Ze was onlangs uitgebreid in het nieuws: auteur Esther Gerritsen (1972). Zij wordt de auteur van het Boekenweekgeschenk 2016. Voor het eerst sinds 2002, toen deze eer te beurt viel aan Anna Enquist, is er weer eens een vrouw uitgenodigd door de CPNB om de jaarlijkse editie te schrijven. Dat is verheugend nieuws. Dat de keuze op haar is gevallen puur om haar schrijverskwaliteiten is natuurlijk zonneklaar. Maar dat er in de afgelopen veertien jaar geen enkele andere vrouwelijke auteur was die deze kwaliteit kan bieden, kan ik me niet voorstellen. Er zijn genoeg Nederlandse schrijfsters, van alle leeftijden, die prachtige en gelaagde verhalen en romans schrijven.
Maar laat ik niet zeuren, het is een vrouw dit jaar, eindelijk! Esther Gerritsen debuteerde in 2000 met de verhalenbundel Bevoorrecht bewustzijn en werd direct gezien als een van de grote, jonge literaire talenten. Ze schreef sindsdien, naast columns, filmscenario’s en theaterteksten, nog zeven romans.
Obsessievelijk gedrag
Met Tussen een persoon (2002) en Normale dagen (2005), bevestigde ze de verwachtingen. In 2008 verscheen haar vierde, veel geprezen roman De kleine miezerige god. Vaak terugkerende thema’s in Gerritsens werk zijn obsessievelijk gedrag, overgevoeligheid en depressiviteit. Het leverde haar al de bijnaam ‘chroniqueur van de gekte’ op.
In 2014 ontving Gerritsen de Frans Kellendonk-prijs, die driejaarlijks wordt toegekend aan een Nederlandstalige auteur met een literair oeuvre, dat getuigt van een onafhankelijke en originele kijk op maatschappelijke of existentiële problematiek. Met haar scherpe observaties, haar tragikomische stijl en de in haar boeken even herkenbare als schrijnende thema’s, wordt ze algemeen beschouwd als een uniek auteur in het literaire landschap.
Libris Literatuurprijs
Haar laatste drie romans Superduif (2010), Dorst (2012) en Roxy (2014), werden genomineerd voor de Libris Literatuur Prijs, een van de grootste Nederlandse literatuurprijzen. Van het laatstgenoemd boek is nog niet duidelijk of ze de prijs gaat winnen. Concurrenten zijn o.a. Adriaan van Dis, Peter Terrin en Kees ’t Hart. De bekendmaking van de prijs vindt al snel plaats: op 11 mei 2015.
Gerritsen heeft een populaire, wekelijkse column in de VPRO Gids. Ze is regelmatig te gast in radioprogramma’s en op literaire festivals. Bovendien is ze, samen met Tommy Wieringa, sinds oktober 2014 het nieuwe gezicht van de Nederlandse Boekenbon. Nog een wapenfeit: vertaalrechten van de roman Dorst werden verkocht aan Engeland, Duitsland, IJsland, Argentinië, Zuid-Korea en Tsjechië.
Begaafd
Bovenstaande opsomming van feiten rondom Esther Gerritsen, mag duidelijk maken dat zij een begaafd auteur is en ook dat ze een gestaag groeiende populariteit bij de Nederlandse lezer geniet. Twee jaar geleden sprak het maandblad Opzij (mei, 2013) haar uitgebreid naar aanleiding van haar nominatie voor de Opzij Literatuurprijs. In het interview vertelt ze dat ze anders is gaan schrijven sinds haar echtscheiding: hijgeriger én met rauwe seksscènes, wat haar jubelende kritieken opleverde.
Gerritsen ging door tijdgebrek wat ze zelf noemt ’efficienter’ schrijven. Toen ze Dorst schreef lag ze in scheiding. “Ik moest driehonderd dingen regelen voor die scheiding en ben in korte tijd twee keer verhuisd. Ik zette om zes uur de wekker, zodat ik ’s ochtends nog een uur kon schrijven voordat mijn dochtertje opstond. Heel mijn rustige leventje was weg. Mijn schrijfstijl is wat hijgeriger geworden”.
Vrouwen tellen
Met Dorst overkwam het haar ook om wéér als enige vrouw te worden genomineerd voor de shortlist van de Libris Literatuurprijs, net als in 2010 met Superduif. Gerritsen: “Natuurlijk viel me dat meteen op. Ik tel altijd vrouwen, overal. De Librisnominatie geeft me toch het krachtige gevoel van mee te mogen doen met de jongens, maar ik zou dat sentiment liever niet hebben. Ik zou willen dat ik het níét als een onbewust compliment zag. Jongens zeggen toch ook nooit trots: “ik mag meedoen met de meisjes”. Ik weet bijna niet beter dan dat er altijd maar één vrouw tussen staat bij die lijstjes. De mannelijke dominantie heerst nog altijd op allerlei terreinen: economie, cultuur, de media. Het verandert vanzelf wel, maar het gaat nog lange tijd duren voor vrouwen net zo dominant zijn in onze maatschappij als mannen”.
En dat is dan weer merkbaar aan het grote aantal jaren (tussen 2002 en 2016) waarin geen enkele vrouw het Boekenweekgeschenk schreef. Daarom deze aanbeveling: lees Esther Gerritsen! Ze schrijft prachtige romans en dat heeft niets met mannelijk of vrouwelijk te maken. Zo is dat ook met de boeken van vele andere vrouwelijke auteurs. Ze verdienen het om te worden gelezen en de waardering te ontvangen waar ze recht op hebben.
Ik kijk nu al uit naar het Boekenweekgeschenk 2016, ik ben heel benieuwd wat voor juweeltje dat wordt!
Anya Marinissen
Webredacteur en bibliothecaris
Het ideaalbeeld van een zielsverwantschap die een heel leven duurt vinden we terug in 
Zangeres Franka van Essen en gitariste Annette Kruisbrink brengen tussen 16.00 en 18.00 uur liedjes en liederen over allerhande ‘vriendschappen’, zoals een grappige vriendschap tussen een vlieg en een bromvlieg op tekst van Annie M.G. Schmidt, het bekende Zie je van Herman Gorter, een romantische vriendschap met een Hij of Zij van Hans Lodeizen en van Daan Zonderland de vriendschap tussen De Kok van Mariënbad en zijn Rosalinde en De Zeven Zusters die vriendschappelijk gezamenlijk om zeep gaan.
Het Geschreven portret is een cadeau aan leden van de Zeeuwse Bibliotheek. Het boekje biedt een verdiepende kennismaking met leven en werk van Tom Lanoye, auteur van het boekenweekgeschenk Heldere Hemel. Een zoon uit een eenvoudige slagersfamilie die uitgroeide tot een van de grootste literaire grootheden van de Lage Landen. Naast vele wetenswaardigheden en leestips bevat het Geschreven portret ook een kennisquiz waarbij prijzen te verdienen zijn. Het boekje kan worden afgehaald in de Zeeuwse Bibliotheek.