Notice: Function _load_textdomain_just_in_time was called incorrectly. Translation loading for the breadcrumb-navxt domain was triggered too early. This is usually an indicator for some code in the plugin or theme running too early. Translations should be loaded at the init action or later. Please see Debugging in WordPress for more information. (This message was added in version 6.7.0.) in /var/www/html/wp-includes/functions.php on line 6114 collecties « ZB Bibliotheek van Zeeland

Berichten met tag ‘collecties’

Kaartenbak met fiches

woensdag, 3 september 2014

Vakantie

Vorige week zag ik vanuit een klein dorpje in de Haute Marne (Frankrijk) in de verte de Saint-Mammès kathedraal van Langres schitteren in het avondlicht. Na een regenbui ging de zon schijnen en verlichtte zo de torens van de kerk. Wat een prachtig plaatje.

Langres

Langres in het avondlicht (foto: privécollectie)

De kathedraal wilde ik graag van dichtbij gaan bekijken en meteen de volgende dag liep ik in de Romaans-gotische kerk. Het zoeken naar kleine details in de kerk is aangenaam. Er moest ergens een koe gebeeldhouwd zijn, maar waar? Eindelijk vond ik haar in het topje van het koor. Ze was alleen met een verrekijker te spotten. Naast de kerk is nog een kloostergang te bewonderen en daar is tegenwoordig een bibliotheek gevestigd. Een dubbele reden om ook daar eens binnen te stappen.

Een bibliotheek in een kloostergang. Tot voor 1985 zetelde de Provinciale Bibliotheek van Zeeland in de abdijgebouwen van Middelburg. Stel je eens voor dat dat nog steeds zo was. Door de gangen lopend mijmerde ik daarover en ineens viel mijn blik op een rij kaartenbakken. Zoiets kom je niet veel meer tegen in bibliotheken. Vakantie of niet, ik moest er in kijken. De laatjes waren gevuld met tot in de hoekjes volgeschreven fiches. Niet helemaal toevallig bekeek ik het kaartje met informatie over Denis Diderot.

kaartenkastjeArland

Kaartenkastje in de bibliotheek Marcel Arland, Langres (foto: privécollectie)

Omdat ik toch al aan de oude Provinciale Bibliotheek van Zeeland dacht, deed het mij meteen denken aan het kleine oude kastje met fiches in de kluis van de Zeeuwse Bibliotheek. Het is opgeborgen in een klein hoekje, achter grotere ijzeren ladenkasten, dicht bij de oude en bijzondere drukwerken.

kaartenkastjeLiesbeth

Kaartenkastje in de Zeeuwse Bibliotheek (foto: LvdG)

Oude kaartencatalogus

Voor de automatisering van de bibliotheekcatalogus was dat bijzondere kastje met kaartjes zeer belangrijk en volop in bedrijf. Heel zorgvuldig werd er in gezocht en het kaartje dat je nodig had moest ook weer op dezelfde plaats teruggelegd worden. Alleen met speciale toestemming mocht er, alleen voor wetenschappelijk onderzoek (!), door anderen in de laatjes gezocht worden. Het zoekproces werd zorgvuldig in de gaten gehouden. Stel je voor dat het laatje om zou vallen…

In de laatjes zitten duizenden fiches en het functioneerde destijds als catalogus van de handschriftencollectie van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen. Die collectie wordt beheerd en bewaard in de Zeeuwse Bibliotheek en het kastje hoort er ook bij. Over die handschriftencollectie met onder andere brieven, aantekeningen en dagboeken schreef ik al eerder een blog.

honderdenfiches

Honderden fiches (foto: LvdG)

Alle 8000 handschriften zijn stuk voor stuk beschreven op fiches. Op het kaartje werden zoveel mogelijk gegevens gezet, zoals de schrijver, een titel of een omschrijving van het handschrift, datum en jaar, de grootte van het document, de herkomst of de naam van de schenker. Alles wat belangrijk genoeg was om te onthouden. De fiches zijn in de laatjes opgeborgen en gesorteerd op de naam van de schrijver. Er is ook nog een tweede catalogus. Het zijn dezelfde kaartjes, maar dan opgeborgen op de titel of omschrijving van het handschrift. Als je toen een specifiek handschrift zocht, dan was dat een langdurige zaak. Hoe anders is dat nu.

Digitaliseren

Alle teksten van de kaartjes zijn jaren geleden overgetikt en nu terug te vinden in de catalogus van de Zeeuwse bibliotheken. Je kunt meerdere zoekmethoden tegelijkertijd gebruiken en snel een overzicht krijgen van wat er precies in de collectie aanwezig is.

catalogus

Zoeken in de catalogus van de Zeeuwse bibliotheken (foto: Zeeuwse Bibliotheek)

Waarschijnlijk duurt het niet zo lang meer voordat de manuscripten gedigitaliseerd zijn en dan kan iedere geïnteresseerde de inhoud thuis (of waar dan ook) lezen.

Gelukkig zijn niet overal de kaartenbakken verdwenen. Sporadisch kom je nog een bijzondere kaartenbak tegen met een register, een catalogus of met notities. Vaak is dat op een afdeling bijzondere collecties van een grote bibliotheek of juist in kleine bibliotheken, zoals in Langres. Maar dat is zeker niet voor lang meer. Als je zo’n bakje ontdekt dan moet je er vooral eens inkijken en je verbazen over alles wat ooit op het kaartje is genoteerd.

Mijn dag in Langres kon niet meer stuk. Maar toen had ik de musea nog niet gezien! Een uitgebreid bezoek aan de stad kan ik zeker aanraden. Vergeet vooral niet de kloostergang naast de kathedraal te bezoeken.

 

Liesbeth van der Geest, conservator Bijzondere Collecties

Verder lezen?

Honderd jaar Leidse Boekjes

 

 

 

Verbouwen en verhuizen, herinrichting en vernieuwing

maandag, 30 juli 2012

Drilboren, stofwolken, rommel, onduidelijkheid, chaos en andere ongemakken. Het is niet niks wat bezoekers en medewerkers van de Zeeuwse Bibliotheek de afgelopen maanden hebben doorstaan. Sommigen kregen hoofdpijn van de herrie die de drilboren bijna onafgebroken produceerden, anderen kregen rode ogen van het ronddwarrelend stof of raakten geïrriteerd, omdat delen van de collectie onbereikbaar bleken en de bibliotheek in bijna niets meer leek op de vertrouwde plek waar men al zolang regelmatig komt.

Crisis

De Zeeuwse Bibliotheek moet, evenals veel andere culturele instellingen, flink bezuinigen. De economische crisis gaat ook hier niet ongemerkt voorbij. De directie van de bibliotheek heeft zich in de afgelopen twee jaar gebogen over te nemen maatregelen om deze bezuinigingen te realiseren. Een niet eenvoudige taak: hoe bezuinig je in hemelsnaam twintig procent zonder dat er wordt bezuinigd op de goed ontsloten, enorme collectie waar we als Zeeuwen zo trots op zijn?

Hans Warren

Bezuinigen op de waardevolle collectie ‘oud bezit’ met oude handschriften en bijzondere juweeltjes uit de begintijd van de boekdrukkunst. De prachtige collectie oude atlassen en boekenverzamelingen afkomstig uit legaten. Waardevolle werken over de geschiedenis van Zeeland, oude kinderboeken en bijvoorbeeld de collectie Hans Warren. Deze belangrijke Zeeuwse auteur liet na zijn dood zijn volledige bibliotheek, dagboeken, brieven en andere documenten na aan de Zeeuwse Bibliotheek.

Wetenschap

Of bezuinigen op de grote wetenschappelijke collectie? In 1859 startte de Provinciale Bibliotheek Zeeland in de abdij van Middelburg. Deze oude wetenschappelijke bibliotheek heeft zich, na een fusie in 1986 met de Openbare Bibliotheek Middelburg, ontwikkeld tot één van de toonaangevende collecties van Nederland en is een belangrijke informatiebron voor studenten en wetenschappers in Nederland en ver daar buiten. De Zeeuwse Bibliotheek bedient vanaf de oprichting van de Roosevelt Academy in 2004, ook deze universiteit. Een onmisbare plek voor de vele studenten en docenten die sinds die tijd het Middelburgse stadsbeeld zo levendig maken.

Dienstverlening

De Zeeuwse Bibliotheek is ook Provinciale Service Organisatie. Deze adviseert en ontwikkelt specialistische dienstverlening en bibliotheekproducten voor bibliotheken en instellingen in de provincie Zeeland. Een zeer gewilde dienstverlening is bijvoorbeeld de Onderwijs Bibliotheek Dienst, verantwoordelijk voor het adviseren op maat en het uitlenen van collecties aan onderwijsinstellingen in heel Zeeland. En kent u de bibliobussen, die al jarenlang de meer afgelegen en dunbevolkte plekken in de provincie van leesvoer en informatie voorzien?

Picasso

Vanzelfsprekend is de Zeeuwse Bibliotheek ‘gewoon’ een openbare bibliotheek. Waar je terecht kunt voor het lenen van spannende boeken of dat ene prachtige plaatwerk over Picasso, voor het lezen van je dagelijkse krantje of een interessant tijdschrift over opvoeding. Een fijne plek om een paar uurtjes door te brengen met een kopje koffie. En je kind te voorzien van een informatief boekje voor zijn spreekbeurt of een prachtig prentenboek om uit voor te lezen. Wat dacht u trouwens van de zeer uitgebreide collectie bladmuziek, cd’s en achtergrondinformatie over muziek?

Oplossing: samenwonen- en werken met SCOOP

Een zinkend schip wordt onze bibliotheek natuurlijk niet, er is hard gewerkt aan goede oplossingen om de gewenste bezuinigingen te kunnen uitvoeren. De collectie is daarbij zoveel mogelijk ontzien. De afgelopen periode stond volledig in het teken van de voorbereiding op het samenvoegen van twee culturele organisaties: de Zeeuwse Bibliotheek en onderzoeksinstituut SCOOP zijn gaan samenwonen.

Eensgezind

De tweede verdieping van het gebouw is, als resultaat van de recente, turbulente verbouwing, ingericht als kantoortuin. Heel wat nieuwe medewerkers trokken in het gebouw. De medewerkers van de Zeeuwse Bibliotheek èn die van SCOOP werken daar nu eensgezind samen. Ondersteunende diensten van beide organisaties, zoals het secretariaat en personeelszaken, zijn samengevoegd. De inmiddels afgeronde, omvangrijke integratie heeft allerlei nieuwe impulsen en plannen met bijbehorende uitdagingen tot gevolg, waarvan u, als trouwe klant in de toekomst zeker meer gaat horen.

Zeeuws Documentatie Centrum

U denkt nu ongetwijfeld: maar waar blijft het Zeeuws Documentatie Centrum? Dat huisde immers al vele jaren op die tweede verdieping. Gelukkig is daar een uitstekende oplossing voor gevonden. Na een herinrichting van de informatieve collectie op de eerste verdieping (een flinke operatie, waarbij de boeken tijdelijk werden opgeslagen zodat er nieuwe vloerbedekking kon worden gelegd) wordt er aan de westzijde van deze verdieping een ‘Kennispunt Zeeland’ ingericht. Een afdeling waar alles wat u nodig heeft op het gebied van de geschiedenis en toekomst van Zeeland aanwezig blijft, inclusief de benodigde hulp en assistentie van deskundige bibliothecarissen.

Keuze

Ook de afdeling aardrijkskunde en geschiedenis heeft daar een plek gevonden. Reisgidsen vindt u voortaan op de begane grond, evenals de collectie kookboeken en levenskunst. Het concept dat bij de herinrichting is gehanteerd, maakt dat u voortaan heel gemakkelijk een keuze kunt maken uit het brede aanbod van boeken en andere materialen dat u van de Zeeuwse Bibliotheek gewend bent.

Eigentijds

Een eigentijdse bibliotheek voor de echte boekenliefhebber en iedereen die op zoek is naar (digitale) informatie. Door het nieuwe ontwerp wordt u als klant geholpen eenvoudiger uw weg te vinden en gewezen op delen van de collectie waar u wellicht anders niet zo snel aan zou denken. Het gebruik van herkenbare en ook nieuwe elementen zorgt voor een bibliotheek die helemaal van ‘nu’ is.

Passie in een nieuwe fase

Bezuinigen leidt in dit geval tot een geheel nieuwe fase in het bestaan van de Zeeuwse Bibliotheek. Uiteraard met dezelfde of een nog betere dienstverlening, door enthousiaste en deskundige medewerkers, die allemaal net als u, een passie voor boeken en lezen hebben.

Anya Marinissen, bibliothecaris Zeeuwse Bibliotheek