Actie. Reactie. Impact! (filmpje)
Aan de vooravond van de Europese Parlementsverkiezingen is er weinig reden tot optimisme. Niet wat betreft actie, want het voorspelde opkomstpercentage wordt bedroevend laag volgens de bookmakers. Niet wat betreft reactie, want zo zuur en venijnig is het debat rondom Europa nog nooit geweest. En wat impact betreft is het maar beter helemaal te zwijgen want er zijn maar weinig Europese burgers die nog geloven dat ze enige invloed kunnen uitoefenen op de dames en heren in Brussel.
Deze vijandige context was echter geen reden voor Europe Direct Middelburg om de verkiezingen 2014 zonder meer voorbij te laten gaan. In samenwerking met SCOOP en de Provincie Zeeland is op de verjaardag van Europa een heus Europahuis georganiseerd, compleet met een EuropaCafé, een filmdocumentaire, een lezing en een afsluitend debat. Met niemand minder dan Sophie in ’t Veld, Rutger Bregman, Karla Peijs, Thierry Baudet en Herman Lelieveld als moderator. Ruimte dus binnen het Europahuis voor zowel eurofielen als eurosceptici.
Waar Sophie in ’t Veld nog aanvangt tijdens de opening met een optimistische kijk op verregaande grensoverschrijdende samenwerking binnen Europa, heeft Rutger Bregman in zijn lezing “De noodzaak van een utopie”een flink gematigder blik op de coöperatie binnen dit continent. Bregman wijdt dit met name aan de individualistische neiging van de (Nederlandse) burger om onze ongelofelijke welvaart te vergeten samen met het gebrek aan besef dat wij leven in luilekkerland. De welvaartsziekte nostalgie zorgt vervolgens voor het verlangen naar bijvoorbeeld de herinvoering van de gulden, aldus Bregman. “Waar het ons aan ontbreekt, is aan een stukje bezieling. We staan voor grote internationale uitdagingen die we niet lokaal of nationaal kunnen oplossen. Europa moet weer een waardenmaatschappij worden, alleen dan zal het ons lukken een Europese identiteit te ontwikkelen”.
Sophie In ’t Veld
Rutger Bregman
Deze kritische toon ten aanzien van Europa komt ook terug in het slotdebat. Karla Peijs debatteert met Thierry Baudet en Rutger Bregman over de volgende stellingen:
- Ik voel me meer Europeaan dan Nederlander
- We staan aan het begin van een nieuw Europees tijdperk
- De EU zou meer een waardengemeenschap moeten zijn
Terwijl scepticus Baudet een voorspelling doet over het in elkaar klappen van de EU en de Unie een regelfabriek noemt, waarin geen ruimte is voor hervormingen, is de voormalig Commissaris van de Koningin een stuk optimistischer. Zelfs oppert ze een directe verbinding met de nationale parlementen. “Parttime Tweede Kamerleden zouden ook EU-parlementariër moeten zijn”. Bregman onderschrijft wel het democratisch tekort van Europa. “Mensen verlangen naar iets tastbaars en sinds de crisis dwalen we rond in niemandsland. Hervormingen blijven uit. Referenda zouden daaraan een einde kunnen maken”. Moderator Herman Lelieveld sluit mooi af met de conclusie dat “het gebrek aan democratische legitimiteit ver opgelost zou kunnen worden wanneer de Europese samenwerking gericht zou zijn op het aantoonbaar dingen oplossen.”
Rutger Bregman, Karla Peijs en Thierry Baudet
Een verkeerd imago dus. Een omslag naar output-legitimiteit, dat is wat donderdag 22 mei de opkomst aanzienlijk vergroot zou hebben volgens de gasten van het Zeeuwse Europahuis op 9 mei. We gaan het zien. Om te ervaren of uw (stem)actie ook werkelijk impact zal hebben hoeft u in elk geval niet lang te zoeken of ver te reizen: op de begane grond van de Zeeuwse Bibliotheek vindt u op de dag van de verkiezingen namelijk zoals altijd een stembureau.
Janette Zuydweg, Europe Direct Middelburg
