Archief van mei 2014

Documentaire collecties direct toegankelijk

woensdag, 28 mei 2014

In de Zeeuwse Bibliotheek bevinden zich tientallen kleine collecties met documentatiemateriaal, die verzameld zijn door het voormalige Zeeuws Documentatiecentrum. Ze betreffen diverse aspecten van de Zeeuwse samenleving van vooral de 20e eeuw. Ze zijn zowel afkomstig van particulieren als van organisaties. Dit materiaal behoort tot de bijzondere collecties. Daaronder wordt alles verstaan wat niet gangbaar is in de gewone uitleenbibliotheek, en wat een meerwaarde vertegenwoordigt boven het algemene materiaal. Deze gespecialiseerde unieke verzamelingen worden in onze bibliotheek ‘documentaire collecties’ genoemd.

De collecties bestaan uit uiteenlopende materialen. U vindt er bijvoorbeeld manuscripten van later uitgegeven boeken, gedrukte brochures, aantekeningen, notities, artikelen uit tijdschriften, foto’s, stencils en verslagen van bijeenkomsten. Collecties over de Tweede Wereldoorlog bevatten ook strooibiljetten, persoonsbewijzen en illegaal drukwerk.

marinus1

Boeken en sommige tijdschriften uit deze collecties zijn apart beschreven en op de catalogus van de bibliotheek te vinden. Bij de afzonderlijke exemplaren staat de herkomst van de collectie aangegeven. Het overgrote deel echter wordt in archiefdozen bewaard. De kwetsbare papieren documenten zijn daarbinnen weer in zuurvrij papier verpakt.

Sommige van deze collecties zijn klein: de documentatie van de melkhandel van P.J. Arendse uit Oost-Souburg kan in een enkele doos. Maar de informatie over het openhouden van de Oosterschelde, verzameld en zelf geproduceerd door de actiegroep Oosterschelde Open te Yerseke, is in maar liefst 54 dozen verpakt.

Niet alleen lopen de onderwerpen uiteen, maar is ook rekening gehouden met de spreiding over heel Zeeland, zonder teveel de nadruk op Walcheren te willen leggen. De collectie F.E.M van der Putt beschrijft de activiteiten van de Geheime Dienst Nederland in West Zeeuws-Vlaanderen. Ir. M.A. Geuze uit Tholen was voorzitter van de ZLM, en heeft documentatie over de landbouw nagelaten. J.B.V. Welten bestudeerde de ontstaansgeschiedenis van Noord-Beveland, en schonk zijn aantekeningen aan de Zeeuwse Bibliotheek.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Ruim de helft van deze collecties is in de loop van de jaren beschreven in tekstdocumenten. Sinds kort zijn deze gedigitaliseerd, en staan ze direct toegankelijk op de catalogus. Bent u bijvoorbeeld op zoek naar gegevens over de Zeeuwse Kunstenaarskring, dan vindt u zowel een beschrijving van de papieren inventaris, als van de documentatiemap zelf. Bij beide staat er een link naar de digitale versie onder de vermelding: “online beschikbaar (PDF)”. U ziet dan meteen wat u in de betreffende archiefdoos verwachten kan. Aan de informatiebalie van de eerste verdieping kunt u vervolgens een aanvraag indienen om de doos zelf in te zien in de daartoe bestemde raadpleegruimte.

Bij grotere collecties, zoals het archief van de Stichting G.H.G. van Brucken Fock Fonds, die uit meerdere archiefdozen bestaat, is in de beschrijving aangegeven welke nummers uit de inventarislijst met welke dozen corresponderen. Die nummers zijn dan ook weer terug te vinden bij de exemplaren die u in het lijstje ‘Plaats in de kast’ aantreft.

Marinus3

De afgelopen maanden heeft een aantal medewerkers zich intensief bezig gehouden met het toegankelijk maken van de documentaire collecties. De toegang tot raadpleging was te ingewikkeld, zowel voor het publiek als voor de medewerkers aan de balie. Het materiaal is nu redelijk vlot in te zien voor belangstellenden.

Gezien de geringe capaciteit om schenkingen te verwerken, is de bibliotheek erg terughoudend in het aannemen van nieuwe collecties. Bijna de helft van de aanwezige collecties is nog niet eens inhoudelijk ontsloten. Bijvoorbeeld van de collectie J. Stamperius, schoolopziener aan het begin van de 20 eeuw, staan alleen de drie archiefdozen op de catalogus, onder de vermelding ‘Bevat stukken’. Wanneer er nu nog collecties aangeboden worden, wordt er eerst naar het belang voor Zeeland en daarbuiten gekeken. Zo is de literaire nalatenschap van Hans Warren met blijdschap aangenomen.

Al met al hopen wij dat onderzoekers hun weg door de materialen weten te vinden. De biograaf van P.J. Meertens kan nu met gemak direct alle gewenste documenten opvragen. Wie onderzoek wil doen naar nog niet openbaar gemaakte informatie over Zeeland in de Tweede Wereldoorlog, kan eenvoudig via trefwoorden op collecties stuiten die hopelijk nog een verrassing zullen zijn.

 

Marinus Bierens, conservator bijzondere collecties

Actie, Reactie, Impact!

dinsdag, 20 mei 2014

Actie. Reactie. Impact! (filmpje)

Aan de vooravond van de Europese Parlementsverkiezingen is er weinig reden tot optimisme. Niet wat betreft actie, want het voorspelde opkomstpercentage wordt bedroevend laag volgens de bookmakers. Niet wat betreft reactie, want zo zuur en venijnig is het debat rondom Europa nog nooit geweest. En wat impact betreft is het maar beter helemaal te zwijgen want er zijn maar weinig Europese burgers die nog geloven dat ze enige invloed kunnen uitoefenen op de dames en heren in Brussel.

Deze vijandige context was echter geen reden voor Europe Direct Middelburg om de verkiezingen 2014 zonder meer voorbij te laten gaan. In samenwerking met SCOOP en de Provincie Zeeland is op de verjaardag van Europa een heus Europahuis georganiseerd, compleet met een EuropaCafé, een filmdocumentaire, een lezing en een afsluitend debat. Met niemand minder dan Sophie in ’t Veld,  Rutger Bregman, Karla Peijs, Thierry Baudet en Herman Lelieveld als moderator. Ruimte dus binnen het Europahuis voor zowel eurofielen als eurosceptici.

IMG_0017

Waar Sophie in ’t Veld nog aanvangt tijdens de opening met een optimistische kijk op verregaande grensoverschrijdende samenwerking binnen Europa, heeft Rutger Bregman in  zijn lezing “De noodzaak van een utopie”een flink gematigder blik op de coöperatie binnen dit continent. Bregman wijdt dit met name aan de individualistische neiging van de (Nederlandse) burger om onze ongelofelijke welvaart te vergeten samen met het gebrek aan besef dat wij leven in luilekkerland. De welvaartsziekte nostalgie zorgt  vervolgens voor het verlangen naar bijvoorbeeld de herinvoering van de gulden, aldus Bregman. “Waar het ons aan ontbreekt, is aan een stukje bezieling. We staan voor grote internationale uitdagingen die we niet lokaal of nationaal kunnen oplossen. Europa moet weer een waardenmaatschappij worden, alleen dan zal het ons lukken een Europese identiteit te ontwikkelen”.

IMG_0018

Sophie In ’t Veld

IMG_0023

Rutger Bregman

Deze kritische toon ten aanzien van Europa komt ook terug in het slotdebat. Karla Peijs debatteert met Thierry Baudet en Rutger Bregman over de volgende stellingen:

  1. Ik voel me meer Europeaan dan Nederlander
  2. We staan aan het begin van een nieuw Europees tijdperk
  3. De EU zou meer een waardengemeenschap moeten zijn

 

Terwijl scepticus Baudet een voorspelling doet over het in elkaar klappen van de EU en de Unie een regelfabriek noemt, waarin geen ruimte is voor hervormingen, is de voormalig Commissaris van de Koningin een stuk optimistischer. Zelfs oppert ze een directe verbinding met de nationale parlementen. “Parttime Tweede Kamerleden zouden ook EU-parlementariër moeten zijn”. Bregman onderschrijft wel het democratisch tekort van Europa. “Mensen verlangen naar iets tastbaars en sinds de crisis dwalen we rond in niemandsland. Hervormingen blijven uit. Referenda zouden daaraan een einde kunnen maken”. Moderator Herman Lelieveld sluit mooi af met de conclusie dat “het gebrek aan democratische legitimiteit ver opgelost zou kunnen worden wanneer de Europese samenwerking gericht zou zijn op het aantoonbaar dingen oplossen.”

IMG_0025

Rutger Bregman, Karla Peijs en Thierry Baudet

Een verkeerd imago dus. Een omslag naar output-legitimiteit, dat is wat donderdag 22 mei de opkomst aanzienlijk vergroot zou hebben volgens de gasten van het Zeeuwse Europahuis op 9 mei. We gaan het zien. Om te ervaren of uw (stem)actie ook werkelijk impact zal hebben hoeft u in elk geval niet lang te zoeken of ver te reizen: op de begane grond van de Zeeuwse Bibliotheek vindt u op de dag van de verkiezingen namelijk zoals altijd een stembureau.

Janette Zuydweg, Europe Direct Middelburg

Allesbehalve saai!

maandag, 19 mei 2014

Wanneer mijn echtgenoot en ik nieuwe mensen ontmoeten, en zij naar onze dagelijkse bezigheden vragen, vertel ik trots dat ik in de Zeeuwse Bibliotheek werk. Manlief meldt vervolgens dat hij werkzaam is op de Afdeling Psychiatrie van het Admiraal de Ruyter Ziekenhuis.

Als ik geluk heb wordt er vervolgens nog op mijn mededeling gereageerd: ‘Dan lees je zeker wel veel?’ Daarna gaat echter alle aandacht naar de psychiatrie, want werken met psychiatrisch patiënten, dat is spannend, moeilijk, bij vlagen grappig, emotioneel belastend en weet ik wat nog meer. Dat al deze bijvoeglijke naamwoorden ook van toepassing kunnen zijn op het werken in een bibliotheek, daar denkt een buitenstaander niet aan.

'Librarian action figure', te koop in de Library of Congress in Washington. Foto: Henk Kosters

Stoffig imago
Aan de bibliotheek en aan het beroep van bibliothecaris kleeft helaas (nog steeds) een stoffig imago. Het beeld van de saaie bibliothecaris wordt bevestigd door o.a. films, boeken en reclamefilmpjes. Als je een kijkje zou nemen in mijn agenda (zie foto), het rapport over de Bibliotheek van de toekomst leest, of onze website en de bijdragen van mijn collega’s op dit weblog bekijkt, moet je wel concluderen dat saaie mensen (als die al bestaan) dit werk niet kunnen doen.

Weekagenda jeugdafdeling

Allesbehalve saai
De tijd waarin bibliothecaresses met een knotje en een strenge bril vooral de stilte bewaakten in de bibliotheek en bibliothecarissen toezicht hielden in de studiezaal ligt ver achter ons. We zitten niet meer achter onze bureaus, maar zoeken onze klanten op,  binnen en buiten ons gebouw, en via sociale media als Twitter, Facebook en Instagram.

We proberen je zo goed mogelijk van dienst te zijn. Wil je een ouderavond over mediawijsheid op jouw school? Wij komen graag. Heb je De kraamhulp van Esther Verhoef gelezen en zoek je een soortgelijk boek? Wij helpen je met plezier! Heb je een treinkaartje gekocht bij de Hema en weet je niet hoe je dat moet printen? Kom naar de bibliotheek, wij zijn je graag van dienst! Heb je een andere vraag? Stel hem gerust!

Ik ben er trots op dat ik in de bibliotheek werk. Bibliothecaris zijn is allesbehalve saai, het is – ik citeer collega Jeanine Deckers (vorig jaar genomineerd voor de titel van Beste Bibliothecaris van het Jaar)- een prachtig vak.

Henk Kosters, sectie Jeugd en Jongeren

Europahuis muzikaal

dinsdag, 6 mei 2014

Ode an die Freude

Op vrijdag 9 mei 2014 staat de Zeeuwse Bibliotheek in het teken van Europa met o.a. de lezing van Rutger Bregman De noodzaak van een utopie en een debat over de toekomst van Europa met Rutger Bregman, Thierry Baudet, Sophie in ‘t Veld en Karla Peijs.

Ook in het Leescafé, voor deze dag omgedoopt tot Europacafé, vinden activiteiten plaats en is het menu aangepast. Mij is verzocht om hierbij passende muziek te zoeken uit onze brede collectie cd’s.

Europa

Wat is Europese muziek? In het groot gedacht, heeft eigenlijk alle muziek die we dagelijks horen- van klassiek tot pop tot jazz- Europese roots. De grote diversiteit aan culturen brengt een evenzo grote variatie aan muziek voort, teveel om in één enkele dag te laten horen. Daarom heb ik gezocht naar muziek die wellicht minder bekend is, maar een op de één of andere manier toch een connectie heeft met Europa. Kent u bijvoorbeeld muziek uit de Elzas? Zo’n typisch gebied met een moeilijk verleden; afwisselend horend bij Frankrijk en Duitsland, twee landen die eeuwenlang een problematische verhouding met elkaar onderhielden. Tussen 12.00 uur en 14.00 uur hoort u o.a. Au Gré des Vents met hun cd Soll Lawa, muziek uit dit gebied.

De muziekdag in het Leescafé is globaal ingedeeld in een zestal blokken met een accent. Hieronder staat welke muziek u gedurende de dag kunt verwachten.

10.00 – 12.00 uur Klassieke muziek

met o.a. Holland Baroque Society, pas nog gehoord op het Koningsconcert. De cd die gedraaid wordt brengt Telemann met een Oost-Europese twist door violist Milos Valent.

12.00 – 14.00 uur Europese volksmuziek

met de hierboven genoemde muziek uit de Elzas, naast voorbeelden uit veel verschillende andere landen. Met een accentje op West- en Midden Europa, en Scandinavië.

14.00 – 16.00 uur Wereld, Pop & Jazz

Een crossover: volksmuziek met de Ierse Chieftains en hun pop-gasten Sting, Mick Jagger, Mark Knopfler en anderen. Daarna Nederlands, nog grotendeels onontdekt talent Mink Quispel met de groep Hummingville. Ik had de eer op trompet en flugelhorn een bijdrage te leveren aan deze cd.

Als er nog tijd over is, ook aandacht voor Kapok, een jong jazz trio rond hoornist Morris Kliphuis, bekend van The Kyteman Orchestra.

16.00 – 18.00 uur Europese volksmuziek rond de Middellandse Zee

Internationale liedjes voor kinderen gevolgd door warmbloedige muziek uit de landen rond de Middellandse zee. En een vleugje fado.

18.00 – 19.30 uur Happy hour

Rond etenstijd een beetje kalmer aan met muziek van Toots Thielemans, onlangs 90 geworden en nu pas gestopt met live-optredens. The man. Minimal music van Einaudi, en Nederlandstalige liedjes van Eefje de Visser’s debuutcd De Koek. Als er nog tijd is, vormt de muziek van Lionel Belmondo met klassieke thema’s in een jazz-jasje de overgang naar het laatste blok muziek.

19.30 – 21.00 uur Klassieke muziek

Bekende werken, Klara Top 75.  Carl Orff:  O Fortuna. Wat zal het lot Europa brengen, gaat de samenwerking verder, wordt de visie van de politiek begrepen en gedragen door de kiezers, of gaat het allemaal te snel?

Daarna een verzamelcd uit de serie “Iedereen klassiek”- cd 3 Water. EMI bracht in 2011 een viertal cd’s uit met elk een van de elementen Aarde, Lucht, Water, Vuur. De cd Water heb ik gekozen wegens de link met Nederland, Zeeland, waterland. Muziek van Horner, Monza, Smetana en vele anderen.

En mocht u nu gezellig blijven na het debat, dan hoort u trompettist/zanger Chet Baker, geen Europeaan, maar een Amerikaan die zijn grootste successen in Europa vierde en helaas in Amsterdam overleed. Ook jazz heeft zijn roots in Europa. Maar daarover een andere keer meer.

 

Els van de Wijdeven-Millenaar, Muziekafdeling

 

Externe bron: www.europa.eu

Foto: eigen foto- en bewerking