Archief van maart 2015

Cofena Antwerpen

maandag, 30 maart 2015

Cofena is een Belgische organisatie die jaarlijks zes klassieke concerten organiseert in de Koningin Elisabethzaal in Antwerpen.

De wortels van Cofena gaan terug tot 1945. Sinds haar oprichting heeft Cofena de grootste artiesten van de wereldpodia naar Antwerpen gehaald, zoals Herbert von Karajan, Willem Mengelberg, Wilhelm Kempf, het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, de Berliner Philharmoniker en vele anderen.

Artistiek en organisatorisch staat Cofena sterk dankzij de medewerking van vele vakkundige vrijwilligers. Cofena vervult een unieke rol in het Antwerpse muziekleven.

cofena 2

Ik mocht op 16 maart jl. mee naar een concert dat georganiseerd was door Cofena. Het programma bestond uit 4 werken :

Leonard Bernstein: On the town, 3 dansen

Friedrich Gulda: Concerto for myself voor piano en orkest

Dmitri Shostakovich: Jazz-suite nr.2; selectie

George Gershwin: Rhapsody in blue

Het werd uitgevoerd door het Nordwestdeutsche Philharmonie onder leiding van Yvel Abel en Lisa Smirnova op de piano.

smirnova

Het was werkelijk overweldigend, een denderend jazzy programma met Amerikaanse inslag! De werken van Bernstein, Shostakovich en Gershwin waren voor mij enigszins bekend maar van Friedrich Gulda had ik nog nooit iets gehoord. Ik kende alleen de naam Gulda omdat er bladmuziek van hem aanwezig is in de Zeeuwse Bibliotheek.

Gulda

Friedrich Gulda is geboren in 1930 en overleden in 2000. Hij was een Oostenrijks componist en pianist, actief in zowel de klassieke muziek als in de jazz. Het concerto for myself voor piano en orkest vond ik de absolute topper van de avond.Het is een werk met veel energie en gevoel voor kleur.

De componist was een groot bewonderaar van Mozart en dat is duidelijk te horen in deze compositie , daarnaast zijn de jazzinvloeden en de Zuid-Amerikaanse tango prachtig verwerkt in de muziek. Het bevat delen vol power, afgewisseld met een zeer gevoelig deel, prachtig vertolkt door de hobo. De pianiste was werkelijk virtuoos!

Ik heb werkelijk genoten en kan een ieder aanbevelen om dit werk eens te gaan beluisteren.

Het eerstvolgende concert in het seizoen 2015-2016 zal plaatsvinden op 26 oktober a.s. Ongetwijfeld zal er dan weer een prachtig programma samengesteld zijn met veel grote namen in de muziek.

 

Rea Bensch, Domeinspecialist muziek

 

 

 

Boeken die je niet wilt lezen, maar wel nomineren

donderdag, 19 maart 2015

Toen ik deze blog begon dacht ik dat de koek na tweemaal herkauwen wel op was. Dat was verkeerd gedacht. Sindsdien bestookt internet mij met enige regelmaat met nieuwe titels. Ik vraag me af hoe een schrijver zijn publiek zo op het verkeerde been kan zetten. Ook ben ik erachter gekomen dat er inmiddels boeken verschijnen over vreemde boektitels.

In het boekenvak wordt een ontstellende hoeveelheid onzin geproduceerd. Zoveel zelfs, dat er al lang geleden een prijs aan is verbonden. Dat gebeurde op de Frankfurter Buchmesse in 1978, waar toen voor het eerst de The Bookseller / Diagram Prize voor vreemdste titel van het jaar werd vergeven aan Proceedings of the Second International Workshop on Nude Mice, een studie van de Universiteit van Tokyo naar laboratoriummuizen met een geremd immuunsysteem.

nude mice

Sindsdien wordt de prijs jaarlijks uitgereikt. De prijs is vernoemd naar de Diagram Group, een informatie- en grafisch bedrijf gevestigd in Londen, en The Bookseller, een Britse vakblad voor de uitgeverswereld. De winnaar werd aanvankelijk gekozen door een jury, maar sinds 2000 wordt de winnaar gekozen door een publieke stemming op de website van The Bookseller’s. Het gaat hier uiteraard alleen om Engelstalige titels.

house prostitution

Eerdere winnaars waren onder meer Barbara Sherman Heyls handzame huisgids voor het uitoefenen van het oudste beroep van de wereld The Madam as Entrepreneur. Career management in House Prostitution (1979) en Michael R. Young’s gids voor tanden trekken in de Gobi woestijn: Managing a Dental practice. The Genghis Khan Way (2010).

managing dental practice

Hoewel dit wetenschappelijk werk betreft waarbij je een zekere vrijheid van expressie bij de auteur ontwaart, verschijnen er ook volstrekt serieuze wetenschappelijke verslagen. Zo werd de mensheid al voor de negentiende keer verblijd met de uitgave van de Proceedings of the International Seaweed symposium. Hier afgebeeld het achttiende exemplaar.

seaweed

How to sharpen pencils

Een titel als How to sharpen pencils. A practical and theoretical treatise on the artisanal craft of pencil sharpening van David Rees verraadt een hoge mate van beroepsdeformatie, want ook dat is een kenmerk van de prijswinnaars van de Diagram. In haar bestaan heeft de Diagram slechts twee keer geen prijs uitgereikt omdat in 1987 geen der duizenden auteurs de grapjurk uit wilde hangen. Dat werd het jaar daarop meteen goedgemaakt met het wetenschappelijke werk Versailles, the view from Sweden van Elaine Dee en Guy Walton.

Versailles view from Sweden

Het handelt hier overigens om een tentoonstellingscatalogus. Ook 1991 kende geen prijswinnaar, maar dat werd het jaar daarop sterk rechtgezet met How to Avoid Huge Ships van John W. Trimmer. Dit boek werd al in een eerder blog genoemd, en ook Cooking with Poo van Saiyuud Diwong en The Big book of Lesbian Horse stories van Alisa Surkis en Monica Nolan zijn prijswinnaars van de Diagram die hier al eens eerder aan bod kwamen.

Darwins peepshow

Nature's nether regions

Het goede nieuws is dat er dit jaar een Nederlandse kandidaat meedingt naar de prijzen. We hebben het hier over de bioloog Menno Schilthuizen die in 2014 Darwins peepshow: wat geslachtsdelen onthullen over evolutie, biodiversiteit en onszelf schreef. Op zich al een ietwat obscure titel, maar de Engelse vertaler deed er nog een schepje bovenop: Nature’s nether regions: what the sex lives of bugs, birds and beasts tell us about evolution, biodiversity, and ourselves.

Where do camels belong

Ook het wetenschappelijke Where do Camels Belong? Over invasieve exotische soorten van de hand van bioloog Ken Thompson staat op de shortlist van zeven titels.

Diagram-Shortlist

Een andere kanshebber is het verslag van een tweedaags internationaal ingenieurscongres over betonnen vloeren gehouden in Shanghai in 2013: Advanced Pavement Research. Selected, Peer Reviewed Papers from the 3rd International Conference on Concrete Pavements Design, Construction, and Rehabilitation, December 2-3, 2013, Shanghai, China van redactie voorzien door Bo Tian. In het jaar  van de film Fifty shades of grey valt de competitie van The Madwoman in the Volvo: My Year of Raging Hormones van de hand van Tsing-Loh natuurlijk niet uit te vlakken. Dit werk, over de menopauze heeft nog andere concurrentie in de vorm van Divorcing a Real Witch: For Pagans and the People That Used to Love Them van Diana Rajchel, die hiermee heeft getracht een praktische gids te schrijven voor het beëindigen van relaties met heidenen.

Mijn eigen favoriet, mede ook door de combinatie van titel en magisch-realistisch communistisch getekende boekomslag, is The Ugly Wife is a Treasure at Home door Melissa Margaret Schneider, hetgeen een relaas biedt over seks en liefde onder het maoïstisch regime in China.

the ugly wife

De winnaar van 2013 was, nadat poep twee jaar eerder ook al in de prijzen gevallen was, How to poo on a date. The Lovers’ Guide to Toilet Etiquette. Goede kans dus dat we dit jaar de faecaliën weer verlaten en een wetenschappelijke titel in de prijzen valt.

how to poo on a date

Stemmen kan tot 20 maart op We love this book. Op 27 maart weten we of Schilthuizen de Diagram Prize van 2014 in de wacht heeft weten te slepen.

Volgende keer: een categorie kinderboeken (voor volwassenen).

 

Johan Francke

Informatiespecialist, Zeeuwse Bibliotheek

 

Klassieke vormen met nieuwe inhoud

donderdag, 12 maart 2015

In gesprek met Christian Blaha, componist

Christian Blaha (1972) is op de Zeeuwse muziekpodia geen onbekende- een bescheiden verschijning die zich als veelzijdig musicus beweegt tussen popkoor en symfonieorkest.

Deze maand gaat met het Zeeuws Orkest onder leiding van Ivan Meylemans Blaha’s Eerste Symfonie in première. Een goede reden voor een gesprek.

christian-blaha

 Christian Blaha

Blaha studeerde compositie, koordirectie en piano aan het Brabants Conservatorium, en studeerde in Amsterdam orkestdirectie bij Ed Spanjaard. Op zijn website www.christianblaha.nl lees ik meer over de mensen met wie hij werkte, zijn initiatieven en werkgebied. In 2014 nam violist Mathieu van Bellen zijn sonate voor viool solo op. Blaha is tevens docent compositie aan de University College Roosevelt  in Middelburg.

Componeren vormt de kern van zijn muzikale activiteiten; hij is niet voor niets cum laude afgestudeerd en enkele van zijn composities werden bekroond. Maar daarnaast vindt hij het erg prettig om te werken met heel veel soorten muziek en met uiteenlopende muzikanten en zangers. Dat tekent de mens.

Het Zeeuws Orkest voerde al eerder werk van hem uit: tien jaar geleden stond de compositie “Michael en de draak” op het programma onder leiding van dirigent Joan Berkhemer.

Nu dus de Eerste Symfonie, die als titel “Jahreszeiten” heeft meegekregen. Deze symfonie werd in 2009 voltooid. Op mijn vraag of er contact is met het orkest en dirigent over de uitvoering en interpretatie zegt hij: “Ik heb natuurlijk wel contact gehad over de materialen en dergelijke. Ik zal bij de repetities aanwezig zijn, misschien zelfs wat kunnen repeteren. Dat hangt een beetje af van de afspraken die we kunnen maken, maar het zou prettig zijn om direct met het orkest te kunnen communiceren.”

De symfonie heeft als titel “Jahreszeiten”. Ik wil graag weten waarom hij, net als zoveel andere componisten, de seizoenen als inspiratie koos.

“Het is een mooi gegeven. Een symfonie heeft vier delen: er zijn vier seizoenen. Er is de herfst met een wat somberder gedeelte, een uitbundigere winter met bijvoorbeeld schaatstaferelen, de lente met vogelgeluiden. Eigenlijk vind ik het niet zo belangrijk hoe het heet, muziek is natuurlijk abstract en het is niet mijn bedoeling verwachtingen te wekken. Hoe iemand muziek ervaart is zo subjectief. Maar er is thematiek en verbinding in de symfonie, alle delen hebben met elkaar te maken. Bij dit werk kwam in de loop van het componeren bij mijzelf de behoefte om deze titel mee te geven.”

De symfonie als vorm klinkt behoorlijk klassiek. Heeft dit te maken met een bepaalde voorkeur?

“Het symfonieorkest is zelf een organisme dat is voorgekomen uit een lange ontwikkeling in de muziekgeschiedenis. Wanneer je je als hedendaags componist met experimentele zaken bezighoudt, kun je ervoor kiezen om te schrijven voor een modern, flexibel ensemble. Maar je kunt ook gebruik maken van iets wat er al is, en daar nieuwe inhoud aan geven. Voor beide is wat te zeggen en het één sluit het ander niet uit. Ik vind het mooi om een verbinding te zoeken. Het zijn hele goede vormen, vind ik.”

Verbindingen zoeken, leggen. Zou dat ook de reden zijn waarom Blaha zich op zulke uiteenlopende muzikale gebieden beweegt? Van musical tot symfonie, gastdirigent van brassband, docent en onderzoeker bij de UCR.

“Cross-overs zijn zo leuk en interessant om te doen, mensen ontmoeten die hun passie voor muziek vormgeven. Ik geef les aan enkele studenten aan de UCR, dat is heel inspirerend. En het verschil tussen een kamerorkest en een brassband, dat is zo mooi allemaal, al die verschillende culturen. En het enthousiasme van een koor, bijvoorbeeld.  Ik vind het belangrijk om al die dingen af te wisselen. Je interesse moet zo zijn dat je niet zegt “in deze kamer kom ik niet” of “dat milieu spreekt me niet aan”- overal vind je een eigen sfeer en het is prachtig om overal van te proeven.

En je leert van elke groep, elk orkest, elk koor. Als je zelf dirigeert, dan kun je, zeker als het je eigen werk betreft, meteen merken dat iets niet loopt en je dan afvragen waarom dat zo is. Met musici werken maakt je ervan bewust dat wat je hebt genoteerd een fysieke kant heeft. Dat is een verbinding die componisten vaak noodgedwongen moeten missen.”

Op de vraag of er iets is wat hij graag zou willen maken, iets waar hij nog niet aan toe is gekomen omdat tijd of opdracht ontbreekt, bijvoorbeeld opera of iets anders, antwoordt hij:

“Ja, een opera is wel heel interessant natuurlijk. Ik ben wel geïnteresseerd in multidisciplinaire zaken: muziek en beeld, muziek en tekst, muziek en geluid. Muziek in bredere context, ik heb al eens iets gedaan. Groter opgezette stukken met een verhaal, daar is opera/muziektheater natuurlijk ideaal voor. En daarbij kijken naar de mogelijkheden voor cross overs. Bij het kamerorkest TY deden we 2 jaar geleden iets met een rapper. Onderzoeken, uitproberen, klassiek met pop-elementen, tango. Proberen uit de voorspelbare hoek te komen; er zijn zoveel mooie elementen in zowel lichte- als klassieke muziek. Vaak worden die grenzen wat scherp getrokken en dat is jammer.”

“Meestal doe ik nu dingen op eigen initiatief. Een opdracht krijgen is de laatste jaren steeds zeldzamer geworden, dat hoor ik ook van collega’s. Tot een jaar of drie geleden liep het nog best goed, maar nu is het minder. Componeren is het belangrijkste voor mij.”

“Momenteel werk ik samen met Peter Slager van Bløf aan een avondvullend muziektheaterstuk, we zijn ongeveer halverwege, het is een mooi nieuw project.”

Ik hoop dat die opdracht voor een opera komt voor Christian Blaha, en ondertussen wachten we met belangstelling op de voltooiing en uitvoering van het nieuwe werk.

Zeeuws-Orkest

Het Zeeuws Orkest

De Eerste Symfonie, “Jahreszeiten” van Christian Blaha wordt uitgevoerd door Het Zeeuws Orkest onder leiding van Ivan Meylemans op donderdag 19 maart in het Scheldetheater in Terneuzen; op vrijdag 20 maart in de Zeeuwse Concertzaal in Middelburg en op zaterdag 21 maart in De Mythe in Goes. Op het programma staat verder de Ouverture Gijsbrecht van Aemstel van Johannes Verhulst en het 2e Pianoconcert van Rachmaninoff met als solist Wibi Soerjadi.

 

Els van de Wijdeven-Millenaar, muziekspecialist

 

Bronnen: 

foto Blaha – www.christianblaha.nl

foto Het Zeeuws Orkest – www.zeeuwsorkest.nl