Archief van juni 2010

E-books: snelle groei

dinsdag, 22 juni 2010

Veel bibliotheken experimenteren met nieuwe mogelijkheden van e-books, zowel op het gebied van de beschikbaarstelling van de inhoud als ook de e-readers waarmee de inhoud kan worden gelezen.

Aan apparaten geen gebrek. Kiezen voor de juiste e-reader wordt steeds moeilijker. De website eReaders.nl geeft de mogelijkheid om de verschillende leesapparaten met elkaar te vergelijken. Er zijn grote verschillen in de mogelijkheden van e-readers. De meeste e-readers maken gebruik van eInk-technologie – elektronisch papier – wat het lezen vanaf het scherm wat makkelijker maakt. Bovendien heeft de batterij een langere gebruiksduur.

Met de aanstaande verkoop van de iPad in Nederland (juli) zal het gebruik van e-books waarschijnlijk sterker gaan toenemen. Intussen zijn er al 2 miljoen exemplaren van verkocht. De iPad wijkt af van andere e-readers door het gebruik van LED in plaats van elektronische inkt. Een voordeel is dat de iPad multifunctioneel is. Naast het lezen met het programma iBooks is ook tekstverwerking, mailen, twitteren en hyven mogelijk. In feite is de iPad een tablet-pc gebaseerd op de mogelijkheden van de iPhone.

iPad

Een aantal boekwinkels verkoopt intussen zowel e-readers als ook de e-books zelf. Nederlandstalige content komt steeds meer beschikbaar. Belangrijk is wel dat ook schrijvers overtuigd raken van de mogelijkheden van de e-reader. Het is ook in hun belang dat de uitgegeven boeken voor het publiek elektronisch beschikbaar komen tegen een fatsoenlijke prijs voor de consument. De markt voor e-books is een groeimarkt waarbij de uitkomsten van ontwikkeling zich moeilijk laten voorspellen. Het lijkt een goed moment voor openbare bibliotheken om aan deze ontwikkeling deel te nemen en e-books te introduceren voor brede doelgroepen.

Volgens de laatste cijfers zijn er in de eerste vier maanden van 2010 bijna 100.000 e-books en in de afgelopen acht maanden 50.000 e-readers verkocht. Dit blijft weinig als je dit vergelijkt met het aantal gedrukte boeken van 14,5 miljoen in het eerste kwartaal. Maar de groei is onmiskenbaar. Sony heeft intussen voorspeld dat e-books over 5 jaar de verkoop van gedrukte boeken zal evenaren.

Er zijn een paar websites waar je gratis e-books kan downloaden. Van deze boeken is meestal het auteursrecht verlopen of heeft de auteur erin toegestemd om af te zien van zijn/haar auteursrecht. Voorbeelden van dergelijke sites zijn: Google Books en Project Gutenberg. Bij deze laatste zijn 32.000 titels gratis beschikbaar waaronder veel klassiekers zoals Alice in Wonderland (no. 1 van de top 100). Voor de liefhebbers is ook Frankenstein van Mary Shelley verkrijgbaar.

E-books worden in verschillende formaten beschikbaar gesteld. Standaardisatie blijkt bij technologische vernieuwing een lastig probleem te zijn. Het meest gangbare formaat is epub (electronic publication). Dit wordt steeds populairder omdat het een open formaat is en makkelijk te gebruiken door uitgevers. Daarnaast is ook pdf een belangrijk formaat.

calibre

Voor veel gebruikers is Calibre, een e-book manager, een handig programma om je eigen collectie e-books te beheren. Calibre is verkrijgbaar in een Windows, Macosx of Linux versie en is open source, dus gratis beschikbaar. Een van de aardige kenmerken is dat je een e-book kunt aanpassen aan het gewenste formaat. Dus pdf kun je omzetten in epub of omgekeerd. Calibre is geschikt voor alle gangbare typen e-readers. Er is een goede viewer ingebouwd en desgewenst kun je Calibre gebruiken om boeken op je PC te lezen.

Cees de Blaaij, vakreferent sociale wetenschappen, filosofie, economie en geschiedenis

Naschrift redactie:
Vanaf 1 januari 2015 is het lenen van E-readers bij de Zeeuwse Bibliotheek niet meer mogelijk. Wij stoppen hiermee vanwege het teruggelopen aantal uitleningen van deze apparaten.

De krant van gisteren

maandag, 14 juni 2010

Ik zal niet snel de opening van onze krantenbank in januari 2007 vergeten. Geheel onwetend van dit machtige biografische wapen –waar menig geheime dienst twintig jaar geleden jaloers op zou zijn geweest- werden net als op google persoonsnamen ingetikt. Dit leidde tot ontdekkingen die sommige deelnemers liever onder het zand begraven hadden gelaten, want niet alleen de latere hoogtepunten in ons leven worden in de krant gemeld.

Enthousiast en vol ongeduld was het dan ook wachten tot 27 mei 2010; het moment waarop onze nationale schatbewaarder, de KB, haar krantenbank zou openen. De sprekers van die middag bleken op geen enkele uitzondering na biografische gegevens te hebben gezocht van personen die wel eens iets hadden uitgevroten dat zij liever geheim hadden gehouden.

Zo wist sporthistoricus Jurryt van de Vooren – redacteur van sportgeschiedenis.nl- het geheime liefdesleven van een Nederlands/Engelse bokser te ontrafelen, die, zonder dat de wederhelften het wisten, in Engeland én Nederland was getrouwd. Ook legde hij op pijnlijke wijze de rol van prins Bernhard bloot in de Greet Hofmans affaire. Het was de prins zelf die, op de terugweg van het hippische nummer op de Olympische Spelen in Zweden in 1956! -u leest het goed- Hamburg aandeed om Der Spiegel over de gebedsgenezeres te informeren.
ac4december1813
De Amsterdamsche Courant van 4 december 1813.

De meeste oude kranten zijn slechts één foliovel groot, aan de voor- en achterzijde bedrukt; vaak zijn de marges ook nog overdwars bedrukt, opdat elke centimeter papier werd gebruikt. De krant ‘opende’ met de oudste berichten: eerst nieuws van veraf (West- en Oost-Indië en Afrika). Dat nieuws stond op datum, maar kon meer dan een half jaar oud zijn. Vervolgens vertalingen van artikelen uit onder meer Italië, Duitsland, Engeland en Frankrijk. Daarna volgden recentere berichten uit eigen land, gevolgd door ongedateerde berichten met ‘gemengd nieuws’. De krant besloot met officiële mededelingen en advertenties, als die er waren.

Veel mensen denken dat de Opregte Haarlemsche Courant de oudste Nederlandse krant is, of zelfs de oudste krant ter wereld, maar dat is niet zo. Het eerste nummer van die krant verscheen in 1656. De oudste gedrukte kranten, met nieuws uit heel Europa, verschenen in 1605 in Duitsland. De oudste Nederlandse krant, gedrukt in Amsterdam, dateert van 14 juni 1618; en die de Courante uyt Italien, Duytslandt & c., is opgenomen in de krantenbank van de KB. Binnen anderhalf jaar zullen op die website ruim acht miljoen historische krantenpagina’s te raadplegen zijn, van 1618 tot 1995. De eerste miljoen pagina’s zijn al online.

Wat veel mensen niet weten of beseffen is dat de krantenbank van de ZB bij de top drie van Nederland hoort. Na die van de KB en de Leeuwarder Courant is de krantenbank van de ZB de derde grootste van Nederland met ongeveer een half miljoen pagina’s aan kranten van Zierikzeesche Courant tot Noord-Bevelands Nieuws- en advertentieblad van 1798 tot en met 1998. Ruim twee eeuwen krantengeknisper dus.
mco-1895-01-01-001
De Middelburgsche Courant van 1 januari 1895

Voor Zeeuwse onderzoekers is het beste nieuws dat de Middelburgsche Courant nu eindelijk grotendeels ontsloten is. Op onze eigen website is de krant binnenkort vanaf 1855 raadpleegbaar (grote delen tot en met 1940 zijn al in te zien). Bij de KB kan de Middelburgsche Courant vanaf haar start, van 1758 tot en met 1827 worden bekeken. Samen met de KB biedt de ZB vanaf juli 2010 de complete Middelburgsche Courant aan; inclusief de Franse jaren toen de krant door het leven ging als het Journal du département des Bouches de l’Escaut. Begin 2011 zal de Middelburgsche Courant vanaf 1758 tot en met 1940 op krantenbankzeeland.nl te zien zijn.

Steeds vaker constateer ik dat journalisten en onderzoekers gebruik maken van de Zeeuwse krantenbank. Zo stond pas geleden een verwijzing naar de Vlissingsche Courant van 1939 in de Volkskrant van 10 mei en in het pas verschenen boek ‘Bromsnor in Zeeland’ blijkt dat historicus Albert Kort alle digitale Zeeuwse kranten heeft nagezien op de verrichtingen van de dorpsveldwachter.

Voordat eenieder de foute voorouders van zijn gehate buurman of -vrouw gaat opzoeken, wil ik toch nog wijzen op de andere meerwaarde van dit medium. De krantenbank is een ongelimiteerde historische bron die de gebeurtenissen weergeeft zoals ze door onze tijdgenoten werden geconsumeerd; hoe zij daarop reageerden en wat daarbij werd gevoeld. Ook is het een lexicografische schatkist waaruit veel van onze taal kan worden geleerd.

In cultureel en anthropologisch opzicht is het interessant te zien hoe de zuilideologische achtergrond van een krant doorwerkte in de berichtgeving: kregen de katholieken ook daadwerkelijk katholiek nieuws voorgeschoteld? Wie goed door de kranten van de tijd heen grasduint zal verrast zijn over de felle polemieken die in de loop van de tijd over thema’s zijn gevoerd die nu allang passé of geaccepteerd zijn. De pro-Amerikaanse houding van noordwest-Europa vanaf de jaren vijftig lag namelijk voor de oorlog geheel anders. Of neem de sportbeoefening; al die tienduizenden in de stadions. Dat was toch verdwazing van de mensheid?
vco-1932-10-19-005
Commentaar op de sportbeleving in de Vlissingsche Courant van 19 oktober 1932

Bronvermelding:  de historische bronnen zijn ontleend aan een artikel van Ewoud Sanders in NRC Handelsblad, 26 mei 2010, pag. 18

Johan Francke, informatiespecialist  Zeeuws Documentatiecentrum

BAZAR-project feestelijk afgesloten

dinsdag, 8 juni 2010

Ontmoeting met schrijfster Corien Botman
Op maandag 7 juni is het project BAZAR feestelijk afgesloten. BAZAR is een leesbevorderingsprogramma voor het vmbo. Vier jaar lang werkten de Christelijke Scholengemeenschap Walcheren (locaties Bestevaêr en Toorop), het Scheldemond College, Bibliotheek Vlissingen en de Zeeuwse Bibliotheek samen in dit project.

Ongeveer driehonderd brugklasleerlingen kwamen naar de Zeeuwse Bibliotheek om deel te nemen aan allerlei activiteiten:

  1. een voorleeswedstrijd
  2. de film Stormbreaker
  3. een ontmoeting met schrijfster Corien Botman, bekend van de boeken Schaduwspits, Lijf mijn lief, Prinsenleven en Hou van mij
  4. storyboard schrijven met Raimond van Soest: cartoonist, illustrator en storyboardtekenaar
  5. raps maken met Virgil Piqué, voormalig lid van de Zeeuwse band ‘De Hobbyisten’.
  6. stiftgedichten schrijven met Judy Elfferich
  7. een workshop theater onder leiding van Remy van Keulen
  8. kaftje kijken met Alice Speckmann
  9. vliegende reporters, onder leiding van Edith Ramakers, lezersredacteur van de Provinciale Zeeuwse Courant.

Vliegende reporter aan het bloggen

De verslagen van de Vliegende Reporters zijn te lezen, te zien en te horen op bazarwalcheren.blogspot.com, het YouTubekanaal en de Flickrpagina van de Zeeuwse Bibliotheek. Het was een erg geslaagde middag.

Henk Kosters, jeugdafdeling

De grens van land en zee – realistische kunst van Johnny Beerens

dinsdag, 1 juni 2010

beerensgraansiloGraansilo Breskens, Johnny Beerens

De meeste Zeeuwen en ik vermoed ook veel Zeeland-liefhebbers buitendijks, kennen de watertoren van het Zeeuws-Vlaamse Oostburg met de denkbeeldige scheur en de waterdruppels. Ook de schildering op de graansilo bij Breskens met de vijf enorme broden en twee vissen (een motief uit het nieuwe Testament en een verwijzing naar Breskens als vissersdorp) is van zijn hand.

Johnny Beerens, geboren in 1966, is een in Breskens wonende kunstenaar. Zijn werken verwijzen meermaals naar motieven die met Zeeland te maken hebben. Gedurende de laatste vijftien jaar heeft hij zich ontwikkeld van figuratief schilder van portretten en landschappen tot iemand die op groot formaat verslag doet van geconcentreerd kijken naar mossen, gewassen, besneeuwde stenen, ijs, omgeploegde aarde, water en licht. Zijn zelfgeschept papier is vernieuwend, zijn uitvergroten van detail bijzonder: verweerde palen, begroeide stenen. De grens van land en zee.

Ik stel mezelf voor de opgave om schilderkunstig dingen te onderzoeken“, zegt hij over zijn werkwijze. Die dingen zijn dan vooral oerbeelden met een blijvende waarde, zoals basaltblokken, graanvelden en paalhoofden. Ogenschijnlijk saaie onderwerpen, maar in een schilderij van Beerens is altijd zoveel te zien, dat je er nooit op raakt uitgekeken.

Over Johnny Beerens is al veel geschreven. Onlangs verscheen de monografie: Johnny Beerens – Schilderijen, Muurschilderingen, Werken op papier (veel foto´s en tekst van Lo van Driel) en tevens heeft de kunstenaar uit Breskens een eigen website.

Over media-aandacht niets te klagen, deze post is dan ook slechts bedoeld om de liefhebber erop te attenderen dat de dubbeltentoonstelling Johnny Beerens: Binnendijks – Buitendijks nog te zien is tot en met 13 juni 2010 in de Zeeuwse Bibliotheek in Middelburg en het Marie Tak van Poortvliet Museum in Domburg.

JB01

Foto:  Marian van de Weide

Nooit eerder is er zoveel werk dat ontstaan is in de afgelopen acht jaar bij elkaar te zien geweest. Veel van de tentoongestelde werken komen uit particuliere collecties en zijn nog niet of slechts een enkele keer tentoongesteld. In het Marie Tak van Poortvliet Museum worden schilderijen getoond die hier in Zeeland op de grens tussen zee en land, buitendijks tot stand gekomen zijn. In de Zeeuwse Bibliotheek ziet u werk dat ver buiten Zeeland, ver achter de dijken, ontstaan is. Een grensoverschrijdende expositie die een onvergetelijke indruk achterlaat.

Janette Zuydweg, vakreferent kunst