Berichten met tag ‘Zeeuws’

Zeeuwse Boekenprijs 2015

donderdag, 27 augustus 2015

De Zeeuwse Boekenprijs groeit, dit jaar zijn er met 86 inzendingen alweer 9 aanmeldingen meer dan de 77 uit 2014. Dat is veel, zeker als je weet dat het eerste jaar dat de prijs werd uitgereikt er ‘slechts’ 37 inzendingen waren. Ons dunbevolkte Zeeland zit blijkbaar vol met actieve en enthousiaste schrijvers en uitgevers. Bovendien wordt er ook buiten Zeeland veel over onze provincie geschreven in fictie en non-fictie, daar kunnen we trots op zijn. De prijs wordt ook in de landelijke pers steeds vaker vermeld en besproken.

ZBP 2015 logo 1 oranje rood HR jpg

In 2003 nam hoofdredacteur Paul van der Velde van het Zeeuws Tijdschrift, het initiatief tot het instellen van de Zeeuwse Boekenprijs, met als doel meer aandacht en waardering voor het Zeeuwse boek te genereren. Van der Velde, die tevens secretaris van de ZBP-jury is, stelt elk jaar een (inter)nationale deskundige jury samen. Vaste voorzitter van de jury is Commissaris van de Koning Han Polman.

Organisatie

Voor de organisatie van de prijs wordt nauw samengewerkt met de Zeeuwse Bibliotheek. De afgelopen jaren zette collega Machteld zich daar deskundig en enthousiast voor in, vanaf dit jaar mag ik deze mooie taak uitvoeren, en daar ben ik erg blij mee.

Om te beginnen mocht ik alle ingezonden boeken uitpakken. Aan uitgeverijen en auteurs wordt gevraagd om de boeken in zesvoud in te zenden. Dat is niet zomaar. De juryleden ontvangen elk een exemplaar om het boek goed te kunnen beoordelen en zij mogen dit boek ook houden. Terecht vind ik: 86 boeken doornemen en beoordelen is niet niks. De jury doet dit geheel vrijwillig en ontvangt daar verder geen vergoeding voor. Bovendien is één exemplaar van de zes bestemd voor de collectie van de Zeeuwse Bibliotheek, zodat alle titels daar te raadplegen en te leen zijn.

Behalve dat ik vanaf 2015 de prijs en de prijsuitreiking samen met Paul van der Velde en andere betrokkenen mag organiseren, ben ik gevraagd om dit jaar namens de Zeeuwse Bibliotheek/Scoop in de jury plaats te nemen. Daarmee ben ik zeer vereerd natuurlijk en het maakt me bewust van mijn grote verantwoordelijkheid om elk boek zorgvuldig te beoordelen.

Verrassingspakketten

Tussen 15 juni en 15 juli kwamen er vrijwel dagelijks pakketten binnen. Het was elke keer weer een verrassing voor mij wat er in zou zitten en spannend om zo’n pakket open te maken. Sommige schrijvers of uitgeverijen deden er een begeleidend briefje bij, wat nog eens extra duidelijk maakte dat zo’n boek niet zomaar wordt aangemeld. Schrijvers hebben er veelal lang en intensief mee geleefd en aan gewerkt, onderzoek gedaan en zich uitputtend in hun onderwerp of thema verdiept. Kortom: zo’n boek is een soort kind dat soms moeizaam wordt losgelaten. Een extra reden voor de jury om haar taak zeer serieus te nemen.

Uit de boeken die voor de ZBP in aanmerking komen, kiest de jury, tijdens het zogenoemde beslissingsdiner in de Auberge Campveerse Toren (al jaren hoofdsponsor van de prijs) te Veere, ten slotte één boek dat naar haar oordeel het meest waardevol is. Dit boek wordt bekroond met de ZBP. De schrijver ontvangt 1000 euro.

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Zeeuws Meisje

(foto: Mieke Meijer)

Alle genomineerden van de Zeeuwse Boekenprijs ontvangen bovendien een prachtige keramische tegel met Zeeuws meisje, maar alleen de tegel van de eerste prijswinnaar heeft gouden oorijzers en draagt een gouden boekje. Het ontwerp van de tegel is van beeldend kunstenaar/dichteres Eva Crebolder.

Vanaf 2013 deelt de jury ook een aantal zogenaamde ‘Accolades’ uit. Dit zijn extra waarderingen van de jury voor bijvoorbeeld het beste debuut, het beste jeugdboek en het mooist of origineelst uitgegeven boek. Elk  ingezonden boek komt hiervoor in aanmerking, ook al staat het niet op de short- of longlist. Persoonlijk vind ik dit een hele mooie uitbreiding van de prijs. Behalve de genomineerden en de uiteindelijke winnaar, zijn er immers nog meer titels die het verdienen om aandacht en waardering te krijgen.

Prijs van de Zeeuwse Boekhandels en PZC-Publieksprijs

Behalve de Zeeuwse Boekenprijs en de Accolades zijn er jaarlijks nog twee prijzen te verdelen: de Zeeuwse boekhandels kennen unaniem een oeuvreprijs toe. Winnaar kan zowel een Zeeuwse auteur, recensent of een uitgever zijn, maar ook bijvoorbeeld een journalist die veel over Zeeuwse boeken publiceert.

En natuurlijk is er de PZC-Publieksprijs. Bij deze laatste kan het publiek stemmen op het favoriete Zeeuwse boek, wat vaak leidt tot een spannende eindrace. Met ingang van maandag 5 oktober kan er via de website van de Provinciale Zeeuwse Courant voor de Publieksprijs worden gestemd. Alle aangemelde boeken komen in aanmerking. Er kan ook per post worden gestemd via een briefkaart naar het adres van de PZC o.v.v. PZC-Publieksprijs: Postbus 5046, 4380 KA Vlissingen. De stembus sluit op vrijdag 6 november om 12.00 uur.

Nog meer data

Op 5 september wordt de longlist (tien titels) van de aangemelde boeken bekend gemaakt. Je kunt de lijst vanaf deze datum bekijken op de website van de Zeeuwse Bibliotheek.

Op vrijdag 18 september wordt door Paul van der Velde de shortlist bekend gemaakt, tijdens het Festival Film by the Sea in de literaire salon van Wim Brands (van het VPRO-programma ‘Brands met Boeken’). De shortlist bestaat uit vijf titels.

De prijsuitreiking van de dertiende editie van de ZBP valt dit jaar op zaterdag 7 november en vindt plaats tijdens een diner in de Zeeuwse Bibliotheek. Alle 86 inzendingen zijn nu te zien op de website van het Zeeuws Tijdschrift. Ook de verdere samenstelling van de jury 2015 is daar te vinden.

Tentoonstelling Zeeland Paviljoen

ZBPtentoonstelling

In de maanden september en oktober zijn alle aangemelde boeken uitgebreid te bekijken in een tentoonstelling en een presentatie op een beeldscherm. Plaats: het Zeeland Paviljoen op de eerste verdieping van de Zeeuwse Bibliotheek.

Meer weten over de Zeeuwse Boekenprijs en over de winnaars tot nu toe? Lees dan het dossier over de ZBP op Zeeland Geboekt.

Spannende maanden

We gaan spannende maanden tegemoet, waar ik me erg op verheug. Zeeuwse boeken en hun schrijvers, ze verdienen het om al die extra aandacht te krijgen. Volg de ontwikkelingen van de ZBP 2015 via onze website en via het PZC-boekenblog Zeeland Geboekt.

Anya Marinissen, Zeeuwse Bibliotheek/SCOOP

 

 

Tags: , , , , , , , , , , , , , ,
Geplaatst in Algemeen, Collecties, Lezen | 2 Reacties »

Smakelijk rondje Zeeland

donderdag, 23 april 2015

terroirwalcherenennoordbeveland
Op 22 april verscheen Terroir Walcheren en Noord Beveland. Een boek over bijzondere, lokale producten van Walcheren en Noord-Beveland met adressen, recepten, fietsroutes en tips voor onderweg.

De rode draad is steeds bijzondere, smakelijke en eerlijke producten en de adressen waar je deze producten kunt zien groeien, proeven en ervaren. Maar ook adressen van ondernemers die graag met deze mooie producten werken.

De presentatie van het boek vond plaats bij het Aspergepunt aan de Abeelseweg in Middelburg. In het boek staan dan bijvoorbeeld een aantal restaurants waar je deze asperges kunt eten. En andere producten die bij het aspergepunt te koop zijn zoals aspergewijn en zoute boter van boerderij Hoogelande.zeeuwseknop

De Zeeuwse Bibliotheek heeft in het Zeelandpaviljoen een ruim aanbod met boeken over Zeeuwse koks en recepten. Van het Zeeuws Archief een boekje met oude familierecepten. Als je wilt weten wat ‘Pannevis mi wanten’ is, kijk dan in dit boekje met de titel Aan tafel!

Het Zeeuwse Knop Bakboek mag natuurlijk niet ontbreken in dit rijtje. Tinka Leene verzamelde recepten en verhalen uit Zeeland en de rest van de wereld. Wat dacht je van een Griekse yoghurttaart? Uiteraard in de vorm van de Zeeuwse Knop.

Over Zeeuwse zilte zaligheden verscheen Het oesterboek oesterboeken voor liefhebbers van zoetigheden is er Zeeuws zoet.

Zeeland kent veel goede restaurants, met en zonder Michelinsterren. Edwin Vinke van De Kromme Watergang bracht een boek met recepten uit: Zilt en een boek met verhalen en  foto’s van Zeeland afgewisseld met recepten: Zilte klei.

Ludo Haers schreef een culinaire biografie Bloewoste mee juun en een boek met korte verhalen en gerechten van (h)eerlijke producten: #meermoetaniezijn.

puurzeelandVan de hand van Sergio Herman zijn er inmiddels veel boeken verschenen. Puur Zeeland is er één van. Hierin neemt hij ons mee op een culinaire ontdekkingsreis langs lokale ingrediënten uit de duinen, schorren en polders en natuurlijk uit de zee en de Oosterschelde.

Adriënne Withagen,
Informatiespecialist

 

Tags: , , , ,
Geplaatst in Zeeuws | Laat uw reactie achter »

How about Isaac? Isaac is fine!

woensdag, 2 oktober 2013

Isaac Beeckman gaat wereldberoemd worden

Er is in heel Nederland maar één straat naar Isaac Beeckman genoemd, en dat is in Middelburg. Eigenlijk is dat heel vreemd als je bedenkt hoe belangrijk Beeckman is geweest voor de cultuurgeschiedenis. Een goed inzicht daarin krijg je als je de prachtige blog van 21 augustus jl. leest van mijn collega Anne-Marie van Houtert–Ponssen over deze Zeeuwse geniale wetenschapper. Ik kan het niet laten hem nóg een keer in de schijnwerpers te zetten.

Engelstalig boek over Beeckman

Bij de presentatie op 26 september jl. in de Zeeuwse Bibliotheek van het boek ‘Isaac Beeckman on Matter and Motion. Mechanical Philosophy in the Making’ van Klaas van Berkel, hoogleraar geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen, werd deze bijzondere Zeeuw ‘teruggebracht’ naar Middelburg en werd duidelijk dat Beeckman nauwelijks bekend is in Zeeland, ook niet in Nederland en zelfs internationaal niet, terwijl hij op hetzelfde intellectuele niveau zat als andere bekende zeventiende-eeuwse wetenschappers zoals Nicolaas Copernicus, Galileo Galilei en Johannes Kepler. Hoe komt dat toch?

uitnodigingbeeckman

 

Feest

De boekpresentatie was een ‘feest’ voor de liefhebbers van cultuurgeschiedenis, wetenschapsgeschiedenis én van Zeeuwse geschiedenis vanwege de boeiende lezingen. Naast Klaas van Berkel voerden ook dr. Huib Zuidervaart, onderzoeker van het Huygens/ING Instituut van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen in Den Haag en prof. dr. Floris Cohen, hoogleraar vergelijkende geschiedenis van de natuurwetenschap aan de Universiteit van Utrecht, het woord. Het boek werd aangeboden aan de Commissaris van de Koning in Zeeland, Han Polman.

 

HanPolmanIsaacBeeckman

Een enigszins ‘mysterieuze’ foto van de aanbieding van het boek in de Zeeuwse Bibliotheek. (Foto: Marian van der Weide)

Wetenschappelijk klimaat

Het is uitermate interessant te horen hoe wetenschappers of verwante geesten in de zeventiende eeuw elkaar opzochten, met elkaar correspondeerden, elkaars brieven aan anderen lieten lezen en becommentarieerden, naar elkaar luisterden en met elkaar discussieerden. Ze probeerden samen te bedenken hoe de wereld in elkaar zat. De theorieën die ontstonden waren soms heel naïef en het kwam voor dat er helemaal niets van klopte, maar ze konden ook geniaal zijn. Nieuwe gedachten waar de volgende generatie wetenschappers weer mee verder ging. Isaac Newton was er blij mee.

Zuidervaart liet zien welke connecties de familie Beeckman had, niet alleen in Middelburg, maar in heel Nederland. Er was sprake van een groot kennisnetwerk. Isaac leerde thuis al op jonge leeftijd te filosoferen over allerlei onderwerpen, daarover na te denken en erover te praten. Zijn vader behoorde tot een kring van geleerden die regelmatig bijeen kwam en die zich met natuurwetenschappelijke verschijnselen bezig hield. Naast vader Abraham Beeckman waren dat bijvoorbeeld sterrenkundige Philippus Lansbergen en koopman Johannes Radermacher . Via zijn vader kende Isaac ook de Alkmaarse wetenschapper Cornelis Drebbel. In Middelburg was het de tijd van Jacob Cats, boekdrukker Jan Pietersz. van de Venne en diens broer, tekenaar en dichter, Adriaan van de Venne, de uitvinders van de verrekijker Hans Lipperhey en Zacharias Janssen en diens zoon. Ook buiten Middelburg kende Isaac geestverwanten zoals de jonge Goese wiskundige Cornelis Eversdijck. Er was sprake van een vruchtbaar wetenschappelijk klimaat in Zeeland. Na zijn vertrek uit Zeeland leerde hij weer anderen kennen, zoals de bijvoorbeeld jonge fransman Rene Descartes.

Rol van Descartes

In de lezing van Cohen kwam de relatie tussen Beeckman en Descartes uitgebreid aan de orde. Descartes heeft vaak met Beeckman gesproken en waarschijnlijk was Descartes nooit zover gekomen als dit niet gebeurd was. Dat is een bijzondere gedachte. Helaas kwam er een korte periode waarin zij gebrouilleerd waren. Descartes schreef Beeckman twee verschrikkelijk lelijke brieven, waarin hij de Zeeuw voor van alles uitmaakte en ruzie met hem zocht. Van Berkel wijst op zijn illustratie op de voorkant van zijn nieuwe boek. Het is niet Beeckman, want er is geen portret van hem bekend, maar het duidt op het moment dat Beeckman een brief van Descartes leest. Het is misschien wel een van de verschrikkelijkste momenten in zijn leven.

DaviddeHeem

Schilderij van David de Heem uit het Ashmolian Museum, Oxford, 1629.

Waarschijnlijk is Beeckman zo onder de indruk geweest dat hij zijn ideeën, die hij juist op schrift had gesteld, niet meer heeft gepubliceerd. Uiteindelijk heeft hij helemaal niets gepubliceerd. Het enige dat inzicht geeft in zijn denkwereld is het manuscript in de Zeeuwse Bibliotheek.

Geen gedrukte werken

Er staan geen publicaties op zijn naam, zou dat dan de reden zijn dat Isaac Beeckman niet een wereldberoemde wetenschapper is geworden? Of was het zijn Zeeuwse afkomst? Naast een korte beschrijving van zijn uiterlijk is ook iets over zijn karakter bekend: “Was kort van posture, gelyck oock syn vader was; groot van oordeel, uytstekende in verstant, soet van aert ende aengenaem int converseren. Myde alle twist en tweedracht; was onder syn discipelen seer bemint ende lieftallich by iedereen.” Hij ontwikkelde zich zonder op de voorgrond te treden.

Of was het wellicht het Nederlands waardoor Beeckmans ideeën niet verspreid raakten? Het nieuwe boek, een Engelse editie en een bewerking van het uit 1983 stammende proefschrift van Klaas van Berkel, moet daar een einde aan maken. Het nieuwe boek is inhoudelijk gewijzigd. Bijna dertig jaar lang heeft Van Berkel nagedacht over de veranderingen en zijn collega Cohen heeft hem steeds, elke keer als zij elkaar zagen, gevraagd hoe het met Isaac was: “How about Isaac?”. Eindelijk, op 26 september 2013 kan de hele wereld kennis nemen van de denkbeelden van Isaac Beeckman.

Manuscript

Water uit een put halen, tekening uit het manuscript in de Zeeuwse Bibliotheek. (Beeldbank Zeeland/Zeeuwse Bibliotheek, recordnummer 110238)

Gedenksteen

Isaac Beeckman is terug in Middelburg, maar de publicatie van Klaas van Berkel brengt hem ook internationaal beter in beeld. “Laten we ook maar eens uitzoeken welk huis het echte geboortehuis van Beeckman is”, zegt Van Berkel, “en er een gedenksteen laten plaatsen, dan is Beeckman écht terug in Middelburg”.

En die ene straat in Nederland dat moet ook veranderen. Een straat in de plaatsen waar hij gedacht, gewoond en gewerkt heeft is niet meer dan logisch. In Kapelle staat wel een Isaac Beeckman Academie. Met Van Berkel wacht ik op Beeckman-straten, -wegen, – lanen en -parken in Zierikzee, Arnemuiden, Veere, Utrecht, Rotterdam en Dordrecht. In Zierikzee is het idee al bekend!

 

Liesbeth van der Geest, conservator bijzondere collecties

 

Verder lezen:

– De teksten van het dagboek van “Journal tenu par Isaac Beeckman de 1604 à 1634”, editie Cornelis de Waard (1939-1953) staan op: http://www.dbnl.org/tekst/beec002jour01_01

– Website van oud-natuurkundeleraar Ad Davidse: http://adcs.home.xs4all.nl/beeckman

– Klaas van Berkel, ‘Vruchtbaar isolement’: Isaac Beeckman in Zierikzee (1611-116). In: Kroniek van het land van de zeemeermin (Schouwen-Duiveland), jrg 1986, nr. 11, p. 59-70.

Tags: , , , , ,
Geplaatst in Algemeen, Collecties, Erfgoed, Lezingen | Laat uw reactie achter »

Zeeuwse dag

dinsdag, 20 december 2011

Op zaterdag 10 december was de Zeeuwse Bibliotheek helemaal gehuld in Zeeuwse sferen. Een speciale Zeeuwse dag werd georganiseerd.

2011 340

Een dame van Ons Boeregoed

Aanleiding hiervoor was de expositie Echt Zeeuws! met foto’s uit Beeldbank Zeeland van Zeeuwse sieraden, klederdrachten, volksspelen, visserij, dijkwerkers, paalhoofden en een twaalftal foto’s van Stichting de Zeeuwse Koorschool. Aangevuld met Zeeuwse sieraden en ‘paeremessen’ in vitrines. In bruikleen gegeven door respectievelijk de Firma Minderhoud en Dhr. J. Ventevogel.

2011 430

Bezoekers bij de kraampjes met Zeeuwse waar

Op de doorgaans vrij rustige tweede verdieping was het op de Zeeuwse dag een drukte van belang. In de lokale media werd gelukkig veel aandacht geschonken aan deze zaterdagactiviteit. Bezoekers hadden over de Zeeuwse dag gelezen in de PZC, een interview gehoord op de radio of een aankondiging gezien op onze website.

Er waren enkele kraampjes opgesteld, een boekentafel met bibliotheekboeken over Zeeuwse onderwerpen en een tafel voor de promotie van het boek Bèl, bèl (over Zeeuwse streekdrachten) van Jacques Cats, die zijn boeken ter plaatse signeerde.

De geur van Zeeuwse producten lokte vele bezoekers naar boven. Dames van Ons Boeregoed maakten echte Zeeuwse babbelaars in hun kraam en Arnemuidse vrouwen lieten met plezier zien hoe snel en vakkundig garnalen gepeld kunnen worden. Alle dames waren gekleed volgens de traditionele Zeeuwse klederdracht uit de streek waar zij vandaan komen.

2011 347

Arnemuidse garnalenpelsters:  Mw. Kusse en  Mw. Van Belzen

Naast hen was een stoere nettenboeter aan het werk.

2011 348

Nettenboeter dhr. L. Kusse

Er was opvallend veel interesse voor het (snij)werk van de bekende Zeeuwse ‘paeremessen’ snijder Frans Dingemanse. De mensen stonden te dringen rond zijn tafel en hadden veel vragen over dit bijzondere ambacht. Er was voor hem en zijn assistente nauwelijks tijd om te gaan lunchen in het Leescafé, waar deze dag heerlijke Zeeuwse streekproducten geserveerd werden.

2011 383

Frans Dingemanse

Atelier Jaffari uit Arnemuiden verkocht allerlei Zeeuwse producten. Zeepjes en chocolade in de vorm van de Zeeuwse knop, Zeeuwse stoffen en meer.

2011 318

Bij deze activiteit mocht de Geschiedenis Zeeland banner natuurlijk niet ontbreken. Een passend moment om de nieuwe ansichtkaarten -en daarmee het webportaal- bij de bezoekers onder de aandacht te brengen.

2011 374

Op de begane grond presenteerden de medewerkers van Ons Boeregoed Zeeuwse klederdrachten uit verschillende streken. Een echte publiekstrekker.

2011 351Modeshow Ons Boeregoed

2011 416

Het Westkappels koor

Het Westkappels Koor gaf twee optredens op het Plein. Het publiek genoot zichtbaar van oude en nieuwe liedjes.

2011 419

2011 403

Aan de fietsenrekken was goed te zien dat er beduidend meer bezoekers waren dan op een ‘gewone’ zaterdag. De fietsen stonden ver buiten de rekken gestald.

De Zeeuwse dag is zeker voor herhaling vatbaar. Wat mij betreft gaan we er zelfs een jaarlijkse traditie van maken!

Tekst en foto’s: Machteld Berghauser Pont, Communicatiemedewerker

Tags: , , , , , ,
Geplaatst in Algemeen, Collecties, Erfgoed | Laat uw reactie achter »

Ghedruckt ende te becoomen in Zeelandt

donderdag, 24 november 2011

Zeeuws drukwerk 15de-18de eeuw

De allerlaatste tentoonstelling in de huidige expositieruimte van de Zeeuwse Bibliotheek geeft een overzicht van vier eeuwen boekproductie in de belangrijkste drukkersplaatsen van onze provincie: Middelburg, Vlissingen, Veere, Zierikzee en Goes.

Waarom het onderwerp boekproductie als afsluitend hoofdstuk? Nederland is van oudsher een boekenland. Buitenlanders die in de 17de en 18de eeuw de republiek bezochten, verbaasden zich over het grote aantal boekhandels in de Nederlandse steden en over het aanbod en de kwaliteit van de boeken die daar te koop waren. In Nederland gedrukte boeken vonden hun weg door heel Europa. Zeker als we de beperkte omvang van land en inwonertal in aanmerking nemen, was de boekproductie enorm. Gerekend naar hoofd van de bevolking was er in deze hele periode geen land ter wereld waar meer boeken gemaakt werden dan in de Lage Landen. Nederland was de boekhandel van de wereld.

Voor die bijzondere positie zijn verschillende redenen aan te wijzen. De Republiek kende al vroeg een stedelijke samenleving. Voor het goed functioneren daarvan was een hoge organisatiegraad noodzakelijk en dat vereiste weer een geletterde bevolking.

Uit onderzoek blijkt dat zeker de helft van de mensen kon lezen en schrijven en dat was meer dan in de ons omringende landen. Uit boedelbeschrijvingen blijkt dat ook mensen uit de lagere standen vaak een paar boekjes in huis hadden. De titels daarvan worden meestal niet vermeld, maar waarschijnlijk waren het vooral gebruiksuitgaven zoals almanakken en psalm- en gebedenboekjes, en verder godsdienstige traktaten, liedboeken en goedkope edities van populaire auteurs als Jacob Cats.

Pamfletten over actuele gebeurtenissen en politieke en religieuze twisten vonden ook gretig aftrek, net als sensationele reisverhalen. Natuurlijk waren de meeste huishoudens voorzien van een bijbel. De hogere burgerij beschikte vaak over een welvoorziene boekenkast met literaire, geschiedkundige en theologische werken en natuurlijk vakliteratuur voor de uitoefening van het eigen beroep.

Er was dus een relatief grote afzet van boeken op de lokale markt. Daar kwam bij dat ook het vervoer goed geregeld was. Vooral via de waterwegen was er druk verkeer tussen de steden. Dat was van belang voor de snelle distributie van boeken, maar ook voor de productie. Een Amsterdamse boekhandelaar/uitgever die een boek wilde publiceren, kon het drukken desgewenst gemakkelijk uitbesteden aan een drukker in Leiden, Alkmaar of Harderwijk. En dat gebeurde ook wel tussen Middelburg en Amsterdam of tussen Middelburg en Antwerpen. De Nederlandse handelsgeest in het internationale verkeer is spreekwoordelijk en gold evenzeer voor boeken als voor andere producten.

Daarnaast speelden de vrijheid van godsdienst en de vrijheid van drukpers een belangrijke rol. Dat waren relatieve vrijheden, want ook hier werden soms boeken verboden en afwijkende meningen verketterd en moesten sommige boeken onder een fictief adres worden uitgegeven. Zo kennen we in Middelburg een boekhandelaar onder de naam Jan Effendewegh en een Middelburgse boekhandelaar Jacob de Goede die zijn adres had In ’t Liefde-kasteel. Zo zijn er meer. Maar waar bijvoorbeeld in Frankrijk al vanaf 1537 een wettelijk depot bestond, wat betekende dat de overheid van elke uitgave een exemplaar ontving en daarmee ook censuur kon uitoefenen, heeft Nederland zo’n regeling nooit gekend. Vergeleken met het buitenland was er dus heel veel mogelijk. Om die reden vestigden tal van Zuid-Nederlandse drukkers en boekverkopers zich na de val van Antwerpen in 1585 in Hollandse en Zeeuwse steden.

oudsteboek_C55D362B428690BBC125794F002A1AA1_3Precies een eeuw later vluchtten duizenden Franse Hugenoten naar de Republiek na de herroeping van het Edict van Nantes. Dat betekende het begin van de Franse boekhandel in ons land, die in de 18de eeuw een geweldige omvang zou aannemen. Maar belangrijker nog waren geleerden als Descartes en Voltaire die naar het tolerante Nederland kwamen om hun controversiële boeken uit te geven.

Ten slotte was de kwaliteit van de Nederlandse boekproductie een factor van betekenis. Een flink deel van de boeken was voor de internationale markt bestemd. Dat betrof vooral de wetenschappelijke uitgaven, waarvoor de betrouwbaarheid van de tekst en de leesbaarheid van de uitvoering van groot belang waren. Niet alleen de auteurs en vele generaties uitgevers, drukkers en correctoren, maar ook letterontwerpers, vormgevers, illustratoren, plaatsnijders en binders droegen daaraan bij. De glans van de Gouden Eeuw vertoonde zich evenzeer op deze terreinen als in de literatuur en beeldende kunsten.

Zeeuwse boekproductie

Om de boekproductie in Zeeland te achterhalen, is veelvuldig gebruik gemaakt van de STCN, de Short Title Catalogue van Nederland, een databank met  ruim 200.000 titels en meer dan 500.000 exemplaren  van in Nederland gedrukte boeken (ongeacht de taal) en buiten Nederland gedrukte Nederlandstalige boeken (Belgische uitgezonderd).  Deze speurtocht leverde een panoramisch overzicht op van honderden jaren boekproductie, afkomstig uit de rijke collectie Oud Bezit van de Zeeuwse Bibliotheek en het Koninklijk Zeeuws Genootschap der Wetenschappen.  Op één uitzondering na: de enige in Zeeland gedrukte incunabel die zich in het buitenland bevindt: Der sielen troest, gedrukt door Pieter Werrecoren in 1478. Een unieke kans om dit exemplaar voor het eerst en wellicht ook voor het laatste te bekijken.

220px-Wenceslas_Hollar_-_Adrienne_van_Venne_(State_1)Adriaan van de Venne

Naast drukkerij Richard Schilders uit de 16e eeuw, is met name het drukwerk uit de 17de en 18de eeuw goed vertegenwoordigd in zowel de collectie van de Zeeuwse Bibliotheek als de tentoonstelling. De boekdrukkersbranche bloeide in deze tijd vooral in Middelburg met als visitekaartje de drukkerij van kunstenaar, graveur en illustrator Adriaan van de Venne, destijds een ontmoetingsplaats van kunstkenners en dichters. Ook de Middelburgse boekbindcultuur ontbreekt niet in de expositie en er kunnen boekbanden en miniatuurboekjes worden bewonderd.

Ghedruckt ende te becoomen in Zeelandt werd samengesteld door Ronald Rijkse en Paul Aarssen. U kunt nog genieten van vier eeuwen oud Zeeuws drukwerk tot en met 31 december 2011.

Luister hier naar een interview met Ronald Rijkse bij Omroep Zeeland

Janette Zuydweg, vakreferent Kunst, Literatuur en Recht

(bron: toespraak en documentatie Ronald Rijkse, 4 november 2011)

Tags: , , , , ,
Geplaatst in Collecties | Laat uw reactie achter »

Literatuur in Zeeland, een bijzondere digitale ontmoetingsplaats

dinsdag, 24 mei 2011

lezendeboerinnen

Een grandioos idee, zo werd dit initiatief van de Zeeuwse Bibliotheek genoemd bij de lancering en opening in 2007:  een website over “alles” wat er speelt in Zeeland op het gebied van literatuur. Na ruim vier jaar heeft literatuurinzeeland inderdaad zijn bestaansrecht bewezen.

De passie voor literatuur brandt in onze provincie en LIZ biedt een centrale kennis- en ontmoetingsplaats, waar lezers én schrijvers elkaar kunnen tegenkomen. De in Zeeland geboren en opgegroeide schrijfster van reisverhalen Carolijn Visser roemde de site en de inhoud daarvan onlangs nog expliciet: “wat gebeurt er veel in Zeeland op literair gebied!”

Beginnende schrijvers krijgen op LIZ een platform om hun werk te publiceren, maar Zeeland kent ook heel veel reeds landelijk gevestigde auteurs, waar op de site informatie over kan worden gevonden. In de vorm van biografieën, publicaties, gewonnen literaire prijzen en doorverwijzingen naar relevante websites, is er veel achtergrondinformatie over deze Zeeuwse coryfeeën. Betje Wolff is er te vinden en Jacob Cats, maar ook kinderboekenauteur Wim Hofman en dichteres Johanna Kruit.

125 x 200 WTFranca Treur en Floortje Zwigtman zijn voorbeelden van succesvolle, jonge schrijfsters, die een plaats op LIZ hebben gekregen. En natuurlijk niet te vergeten Hans Warren, auteur van de beroemde dagboeken, wiens complete literaire nalatenschap in 2004 in het bezit van de Zeeuwse Bibliotheek kwam.

LIZ biedt nog veel meer aan onderwerpen voor wie is geïnteresseerd in het bruisende Zeeuwse literaire leven. Het boek staat natuurlijk centraal, maar er is meer.

Alle actuele activiteiten op literair gebied, lezingen en boekpresentaties, schrijfworkshops en literaire café’s, kunt u zien in de dagelijks vernieuwde agenda. Adressen van boekhandels, uitgeverijen, bibliotheken en andere boekadressen hebben wij voor u op een rijtje gezet.

Specifieke literaire informatie zoals over de Zeeuwse Boekenprijs of de serie De Slibreeks (bijzondere bibliofiele uitgaven met eerste vertalingen of opvallende debuten), kunt u opzoeken bij het onderdeel Dossiers.

Voor recente tijdschriftartikelen over Zeeuwse auteurs en Zeeuwse literaire onderwerpen wordt u doorverwezen naar de catalogus van de Zeeuwse Bibliotheek.

Op de homepage vindt u vooral de nieuwtjes. Wist u bijvoorbeeld dat de Middelburgse schrijfster Matty Meulmeester onlangs de roman Gaat een vrouw naar de advocaat heeft gepubliceerd? Een spannend verhaal over een vrouw die het niet langer pikt. Inderdaad, een variatie op de u vast wel bekende andere roman Komt een vrouw bij de dokter.

En wist u dat het Zeeuws-Vlaamse schrijversechtpaar Kisling en Verhuyck onlangs voor hun roman De duim van Alva is genomineerd voor de prestigieuze Gouden Strop, de prijs voor de beste misdaadroman van Nederland?

Een ander bericht is dat ‘onze’ Floortje Zwigtman op 25 mei a.s. de eer heeft om de Annie M.G. Schmidtlezing uit te spreken. floortjezwigtmanDe lezing wordt jaarlijks georganiseerd in het kader van de Annie M.G. Schmidt-leerstoel voor kinder- en jeugdliteratuur.

Er is veel Zeeuws schrijftalent! LIZ wil deze aankomende auteurs graag op weg helpen. Dit gebeurt door een podium te bieden voor gedichten en verhalen, maar ook door adressen aan te leveren van uitgevers en van fondsen waar event uele subsidies kunnen worden verkregen. Nuttige tips voor het aanvragen van financiële steun of het benaderen van een uitgever kunt u hier eveneens vinden.

Ook schrijfplannen of droomt u er al lang van om uw gedichten door een breder publiek te laten lezen? LIZ beschikt over een deskundige redactie, die kan beoordelen of uw werk geschikt is om op de website te plaatsen. De criteria waaraan uw verhaal of gedicht moet voldoen, worden duidelijk uitgelegd.

Steeds meer Zeeuwen zijn actief lid van een leeskring of roepen er zelf een in het leven. Enthousiast worden in zo’n kring met de regelmaat van de klok nieuw uitgekomen en ook oudere romans gelezen en gezamenlijk besproken. LIZ biedt u heel veel achtergrondinformatie. Van de dienstverlening voor leeskringen van de Zeeuwse Bibliotheek tot relevante websites en boeken met informatie over het organiseren van leeskringen en met boekbesprekingen en literatuurverwijzingen.

Het mag duidelijk zijn, Zeeland is een provincie waar literatuur een onderdeel van het dagelijks leven is. Zeeuwen lezen veel en Zeeland kent een groot aantal auteurs en literaire activiteiten. LIZ verzamelt al deze informatie voor u, zodat u in één oogopslag op de hoogte bent en blijft!

Anya Marinissen, webredacteur Literatuur in Zeeland

Tags: , , , ,
Geplaatst in Algemeen | Laat uw reactie achter »

Culturele Informatiemarkt 2010

maandag, 6 september 2010

Op zaterdag 11 september wordt de jaarlijkse Culturele Informatiemarkt gehouden in de Zeeuwse Bibliotheek. Het is een kleine Zeeuwse versie van de Uitmarkt. Vrijwel alle culturele- en educatieve organisaties op Walcheren zijn hier vertegenwoordigd.

kraam4

Er zijn doorlopend (muzikale) optredens en presentaties, zowel binnen als buiten. Ook kunnen bezoekers meedoen aan enkele workshops en wordt er een proefles yoga aangeboden. Dé manier om voor het komende seizoen te bepalen welke activiteit of cursus u wilt volgen.

Dit jaar is er voor het eerst gelijktijdig een boekverkoop van afgeschreven bibliotheekboeken op het Plein. Voor elk wat wils dus. En dat is nog niet alles, want op iedere etage van de Zeeuwse Bibliotheek is wel iets te doen.

Op de eerste verdieping hangen 79 foto’s van Zeeuwse fotoclubs die meededen aan de Zeeuwse Fotosalon 2010. Hiernaast is het onlangs gerealiseerde Infoplein, waar informatie van non-profitorganisaties is te vinden.

In het Zeeuws Documentatiecentrum op de tweede verdieping is een expositie ingericht met foto’s van de Zeeuwse Kustmarathon 2009, gemaakt door Dennis Wisse.

Kom gerust langs op 11 september en proef het nieuwe seizoen!

Machteld Berghauser Pont, communicatie

Tags: , , , , , , ,
Geplaatst in Algemeen | Laat uw reactie achter »

Pagina’s

Zoeken

Deel dit weblog

Share |

Vorige bijdragen

Links