders aan te schaffen en de bezoekers hierover te informeren.

De uiteindelijk gekochte eReaders dienden een doorsnede zijn van het assortiment eReaders wat momenteel in Nederland verkrijgbaar is. Om deze reden zijn vijf uiteenlopende modellen aangeschaft die zowel in uiterlijk als in functionaliteiten van elkaar verschillen. Zo heeft de ene eReader een knoppenbediening en werkt een ander via een touchscreen. De ene eReader kan ook gebruikt worden voor het luisteren van muziek, een andere kan dit weer niet. Op deze manier worden bezoekers geïntroduceerd in een divers aanbod en kunnen zij voor zichzelf bepalen welk soort eReader het beste bij hun persoonlijke wensen past.

Naast de eReader kan ook een iPod/ iPhone worden gebruikt voor het lezen van digitale boeken. Ondanks dat dit apparaat geen ‘echte’ eReader is (een iPod/ iPhone maakt immers gebruik van een LCD-scherm in plaats van de eInk-technologie van de eReader), is het bibliotheekaanbod toch uitgebreid met een iPod Touch.

Een belangrijk onderdeel van een eReader is natuurlijk de inhoud; de eBooks. Inmiddels is er op internet een aanzienlijke verzameling van ‘gratis’ eBooks beschikbaar. Via  Project Gutenberg kunnen boeken die vrij van auteursrechten zijn in de vorm van een eBook worden gedownload. Een aantal van deze rechtenvrije eBooks, zoals ‘Ben Hur’, ‘Don Quichot’ en ‘Tom Sawyer’, is op de readers van de bibliotheek gezet.

Behalve rechtenvrije eBooks is er op internet uiteraard ook een ruim aanbod van recente eBooks te vinden. Websites als Bol.com en Amazon.com bieden inmiddels van veel nieuw uitgekomen boeken ook een digitale versie aan. Ook van deze recente eBooks staat er een aantal op de readers. Het gaat onder andere om ‘Hou je mond’, ‘Mannen die vrouwen haten’ en ‘Haar naam was Sarah’.

Om de inhoud van de eReaders compleet te maken, is er ook nog een abonnement op de ePaper van het NRC afgesloten. Iedere middag kan de nieuwe digitale editie van het NRC op de eReaders gelezen worden.

Ricardo Maas, provinciaal accountmanager G!DS

Zeeuwse bekendheden nog meer in beeld

woensdag, 17 maart 2010

Dankzij verschillende medewerkers van het Zeeuws Documentatiecentrum raakt er steeds meer informatie over Zeeuw(s)en gebundeld. We combineren nieuwe zoekmethoden. We voeren steeds meer gegevens in. Zo verschijnt er in onze collectie gestaag een steeds duidelijker beeld van bekende Zeeuwen.

Er zijn recent een paar projecten afgerond; andere zijn nog aan de gang. De personendossiers zijn beschreven, de handschriften worden ingevoerd, gelegenheidsgedichten zijn ontsloten, en veilingcatalogi zijn voortaan goed terug te vinden. Zo komt op meerdere manieren meer informatie over bepaalde personen naar voren. We krijgen een steeds vollediger beeld van mensen die onze provincie gevormd hebben tot wat ze is. En dat allemaal op basis van materiaal uit de Zeeuwse Bibliotheek.

Er bestonden natuurlijk al eerder biografieënverzamelingen. Het eerste grote initiatief in die richting kwam van Pieter de La Rue, die in 1734 ‘Geletterd Zeeland’ schreef, in 1736 gevolgd door ‘Staatkundig en heldhaftig Zeeland’. Ruim een eeuw later kwam Frederik Nagtglas met ‘Levensberichten van Zeeuwen’ als vervolg op zijn grote voorganger. De ‘Encyclopedie van Zeeland’, onder redactie van M.P. de Bruin verschenen van 1982-1984, nam gegevens uit beide werken over en voegde beschrijvingen van nieuwe personen toe.

In onze catalogus was ook vanouds al een heleboel terug te vinden. We maakten het publiek altijd al duidelijk dat ze informatie over personen op twee manieren uit de catalogus kunnen halen: enerzijds door te zoeken op auteur (dus een lijst met gedrukte werken, boeken en tijdschriftartikelen die de betreffende figuur zelf geschreven heeft), anderzijds door te zoeken op trefwoord (“Dan heeft u boeken over hem of haar”).

Waar het wel eens aan schortte, was de eenvormigheid. Bij de auteurs kon je bijvoorbeeld zoeken op: Rue, Pieter de La, La Ruë Pieter de, De la Rue, P. en nog vele andere varianten. Zodoende kan iemand die op zoek is, bepaalde naamsvormen over het hoofd zien en daardoor heel wezenlijke publicaties missen.

Als coördinator van het Zeeuwse gedeelte van de catalogus probeer ik dit soort oneffenheden zoveel mogelijk recht te trekken. Dit geldt trouwens ook voor Zeeuwse organisaties, zoals stichtingen, verenigingen en instellingen. Het werk is nog lang niet afgerond; het blijft aan verandering onderhevig, maar we proberen het bij te houden.

Kijken we nu bij bijvoorbeeld bij Johannes ab Utrecht Dresselhuis (1789-1861), gemeente-archivaris van Goes, dan vinden we op (Zeeland)trefwoord een aantal publicaties die over hem verschenen zijn, een documentatiemap (personendossier), de catalogus van zijn huisbibliotheek en handgeschreven brieven. We hebben op het moment maar liefst 209 auteurswerken die onder zijn naam staan. Waaronder boeken, tijdschriftartikelen, handschriften, en brieven die aan hem gericht zijn.

Predikant Jacobus Willemsen

Predikant Jacobus Willemsen

Bij predikant Jacobus Willemsen (1698-1780) vinden we prekenbundels, handschriften en brieven (door hemzelf geschreven), benevens redevoeringen (over hem), bibliotheekcatalogi, gelegenheidsgedichten, en een kopergravure.

Zo sluit zich letterlijk het (inter)net om onze meer of minder beroemde Zeeuwen. Het is natuurlijk zaak dat ze overal onder dezelfde noemer te vinden zijn. Dus dat het trefwoord niet van de auteursvorm afwijkt. Wat is de meest bekende naamvorm van iemand? De bovengenoemde standaardwerken zijn niet altijd meer actueel, en spreken elkaar soms tegen. Je kunt ‘googlen’ en kijken wat het meeste voorkomt. Dikwijls beschouw ik de voorkeursvorm die Picarta aanbiedt als gezaghebbend. Dan zit je tenminste op één lijn met de rest van het land. Ook dit is geen statisch gegeven, want inzichten kunnen weer veranderen. Als dan meteen ook maar alles consequent verandert.

Tresoar, het Fries Historisch en Letterkundig Centrum in Leeuwarden, heeft een mooie website onder de titel: ‘Friese schrijvers, bio- en bibliografische schetsen’. Van iedere auteur vindt u daar een korte levensbeschrijving, aangevuld met een literatuurlijst en mogelijkheden om door te klikken. Zoiets zou natuurlijk voor Zeeland ook erg mooi zijn. En als we dan een verbinding tot stand brengen met wikipedia, staan onze grote Zeeuw(s)en ook op de wereldkaart …

Marinus Bierens, vakreferent & coördinator catalogus Zeeuws Documentatiecentrum

Oude Gerritsz-orgel: Middelburg of Utrecht?

maandag, 8 maart 2010

In de media wordt veel aandacht besteed aan het oude orgel van de Nicolaïkerk te Utrecht. Er vindt een landelijke discussie plaats over de toekomst van dit orgel.

Aangezien het voor de Zeeuwse orgelliefhebber ook belangrijk is wat er met dit orgel gaat gebeuren -de kas van dit orgel bevindt zich namelijk in de Koorkerk te Middelburg- leek het mij goed om vanuit de Zeeuwse Bibliotheek aandacht aan dit onderwerp te besteden.

De Zeeuwse Bibliotheek heeft in de muziekcollectie een zwaartepunt op het gebied van orgelmuziek en literatuur over orgel en participeert samen met de Stadsbibliotheek Haarlem in het Kenniscentrum voor orgelmuziek : orgelmuziekweb

Waarom is dit orgel zo belangrijk en waarom kwam er een landelijke discussie op gang over dit orgel?

Het oorspronkelijke orgel van de Utrechtse Nicolaïkerk is het oudste orgel van ons land. Het werd in 1479 gebouwd door Peter Gerritsz. In 1547 vernieuwde Cornelis Gerritsz het bovenwerk en voegde een rugpositief (het voorste gedeelte van het orgel) toe. In de 17de en 18de eeuw werkten onder anderen Dirck Petersz de Swart, Jacob Jansz van Lin, Galtus van Hagerbeer, Johan Nicolaas Heerman en Christian Mueller aan het instrument. In 1886 kreeg de Nicolaïkerk een nieuw orgel. Het oude orgel werd overgebracht naar het Rijksmuseum, waar het tot 1940 hing. Het orgel was echter niet bespeelbaar.  Bij de ontruiming van het Rijksmuseum (wegens de dreigende oorlog) werd het orgel gedemonteerd en opgeslagen, waarna de kas in 1952 in bruikleen werd gegeven aan de Koorkerk in Middelburg.

Inmiddels zijn er concrete plannen om de kas in de Nicolaïkerk te herenigen met het binnenwerk en het instrument weer bespeelbaar te maken. Veel orgelliefhebbers kijken hier naar uit. Er zijn ook groeperingen die het orgel liever niet willen laten restaureren.

De bezwaren komen met name van de gebruikers van de Koorkerk. Zij menen dat alleen al het bespeelbaar maken teveel schade aanbrengt aan het orgel. Een alternatief is een goede replica…middelburg_koorkerk6

Ik ben zeer benieuwd hoe deze discussie zich ontwikkelt, het laatste woord is hier nog niet over gezegd.

In dit kader wil ik de (orgel)liefhebber nog attent maken op het prachtige boek dat eind 2009 is uitgekomen in de serie ‘Nederlandse Orgelmonografieën’: ‘Het oude orgel van de Nicolaïkerk te Utrecht. Kroongetuige van de Nederlandse muziekgeschiedenis’. Dit boek is een eerbetoon aan dit fascinerende orgel, dat getuigenis aflegt van de allervroegste Nederlandse orgelbouw.

Het boek is opgenomen in de muziekcollectie van de Zeeuwse Bibliotheek.

Ik kan het van harte aanbevelen.

Rea Bensch, domeinspecialist muziek

eReader demonstratie 13 en 20 maart

dinsdag, 2 maart 2010
eReader

eReader

Er bestaat bij veel mensen nog wel wat weerstand als het gaat om de eReader. Een ‘echt’ boek leest toch veel prettiger? De omslag wekt de interesse van de potentiele lezer en wat te denken van de geur van het papier van oude- of vers gedrukte boeken? Daar kan toch geen electronica tegenop? Dat een eReader ook voordelen heeft kan niet ontkend worden. Vooral het grote aantal boeken dat je kunt opslaan in dit ingenieuze apparaatje spreekt de mensen aan.

Zoals al eerder aangekondigd in dit weblog gaat de Zeeuwse Bibliotheek ook met haar tijd mee. Op zaterdag 13 en 20 maart zullen wij daarom voor het publiek op het Plein (begane grond) een doorlopende demonstratie geven van eReaders. We hebben vijf verschillende eReaders aangeschaft. U kunt dan zelf zien hoe u eBooks kunt downloaden en ‘het nieuwe lezen’ ervaren.

Machteld Berghauser Pont, Communicatie