Archief van februari 2013

Deltaprogramma 2013: Kansen voor Zeeland?

woensdag, 27 februari 2013

Donderdagavond 21 februari 2013 was Mevrouw ir. Martie van Essen te gast bij Studium Generale Zeeland. Zij is directeur Deltaprogramma Zuidwestelijke Delta. In de aula van de Zeeuwse Bibliotheek sprak zij over het Deltaprogramma 2013.
Prikkelend was de belofte dat hierbij ingegaan werd op de kansen voor Zeeland.

Logo Studium Generale

Deltaprogramma 2013

Het Deltaprogramma 2013 blijkt nog geen concrete maatregelen te bevatten, maar vormt een fase in de totstandkoming van een nieuw Deltaplan. Doel van dit plan is waarborgen van veiligheid in combinatie met een goede zoetwatervoorziening in de periode 2050-2100. Vervolgstappen in het Deltaprogramma zijn voorstellen voor Deltabeslissingen (2014) die zullen leiden tot uitvoering van maatregelen (vanaf 2015) voor een nieuwe generatie Deltawerken. Onder voorwaarde dat de voorstellen worden goedgekeurd door het kabinet en  de Tweede Kamer.

Zeeland

Water-economie

Zeeland onderscheidt zich met zijn watergebonden economie van de rest van Nederland. Eén blik op de kaart van Zeeland laat al zien dat in dit vastgegroeide eilandenrijk het land en het water onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Tenminste 45% van de economische sector in Zeeland blijkt ook waterafhankelijk te zijn.

Zeeuwse problematiek

Naar verwachting zullen de waterstanden langs de kust en in de Oosterschelde en Westerschelde tot 2100 met maximaal 85 cm stijgen. De huidige Deltawerken bieden dan onvoldoende bescherming. De Oosterscheldekering bijvoorbeeld kan hooguit een zeespiegelstijging van 50 cm aan.

Ook de zoetwatervoorziening in Zeeland loopt gevaar. Dat heeft te maken met toenemende verzilting. Zout grondwater (zoute kwel) stijgt naar de oppervlakte. In bepaalde delen van Zeeland treedt al verzilting op, wat funest is voor de landbouw.

Verzilting ontstaat enerzijds door de zeespiegelstijging in combinatie met bodemdaling, anderzijds door afname van zoetwateraanvoer door de rivieren. Ook door drinkwaterwinning en irrigatie wordt de zoetwatervoorraad kleiner.

publiek lezing deltaprogramma

Innovatieve oplossingen

Om deze problemen het hoofd te bieden streeft het Deltaprogramma naar innovatieve oplossingen. “Building with nature” is daarbij het motto.

In plaats van dijken op te hogen, kan men bijvoorbeeld gebruikmaken van zand. De zandmotor voor de Zuid-Hollandse kust is daarvan een mooi voorbeeld. De motor bestaat uit een opgespoten schiereiland voor de Zuid-Hollandse kust, dat geleidelijk aan in zee ‘oplost’. Het zand van de zandmotor verspreidt zich, door wind en stroming, langs de kust, waardoor deze 20 jaar hoogwaterbestendig blijft.

Zeeland biedt mogelijkheden voor het kleinere broertje van de zandmotor, de zandbrommer. Bijvoorbeeld in de vorm van een opgespoten zandbank bij de Oesterdam, om de zandhonger van de Oosterschelde te stillen.

Oplossingen voor het zoetwaterprobleem zijn bijvoorbeeld:

  • peilgestuurde drainage,
  • gesloten watersystemen voor bedrijven en
  • zoetwaterbekkens die onderling verbonden kunnen worden.

Paneldiscussie

De vraag is welke oplossingen, op welke manier bruikbaar zijn voor Zeeland. Hierover werd onder leiding van Nico Out (Scoop) gediscussieerd tussen het publiek en een panel. Het panel bestond uit:

  • Martie van Essen, (directeur Deltaprogramma Zuidwestelijke Delta)
  • Hans van den Boom (Boom Communicatie),
  • Margot Tempelman (Kenniscentrum Kusttoerisme),
  • Dick Fundter (lector veiligheid Hogeschool Zeeland) en
  • John van Wallenburg (Maatschap Goede Raad is Duurzaam).

Martievan Essen, directeur Deltaprogramma Zuidwestelijke Delta

Inspraak

Actief betrekken van burgers en ondernemers voorafgaand aan de uitvoering van bijvoorbeeld dijkversterkingen wordt cruciaal bevonden. Het projectbureau Zeeweringen organiseert bijvoorbeeld informatieavonden, waarbij omwonenden en bedrijven in de omgeving hun wensen kenbaar kunnen maken. Dit kan leiden tot afspraken voor aanleg van fietspaden langs dijken en mogelijkheden voor recreatievoorzieningen, bijvoorbeeld dijkpaviljoens. Geconstateerd wordt dat er bij Rijkswaterstaat en de waterschappen voldoende bereidheid is om samen met burgers, boeren en ondernemers te komen tot een (her)inrichting van het landschap. Zo vindt bij Cadzand-Bad versterking van strekdammen plaats in combinatie met aanleg van een jachthaven aan zee.

Naast werken aan veiligheid blijft het ook van belang om burgers bewust te maken van overstromingsrisico’s. Veiligheid kan immers nooit 100% gegarandeerd worden.

Tijd voor iets nieuws

De Oosterscheldekering is van internationale allure, maar inmiddels ruim 26 jaar oud. Het wordt in Zeeland tijd voor een nieuw, baanbrekend, liefst exporteerbaar, product. Noodzakelijk hierbij is de bundeling van krachten, het oprichten van slimme allianties, waarbij specialistische bedrijven zich in Zeeland zullen gaan vestigen om ter plekke unieke producten te ontwikkelen. Innovatieve ideeën zijn er genoeg, zie bijvoorbeeld de inzendingen voor de Delta Water Award 2012. Het prijswinnende Balance Island beperkt de zoutindringing in het Haringvliet ten gevolge van het Kierbesluit. Ook de overige inzendingen hebben potentie. Bijvoorbeeld de KREEKteRUG, waarbij bij kreekruggen de zoetwaterafvoer beperkt wordt en Wind4Water, waarbij windmolens op een dam worden ingezet voor ontzilten van zeewater.

Anne-Marie van Houtert-Ponssen,
Vakreferent Techniek, Natuurwetenschappen en Geneeskunde

Energie besparen, goed voor je portemonnee?

woensdag, 20 februari 2013

“Verwende veelverdieners, geschrokken werklozen, levensgenieters en besparingshaters die niet als een bank willen omvallen”. Dat is de intrigerende ondertitel van een boek dat voor mijn neus ligt. Energie besparen is misschien niet cool. Maar het levert wel geld op, het bevordert de duurzaamheid en het milieu is er ook bij gebaat.

Energiebespaartips 

In deze tijd van bezuinigingen een paar tips:

  • Daglicht en zonlicht zijn gratis. Als verlichting niet nodig is, doe dan de lamp uit. Zonlicht geeft in de winter ook warmte in huis.
  • Vervang gloeilampen door spaarlampen.
  • Zet de verwarming eerder laag en uit als er niemand thuis is.
  • Douchen is voordeliger dan baden. Zeker als je een waterbesparende douchekop gebruikt. Dan bespaar je namelijk op water en op gas om het water te verwarmen. Het voordeel is circa 48 euro per jaar.
  • Gebruik groenten en fruit van het seizoen en uit eigen land. Koop niet meer dan je nodig hebt. Voor de voedselproductie is ook energie nodig. Je staat daar als consument vaak niet bij stil als je iets koopt, omdat het vooral om indirecte energie gaat. Energie die wordt gebruikt bij de totstandkoming van een product, zoals wassen, snijden en pasteuriseren. Transport van voedsel uit Zuid-Amerika of Australië kost ook energie. Daarnaast gebruik je zelf energie bij het kopen, koken en bewaren van voedsel.
  • Hang het wasgoed in de zomer buiten in plaats van de wasdroger te gebruiken.
  • Gebruik de fiets of een e-bike in plaats van de auto voor afstanden tot 15 kilometer.
  • Kijk kritisch naar de noodzaak en het nut van elektrische apparaten.
  • Doe de televisie uit als niemand kijkt.  Ook andere apparatuur verbruikt elektriciteit in stand-by stand. Doe de stekker uit het stopcontact.
  • Koken op gas is goedkoper dan koken op elektriciteit.

 

Investeer in je wooncomfort

Heb je een hoge energierekening maar niet de mogelijkheid om grote (en dure) energiebesparende maatregelen te nemen? Ga dan naar de bespaartest.nl. De bespaartest geeft je 12 makkelijke tips voor flinke energiebesparing in huis. Voor elke bespaartip geef je aan of het iets voor jou is. Je ziet direct hoeveel je kunt besparen en krijgt een handige handleiding hoe je de bespaartips kunt uitvoeren.

Verbeteruwhuis.nl

Met het doorlopen van een paar stappen krijg je advies welke verbeteringen voor jou aantrekkelijk zijn om door te voeren. Ga naar verbeteruwhuis.nl om zelf de mogelijkheden op een rijtje te zetten.

Tips met een Zeeuws tintje

Energie Zeeland biedt tips over energiebesparing en geeft een overzicht van alle actuele Zeeuwse energie-initiatieven. Bij het maken van werkstukken over energiebronnen is Energie Zeeland een goede start. Deze website van de Zeeuwse Bibliotheek (en partners) geeft:

  • een korte beschrijving van duurzame energie uit wind, water en zon
  • informatie over fossiele brandstoffen en kernenergie
  • suggesties en leestips op internet en in boeken
  • de mogelijkheid om met je bibliotheekpas direct boeken aan te vragen
  • Een paar titels: 301 Gouden energiebespaartips / Crisischecklist / Het slimme bespaarboek / Besparen maar!

Energietips op twitter en facebook.

Het Energieloket Zeeland geeft informatie over energiesubsidies, leveranciers, bespaartips en nog veel meer voor particulieren thuis en voor bedrijven.

Tips op televisie:

Klus je rijk op RTL4 met een Zeeuwse presentator in 2013: Sebastiaan Hoekman en voorgaande afleveringen met  Delta’s Sjaak Vogel.

Bronnen:

 

Adriënne Withagen (redactie@energiezeeland.nl)

Informatiespecialist

Projectleider EnergieZeeland.nl

125 jaar Concertgebouw Amsterdam

woensdag, 13 februari 2013

Het Concertgebouw

Het Concertgebouw heeft een belangrijke plaats ingenomen in de geschiedenis van Amsterdam. In april 1888 werd het gebouw geopend. Architect was A. L. van Gendt. Het gebouw lag 125 jaar geleden nét buiten Amsterdam en werd omringd door weilanden. Dat kunnen we ons nu nog nauwelijks voorstellen.

Het gebouw kreeg in november van 1888 een eigen orkest, samengesteld uit de beste musici: het Concertgebouworkest. Sinds 1988 mag het orkest zich Koninklijk noemen, afgekort KCO.

Jubileum
In dit jubileumjaar wordt door het Concertgebouw en het KCO elke maand een decennium uit het lange bestaan uitgelicht. In de maand februari wordt er aandacht besteed aan de jaren 1900-1909.

Het Concertgebouworkest

Op het programma staat onder meer de Eerste Symfonie van Gustav Mahler. De naam Mahler is onlosmakelijk verbonden met het Concertgebouw en met het KCO. Mahler zelf dirigeerde het orkest in 1903 en was bevriend met Willem Mengelberg, de chef-dirigent. Mahler voelde dat zijn muziek door het orkest werd begrepen. Zo ontstond de lange beroemde traditie die al een eeuw standhoudt.

Gustav Mahler

Niet alleen Mahler kwam naar Amsterdam. Ook andere componisten kwamen naar Amsterdam om hun werken te dirigeren of als solist op te treden. Enkele namen: Richard Strauss, Ferruccio Busoni, Sergej Rachmaninov, Arnold Schönberg. Ze zullen allemaal de revue passeren dit jaar.

Willem Mengelberg

 

Bach
In maart is muzikaal Nederland in de ban van de Matthäus-Passion van J.S. Bach. Ook het KCO. Vanaf 1899 werd de Matthäus jaarlijks uitgevoerd door het orkest onder leiding van Willem Mengelberg. De interpretatie van deze beroemde muziek heeft in de loop van de 20ste eeuw een grote ontwikkeling doorgemaakt. Mengelberg’s uitvoeringen waren massaal en overweldigend. Tegenwoordig wordt de historische uitvoeringspraktijk gerespecteerd en wordt het klankbeeld uit de tijd van Bach benaderd.

Beroemde solisten
De bijzondere aantrekkingskracht van het Concertgebouw en het KCO wordt gevormd door de combinatie van een uitzonderlijk orkest, de beste dirigenten en de unieke akoestiek. In de loop van de nu ruim twaalf decennia werden hier de grootste componisten en  solisten verwelkomd. Enkele namen: Fritz Kreisler, Pablo de Sarasate, Maria Callas (foto), Yehudi Menuhin, Sergej Rachmaninov, Igor Stravinsky, Maurice Ravel.

Maria Callas

Zes chef-dirigenten
In de 125 jaar dat het Koninklijk Concertgebouworkest bestaat, heeft het orkest slechts zes chef-dirigenten gehad. Wat is een chef-dirigent? Dat is een dirigent die voor langere tijd met het orkest werkt aan een identiteit, een klankbeeld, repertoire verkent en perfectioneert. Deze stabiliteit heeft ertoe bijgedragen dat het orkest een homogeen gezelschap is dat elke componist perfect aanvoelt en uitvoert. Wie zijn deze zes?
In goede volgorde: Willem Kes, Willem Mengelberg, Eduard van Beinum, Bernard Haitink, Riccardo Chailly en sinds 2004 Mariss Jansons (foto).

Mariss Jansons

Niet alleen klassiek
Een klassieke muziektempel? Het Concertgebouw is van het begin af aan in gebruik geweest voor veel verschillende evenementen- er zijn zelfs bokswedstrijden in gehouden. Vanaf de twintiger jaren hebben er vele jazz-artiesten opgetreden (o.a.Louis Armstrong, Billie Holiday, Count Basie, Lionel Hampton, Chet Baker), popartiesten (o.a. Aretha Franklin, Pink Floyd, Frank Zappa, The Who, Paul McCartney). McCartney in de song Rock Show :  “If there’s a rock show at the Concertgebow/ They’ve got long hair at the Madison Square….”
Ook wereldmuziek heeft zich gepresenteerd in het Concertgebouw met in 2002 het  Zijderoute Festival, in 2008 het Amsterdam India Festival en in 2011 nog het Brasil Festival.

Concertzaal Middelburg
De Concertzaal te Middelburg heeft overeenkomsten met het beroemde Gebouw in Amsterdam: het is natuurlijk veel kleiner, maar de vorm van de zaal en het podium doet sterk denken aan de Grote Zaal in Amsterdam. Ook de zaal in Middelburg, in feite de enige echte concertzaal in Zeeland, is sinds jaar en dag bekend om de akoestiek, die uitermate geschikt is voor kamermuziek, maar wellicht niet helemaal opgewassen tegen de grotere orkestwerken uit de Romantiek. In 1896 werd het gebouw aan de Singelstraat aangekocht om verbouwd te worden tot concertzaal. Architect was J.A. Frederiks.

Concertzaal Middelburg

Concertgebouw Amsterdam

 

Els van de Wijdeven, Muziekafdeling

 

Bronvermelding:

Oude foto Concertgebouw: www.isgeschiedenis.nl

KCO: www.concertgebouw.nl

Mahler: olgafranssen.wordpress.com

Mengelberg: geheugenvannederland.nl

Callas www.gemabook.com

Bach partituur: www.concertgebouw.nl

Concertzaal M’burg: www.uitzinnig.nl

Zaal Concertgebouw A’dam: www.cjp.nl