Archief van categorie ‘Algemeen’

Verleiding en verdieping

donderdag, 28 maart 2013

Als je de Zeeuwse Bibliotheek regelmatig bezoekt, zal het je niet zijn ontgaan: we hebben het gebouw ingrijpend veranderd. De herinrichting behelsde meer dan alleen het aanbrengen van een likje verf en het leggen van nieuwe vloerbedekking; er is vooraf veel over nagedacht en gesproken. Collega Anya schreef al eerder over de aanleidingen voor de herinrichting, hieronder vertel ik meer over het eindresultaat.

Verleiding op de begane grond
Als je het gebouw binnenkomt kom je in een winkelomgeving, waar we populaire boeken op een aantrekkelijke manier voor je hebben uitgestald op presentatietafels. In het Leescafé kun je onder het genot van een kopje koffie of thee een krant of tijdschrift lezen. Op de surfacetafels, videowall en de vloerprojectie op het Plein kun je nieuwsberichten lezen, een spelletje spelen of kennismaken met actuele Zeeuwse thema’s.

Presentatiemeubel op het plein. Foto: Marian van der Weide

 

Surfacetafel op het plein. Foto: Marian van der Weide

De romans hebben we ondergebracht in zogenaamde ‘werelden’: ‘Literatuur & Cultuur’, ‘Liefde & Leven’, ‘Spannend & Actief’, en ‘Waargebeurd’, waarbij we soms romans combineren met informatieve boeken. De jeugdafdeling is geen kopie meer van de bibliotheek voor volwassenen, maar heeft een eigen sfeer gekregen.

Displaymeubel. Foto: Marian van der Weide

Voorlezen op de jeugdafdeling. Foto: Marian van der Weide

Op de begane grond vind je verder dvd’s, luisterboeken en onze muziekafdeling met cd’s, bladmuziek en boeken over muziek. Bij dit concept past geen grote inlichtingenbalie. ‘Wandelende inlichtingenmedewerkers’ lopen rond tussen de kasten en stappen actief op de klanten af.

Verdieping op de eerste etage
Op de eerste verdieping is de studiebibliotheek gevestigd. Deze verdieping heeft een ingetogener karakter. Hier kun je een grote collectie informatieve boeken over allerlei onderwerpen vinden. Er zijn plekken waar je rustig kunt studeren, en waar je boeken en tijdschriften kunt inzien. De computers die achter de inlichtingenbalie staan opgesteld geven je toegang tot onze uitgebreide  digitale bibliotheek.

Studeren op de eerste verdieping. Foto: Marian van der Weide

Lezen op de eerste verdieping. Foto: Marian van der Weide

Op de eerste verdieping is ook het Zeelandpaviljoen, met informatie over allerlei Zeeuwse onderwerpen, nieuwe aanwinsten, wisselende exposities en in de Schatkamervitrine bijzondere collectie-items.

Zeelandpaviljoen op de eerste verdieping. Foto: Marian van der Weide

Overal wifi
In het hele gebouw kun je gratis inloggen op ons draadloze netwerk. Heb je een computer nodig om op te werken, ga dan naar ons Mediacentrum in het souterrain.

Nog niet afgerond
De herinrichting is nog niet helemaal afgerond, maar we zijn nu al trots op het resultaat. Dankzij de inzet van een interieurarchitect, een architectenbureau, interieurbouwers, medewerkers van andere bedrijven en heel veel collega’s is de Zeeuwse Bibliotheek veranderd in een aantrekkelijk gebouw waar we in de komende jaren veel bezoekers hopen te ontvangen. Kom snel een kijkje nemen, je bent van harte welkom!

Henk Kosters, medewerker Sectie Jeugd en Jongeren

BZN…bladmuziek!

donderdag, 21 maart 2013

Nee, deze blog gaat niet over Nederlandse palingpop. Maar over het in de bibliotheek vinden van de bladmuziek van het liedje dat je zoekt. Of een bekende melodie, zoals Air van Bach, of misschien het thema van Sesamstraat.
De letters BZN staan voor Beter Zoeken Naar.

De collectie bladmuziek in de Zeeuwse Bibliotheek is gigantisch- op de begane grond vind je al duizenden banden, en dan is er ook nog een deel wat je níet meteen ziet: in het magazijn.

Met al die duizenden dunne boeken tot je beschikking, is het niet makkelijk om te vinden wat je zoekt. De catalogus is onmisbaar voor het vinden van jouw liedje, maar heeft ook zijn beperkingen. Veel liedjes staan namelijk in verzamelalbums, en helaas is het technisch niet mogelijk om alle titels uit elk album te vermelden in de catalogus.

Daarom deze tips voor het zoeken:
Algemeen: verzamel zoveel mogelijk gegevens van het liedje:
a. de titel
b. de zanger/band/ uitvoering
c. het jaar dat het in de top 100 stond
d. de titel van de CD van de artiest waarop het liedje staat
e. alle gegevens die van nut kunnen zijn: werd het liedje laatst gezongen in een talentenshow en door wie?

f. zoeken in de klassieke catalogus:

Door bepaalde woorden te combineren in het zoekveld “alle woorden” en daaronder te beperken op materiaalsoort “bladmuziek”, krijg je informatie over bladmuziek die beantwoordt aan je zoektermen. N.B.: Combineer niet meer dan twee woorden om ervoor te zorgen dat de database snel wordt doorzocht op die combinatie! Al deze aanknopingspunten kunnen helpen bij het zoeken in de catalogus.

“Niets gevonden”, einde verhaal?
Welnee, je hebt een iets langere adem nodig en een beetje doorzettingsvermogen. Want een liedje dat een hit is geworden in de uitvoering van een artiest die op dit moment “hot” is, zou een cover kunnen zijn van een hit uit de jaren ‘70, ‘80, ‘90, van een andere artiest: wie? Door op deze manier creatief te denken, worden de kansen uitgebreid: er zijn zoveel Greatest Hits-albums!

 

“Maar ik speel klarinet”…
Zo, dus je speelt klarinet en je wil heel graag iets van Lady Gaga spelen? Je hebt het al gevraagd aan je leraar, maar die heeft het niet en hij gaf je de tip om in de Zeeuwse Bibliotheek te kijken.
Je hebt gezocht bij de klarinetalbums in de kast, maar daar zag je geen boeken met liedjes van Lady Gaga.
In de catalogus zoeken met bovenstaande tips gaf je wel een resultaat, maar dat boek is voor zang, piano en gitaar en staat bij Popmuziek. Ja, en? Transponeer* de melodie, jouw partij, 1 toonafstand omhoog en je bent klaar om het met piano uit te voeren. Hoe je dat doet is eenvoudig te leren van je leraar of van een muzikant die daar wat ervaring mee heeft. (En anders vraag je naar de muziekspecialist, die kan je op weg helpen!)

Kijk voorbij de grenzen van het instrument dat je speelt! Met eenvoudige aanpassingen kun je ALLE bladmuziek gebruiken die in de bibliotheek aanwezig is.
Om die drempel wat makkelijker te maken, heb ik een lijst gemaakt van instrumenten die het gemakkelijkst (zonder te transponeren of de sleutel aan te passen) elkaars muziek kunnen gebruiken:

groep C-instrumenten/zang
piano-keyboard-(elektr.)orgel-
harp-klass. gitaar
zang-viool-fluit-blokfluit-hobo

groep C-instrumenten, bassleutel
cello-trombone-fagot

groep Bb-instrumenten, vioolsleutel
klarinet-trompet-bariton/euphonium
sopraansaxofoon-tenorsaxofoon

groep Eb-instrumenten
althoorn-altsaxofoon-baritonsaxofoon

Of iets helemaal uitvoerbaar is, moet even bekeken worden in de muziek zelf: het bereik van deze instrumenten is niet hetzelfde, en misschien moet je bijvoorbeeld op trompet de klarinetmuziek een octaaf lager spelen. Maar in deze combinaties zijn geen ingewikkelde dingen nodig.

*Transponeren is het overzetten van een melodie naar een andere toonsoort. Dit is nodig omdat niet alle instrumenten dezelfde klinkende grondtoon hebben: bijvoorbeeld een C op de klarinet is een Bes op de piano. Dat heeft te maken met de geschiedenis en de klankontwikkeling van het instrument.

Els van de Wijdeven, Muziekafdeling

Het uitlenen van e-books: stand van zaken

woensdag, 13 maart 2013

Het aanschaffen c.q. kopen van e-books via internet is geen probleem meer. De meeste mensen beschikken intussen over mobiele apparatuur zoals e-readers, tablets en smartphones. Apparatuur en infrastructuur zijn alom aanwezig om voldoende marktvolume voor de omzet van e-books te genereren.

De markt doet zijn werking maar tegelijkertijd rijst de vraag wanneer en op welke wijze e-books op grote schaal beschikbaar komen voor uitleen bij de openbare bibliotheken. In december 2012 is de campagne Lees meer van start gegaan om bibliotheekminnend Nederland op grotere schaal kennis te laten maken met e-books maar het gaat vooralsnog om de beschikbaarstelling van een beperkt aantal titels.

De plannen door de Vereniging Openbare Bibliotheken en Bibliotheek.nl zijn er om in de nabije toekomst de mogelijkheden voor de beschikbaarstelling van e-books te vergroten, maar de kwestie is hoe daar verder invulling aan wordt gegeven en welke mogelijkheden er voor uitlening aanwezig zijn. Een obstakel is de situatie dat de juridische spelregels voor het gebruik van het gedrukte boek en het digitale boek volkomen anders zijn. De huidige wetgeving biedt geen mogelijkheid voor het online uitlenen van e-books op landelijk niveau zoals het uitlenen van fysieke boek wel wettelijk geregeld is. Dit wordt duidelijk uit het onlangs verschenen rapport Online uitlenen van e-books door bibliotheken.

Is dit nu een streep door de rekening van de plannen voor het uitlenen van e-books door openbare bibliotheken? In geen geval. Als we kijken wat er in andere landen gebeurt, zien we dat er tal van experimenten zijn met het online uitlenen. Het uitlenen gaat op basis van contractuele overeenkomsten met uitgevers en distributeurs. In feite doet ook hier de markt zijn werking. In Nederland is de Koninklijke Bibliotheek intussen zelf begonnen met het beschikbaar stellen van 200.000 Engelstalige wetenschappelijke e-books via het platform Ebook Library en kunnen een week lang worden gebruikt.

Helaas is het aanbod van Nederlandse titels nog gering en maakt duidelijk dat we een achterstand hebben ten opzichte van andere landen. Internationaal gezien staat de Nederlandse markt voor e-books nog maar aan het begin van een nieuwe ontwikkeling. Eind 2010 was 1,2 % (ruim 4800) van alle titels beschikbaar als e-book. Eind 2011 is het aanbod al gestegen tot 12.000 titels. In vergelijking met de Verenigde Staten loopt Nederland drie jaar achter. Van alle landen zijn de Verenigde Staten, Engeland en Duitsland het meest actief met e-books. E-books worden in de Verenigde Staten in 82% van de openbare bibliotheken aangeboden. Een gemiddelde bibliotheek heeft 4.350 titels beschikbaar voor digitale uitleen. Naast e-books worden ook luisterboeken via de dezelfde uitleenmogelijkheid aangeboden. De beschikbaarstelling verloopt via overeenkomsten tussen uitgevers en bibliotheken die na verloop van tijd weer aangepast worden.

E-books zijn weliswaar onderdeel van nieuwe media maar de uitleenvoorwaarden zijn geschoeid op de oude principes van het gedrukte boek. Daar waar digitale mogelijkheden voorzien om een titel tegelijkertijd aan meerdere gebruikers beschikbaar te stellen, is één gelijktijdige lener per e-book nog vaak de standaardvoorwaarde.

Een ander nadeel ten opzichte van het papieren boek is dat de aanschaf van een e-book voor een bibliotheek meestal duurder is. Het prijsverschil loopt van 20% tot 100%. Behalve de prijs van het boek brengt de distributeur vaak extra kosten in rekening voor het gebruik van het uitleensysteem.

Of gebruikers tevreden zijn met een e-book uitleensysteem is niet eenduidig vast te stellen. Uit een Amerikaans onderzoek blijkt dat Amerikaanse bibliotheekleden niet tevreden zijn over het uitleenproces in vergelijking met de manier waarop e-books worden gekocht bij Amazon of Apple. De problemen die gebruikers ondervinden hebben betrekking op een lange wachttijd, te korte leenduur en technische beperkingen van het uitleensysteem.

Een andere relevante vraag voor uitgevers is of het uitlenen van e-books zorgt voor marktverstoring en nadelig is voor uitgevers gezien de potentiele inkomstenderving. Er kan sprake zijn van een kannibalisatie-effect. Dit gegeven maakt het onderhandelen tussen bibliotheken en uitgevers structureel problematisch. De conclusie uit het hierboven genoemde rapport luidt: “De ambities in de bibliotheekwereld om een aantrekkelijk aanbod te doen en het voornemen om de inkoop van e-books te laten financieren door de overheid doen vermoeden dat marktverstoring aanzienlijk kan zijn”. Deze constatering maakt duidelijk dat een eenvoudige oplossing voor het uitlenen van e-books er voorlopig niet komt. Anders gesteld: de uitleen van papieren boek is voorlopig niet aan het einde van de levenscyclus.

Cees de Blaaij, vakreferent sociale wetenschappen, filosofie, economie en geschiedenis

Naschrift redactie:
Vanaf 1 januari 2015 is het lenen van E-readers bij de Zeeuwse Bibliotheek niet meer mogelijk. Wij stoppen hiermee vanwege het teruggelopen aantal uitleningen van deze apparaten.

Boekenweek 2013: Gouden Tijden, Zwarte Bladzijden

donderdag, 7 maart 2013

Ieder jaar opnieuw lukt het de organisatie van de Boekenweek (dit jaar van 16 t/m 24 maart) om een origineel thema te bedenken. Een onderwerp dat mensen uitdaagt om er over te lezen, simpelweg omdat het zo interessant is zich er verder in te verdiepen.

‘Gouden Tijden, Zwarte Bladzijden’
Je hoeft er niet lang over te denken om te weten waar dit over gaat. De roemrijke historie van Nederland heeft genoeg fases en gebeurtenissen opgeleverd die op z’n zachtst gezegd twee kanten in zich hebben: een mooie, waar we als Nederlanders trots op zijn, omdat we hebben laten zien hoe goed we zaken hebben aangepakt en opgelost. Een kant die onze ego’s streelt, een waar we als Nederlanders trots op zijn en die een nationaal bewustzijn creëert.

Denk aan de woorden van oud-premier Balkenende, alweer een paar jaar geleden. Hij prees de VOC-mentaliteit van de Nederlanders, de handelsgeest uit de zeventiende eeuw, die zoveel welvaart heeft gebracht en Nederlanders in de hele wereld de reputatie van verdraagzaamheid en openheid opleverde. We weten echter allemaal dat diezelfde mentaliteit ook tot heel veel wantoestanden heeft geleid. Tot uitbuiting van de inheemse bevolking van Zuid-Afrika, Nederlands-Indië en Suriname, tot slavernij, moord en keiharde besluiten.

Schaduwkant
Aan veel historie kleeft een schaduwkant die een heel ander licht werpt op de gebeurtenissen. Dat geldt niet alleen voor de Gouden Eeuw, maar ook voor bijvoorbeeld de Indische geschiedenis, de NSB in de Wereldoorlog II, de bloedige oorlog in Afghanistan en de desastreuze gebeurtenissen in de jaren negentig van de vorige eeuw in Srebrenica, in het door oorlog verscheurde Joegoslavië. En wie is niet geschokt over de vele, recent naar buiten gekomen verhalen van kindermisbruik door geestelijken van de katholieke kerk.

Zeeuwse Bibliotheek
Over al deze gebeurtenissen zijn vele boeken geschreven. Op de homepage van de Zeeuwse Bibliotheek vind je een toptien van boeken die over het thema van de Boekenweek gaan. 
In de Zeeuwse Bibliotheek is er tijdens de Boekenweek 2013 een boekenpresentatie over het thema. Diep menselijke verhalen om te lezen, schokkende terugblikken op het verleden en leerzame reconstructies van de geschiedenis. Keuze genoeg. Heel veel titels en leesideeën zijn ook verzameld in het Boekenweekmagazine over het thema ‘Gouden Tijden, Zwarte Bladzijden’. Tijdens de Boekenweek gratis mee te nemen.

Verrassing
Ook deelt de Zeeuwse Bibliotheek traditiegetrouw een cadeautje uit aan haar leden: de bundel Gouden Tijden, Zwarte Bladzijden, waarin bekende Nederlanders, schrijvers, artiesten, televisiepersoonlijkheden, schrijven over mooie, maar ook over minder prettige herinneringen. Daarmee wordt het boek nu al een collectors item met nog nooit gepubliceerde feiten over bekende landgenoten.

Lidmaatschap en het boekenweekgeschenk
Ben je nog geen lid van de bibliotheek? Het is nu wel heel aantrekkelijk om je aan te melden: nieuwe leden ontvangen in de Boekenweek namelijk een Boekenbon van 5 euro. Bovendien krijgen zij een voucher, waarmee ze in de boekhandel een exemplaar van het spannende boekenweekgeschenk De Verrekijker van Kees van Kooten kunnen ophalen. Wist je trouwens dat je op zondag 24 maart met je boekenweekgeschenk als geldig vervoersbewijs door heel Nederland gratis met de trein kunt reizen?

Molukse literaire avond op 19 maart
De geschiedenis van de Molukkers is een van de vergeten episodes in de Nederlandse geschiedenis, waarover na een lange periode van stilte, het afgelopen jaar in één klap drie boeken zijn verschenen: Zo Nederlands als wat, een Molukse familiegeschiedenis van Linda Huijsmans, Kazernekind van Marlies Mielekamp en De verzwegen soldaat van Sylvia Pessireron. Op dinsdagavond 19 maart zijn deze drie schrijfsters aanwezig op de Molukse literaire avond, die de Zeeuwse Bibliotheek organiseert. Met muzikale omlijsting van Sharon Parinussa en Jahja Telussa. Het wordt een bijzondere avond, die tot nieuwe inzichten kan leiden en positieve aandacht geeft aan een in Nederland ruim vertegenwoordigde bevolkingsgroep.

Schrijfwedstrijd
In het land zijn er natuurlijk ook heel veel activiteiten, zoals het bekende Boekenbal voor schrijvers. Dit jaar uitgebreid met een bruisend Boekenbal speciaal voor lezers. Lezingen, debatten, signeersessies, boekenfeesten, je vindt het allemaal op www.boekenweek.nl.
Erg leuk is ook de landelijke schrijfwedstrijd over het thema van de Boekenweek 2013. Georganiseerd door Dewebschrijvers.nl. Van de ingezonden verhalen kiest een jury, onder leiding van niemand minder dan Abdelkader Benali, de mooiste, spannendste of meest ontroerende biografische verhalen. Doe mee en zie je verhaal gepubliceerd in een echte bundel.

Alles bij elkaar wordt het een bruisende en verrassende Boekenweek voor ieder die van lezen en boeken houdt. Wij van de Zeeuwse Bibliotheek verheugen ons erop om dit samen met jou te vieren.

Anya Marinissen, Bibliothecaris/Romanteam Zeeuwse Bibliotheek

Energie besparen, goed voor je portemonnee?

woensdag, 20 februari 2013

“Verwende veelverdieners, geschrokken werklozen, levensgenieters en besparingshaters die niet als een bank willen omvallen”. Dat is de intrigerende ondertitel van een boek dat voor mijn neus ligt. Energie besparen is misschien niet cool. Maar het levert wel geld op, het bevordert de duurzaamheid en het milieu is er ook bij gebaat.

Energiebespaartips 

In deze tijd van bezuinigingen een paar tips:

  • Daglicht en zonlicht zijn gratis. Als verlichting niet nodig is, doe dan de lamp uit. Zonlicht geeft in de winter ook warmte in huis.
  • Vervang gloeilampen door spaarlampen.
  • Zet de verwarming eerder laag en uit als er niemand thuis is.
  • Douchen is voordeliger dan baden. Zeker als je een waterbesparende douchekop gebruikt. Dan bespaar je namelijk op water en op gas om het water te verwarmen. Het voordeel is circa 48 euro per jaar.
  • Gebruik groenten en fruit van het seizoen en uit eigen land. Koop niet meer dan je nodig hebt. Voor de voedselproductie is ook energie nodig. Je staat daar als consument vaak niet bij stil als je iets koopt, omdat het vooral om indirecte energie gaat. Energie die wordt gebruikt bij de totstandkoming van een product, zoals wassen, snijden en pasteuriseren. Transport van voedsel uit Zuid-Amerika of Australië kost ook energie. Daarnaast gebruik je zelf energie bij het kopen, koken en bewaren van voedsel.
  • Hang het wasgoed in de zomer buiten in plaats van de wasdroger te gebruiken.
  • Gebruik de fiets of een e-bike in plaats van de auto voor afstanden tot 15 kilometer.
  • Kijk kritisch naar de noodzaak en het nut van elektrische apparaten.
  • Doe de televisie uit als niemand kijkt.  Ook andere apparatuur verbruikt elektriciteit in stand-by stand. Doe de stekker uit het stopcontact.
  • Koken op gas is goedkoper dan koken op elektriciteit.

 

Investeer in je wooncomfort

Heb je een hoge energierekening maar niet de mogelijkheid om grote (en dure) energiebesparende maatregelen te nemen? Ga dan naar de bespaartest.nl. De bespaartest geeft je 12 makkelijke tips voor flinke energiebesparing in huis. Voor elke bespaartip geef je aan of het iets voor jou is. Je ziet direct hoeveel je kunt besparen en krijgt een handige handleiding hoe je de bespaartips kunt uitvoeren.

Verbeteruwhuis.nl

Met het doorlopen van een paar stappen krijg je advies welke verbeteringen voor jou aantrekkelijk zijn om door te voeren. Ga naar verbeteruwhuis.nl om zelf de mogelijkheden op een rijtje te zetten.

Tips met een Zeeuws tintje

Energie Zeeland biedt tips over energiebesparing en geeft een overzicht van alle actuele Zeeuwse energie-initiatieven. Bij het maken van werkstukken over energiebronnen is Energie Zeeland een goede start. Deze website van de Zeeuwse Bibliotheek (en partners) geeft:

  • een korte beschrijving van duurzame energie uit wind, water en zon
  • informatie over fossiele brandstoffen en kernenergie
  • suggesties en leestips op internet en in boeken
  • de mogelijkheid om met je bibliotheekpas direct boeken aan te vragen
  • Een paar titels: 301 Gouden energiebespaartips / Crisischecklist / Het slimme bespaarboek / Besparen maar!

Energietips op twitter en facebook.

Het Energieloket Zeeland geeft informatie over energiesubsidies, leveranciers, bespaartips en nog veel meer voor particulieren thuis en voor bedrijven.

Tips op televisie:

Klus je rijk op RTL4 met een Zeeuwse presentator in 2013: Sebastiaan Hoekman en voorgaande afleveringen met  Delta’s Sjaak Vogel.

Bronnen:

 

Adriënne Withagen (redactie@energiezeeland.nl)

Informatiespecialist

Projectleider EnergieZeeland.nl

125 jaar Concertgebouw Amsterdam

woensdag, 13 februari 2013

Het Concertgebouw

Het Concertgebouw heeft een belangrijke plaats ingenomen in de geschiedenis van Amsterdam. In april 1888 werd het gebouw geopend. Architect was A. L. van Gendt. Het gebouw lag 125 jaar geleden nét buiten Amsterdam en werd omringd door weilanden. Dat kunnen we ons nu nog nauwelijks voorstellen.

Het gebouw kreeg in november van 1888 een eigen orkest, samengesteld uit de beste musici: het Concertgebouworkest. Sinds 1988 mag het orkest zich Koninklijk noemen, afgekort KCO.

Jubileum
In dit jubileumjaar wordt door het Concertgebouw en het KCO elke maand een decennium uit het lange bestaan uitgelicht. In de maand februari wordt er aandacht besteed aan de jaren 1900-1909.

Het Concertgebouworkest

Op het programma staat onder meer de Eerste Symfonie van Gustav Mahler. De naam Mahler is onlosmakelijk verbonden met het Concertgebouw en met het KCO. Mahler zelf dirigeerde het orkest in 1903 en was bevriend met Willem Mengelberg, de chef-dirigent. Mahler voelde dat zijn muziek door het orkest werd begrepen. Zo ontstond de lange beroemde traditie die al een eeuw standhoudt.

Gustav Mahler

Niet alleen Mahler kwam naar Amsterdam. Ook andere componisten kwamen naar Amsterdam om hun werken te dirigeren of als solist op te treden. Enkele namen: Richard Strauss, Ferruccio Busoni, Sergej Rachmaninov, Arnold Schönberg. Ze zullen allemaal de revue passeren dit jaar.

Willem Mengelberg

 

Bach
In maart is muzikaal Nederland in de ban van de Matthäus-Passion van J.S. Bach. Ook het KCO. Vanaf 1899 werd de Matthäus jaarlijks uitgevoerd door het orkest onder leiding van Willem Mengelberg. De interpretatie van deze beroemde muziek heeft in de loop van de 20ste eeuw een grote ontwikkeling doorgemaakt. Mengelberg’s uitvoeringen waren massaal en overweldigend. Tegenwoordig wordt de historische uitvoeringspraktijk gerespecteerd en wordt het klankbeeld uit de tijd van Bach benaderd.

Beroemde solisten
De bijzondere aantrekkingskracht van het Concertgebouw en het KCO wordt gevormd door de combinatie van een uitzonderlijk orkest, de beste dirigenten en de unieke akoestiek. In de loop van de nu ruim twaalf decennia werden hier de grootste componisten en  solisten verwelkomd. Enkele namen: Fritz Kreisler, Pablo de Sarasate, Maria Callas (foto), Yehudi Menuhin, Sergej Rachmaninov, Igor Stravinsky, Maurice Ravel.

Maria Callas

Zes chef-dirigenten
In de 125 jaar dat het Koninklijk Concertgebouworkest bestaat, heeft het orkest slechts zes chef-dirigenten gehad. Wat is een chef-dirigent? Dat is een dirigent die voor langere tijd met het orkest werkt aan een identiteit, een klankbeeld, repertoire verkent en perfectioneert. Deze stabiliteit heeft ertoe bijgedragen dat het orkest een homogeen gezelschap is dat elke componist perfect aanvoelt en uitvoert. Wie zijn deze zes?
In goede volgorde: Willem Kes, Willem Mengelberg, Eduard van Beinum, Bernard Haitink, Riccardo Chailly en sinds 2004 Mariss Jansons (foto).

Mariss Jansons

Niet alleen klassiek
Een klassieke muziektempel? Het Concertgebouw is van het begin af aan in gebruik geweest voor veel verschillende evenementen- er zijn zelfs bokswedstrijden in gehouden. Vanaf de twintiger jaren hebben er vele jazz-artiesten opgetreden (o.a.Louis Armstrong, Billie Holiday, Count Basie, Lionel Hampton, Chet Baker), popartiesten (o.a. Aretha Franklin, Pink Floyd, Frank Zappa, The Who, Paul McCartney). McCartney in de song Rock Show :  “If there’s a rock show at the Concertgebow/ They’ve got long hair at the Madison Square….”
Ook wereldmuziek heeft zich gepresenteerd in het Concertgebouw met in 2002 het  Zijderoute Festival, in 2008 het Amsterdam India Festival en in 2011 nog het Brasil Festival.

Concertzaal Middelburg
De Concertzaal te Middelburg heeft overeenkomsten met het beroemde Gebouw in Amsterdam: het is natuurlijk veel kleiner, maar de vorm van de zaal en het podium doet sterk denken aan de Grote Zaal in Amsterdam. Ook de zaal in Middelburg, in feite de enige echte concertzaal in Zeeland, is sinds jaar en dag bekend om de akoestiek, die uitermate geschikt is voor kamermuziek, maar wellicht niet helemaal opgewassen tegen de grotere orkestwerken uit de Romantiek. In 1896 werd het gebouw aan de Singelstraat aangekocht om verbouwd te worden tot concertzaal. Architect was J.A. Frederiks.

Concertzaal Middelburg

Concertgebouw Amsterdam

 

Els van de Wijdeven, Muziekafdeling

 

Bronvermelding:

Oude foto Concertgebouw: www.isgeschiedenis.nl

KCO: www.concertgebouw.nl

Mahler: olgafranssen.wordpress.com

Mengelberg: geheugenvannederland.nl

Callas www.gemabook.com

Bach partituur: www.concertgebouw.nl

Concertzaal M’burg: www.uitzinnig.nl

Zaal Concertgebouw A’dam: www.cjp.nl

Documentatie Watersnoodramp online

maandag, 21 januari 2013

Op 17 januari 2013 is een grote verzameling documentatiemateriaal over de watersnoodramp van 1953 online beschikbaar gekomen. Dit betreft documentatie zoals kranten, krantenknipsels, tijdschriften, brochures en divers materiaal zoals telexberichten en dagboeken. Deze zijn afkomstig uit collecties van het Gemeentearchief Schouwen-Duiveland, het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk en de Zeeuwse Bibliotheek. In de media werd hier onder meer aandacht aan geschonken op de sites van Omroep Zeeland, de PZC, maar ook in de gedrukte PZC van 17 januari jl.:

De digitale watersnooddocumentatie maakt onderdeel uit van Krantenbank Zeeland. In totaal zijn ongeveer 30.000 documenten gedigitaliseerd, maar er worden dit jaar nog duizenden nieuwe documenten toegevoegd. Naast watersnoodinformatie die al te vinden is in bijvoorbeeld de Provinciale Zeeuwse Courant of de Zierikzeesche Nieuwsbode op Krantenbank Zeeland kan nu ook worden gezocht in allerlei andere Nederlandse en internationale kranten.

Een wellicht nog indringender beeld geven de geïllustreerde tijdschriften waarin veel beeldmateriaal van de stormramp is verwerkt. Brochures geven een overzicht van alle soorten herdenkingen en bijeenkomsten die er naar aanleiding van de ramp zijn geweest. De documentatie stopt immers niet in het jaar 1953, maar loopt door tot de dag van vandaag. De meest aangrijpende documenten kunnen worden gevonden in de groep diversen waar zaken als dagboeken, persoonlijke belevenissen en brieven van en aan hulporganisaties kunnen worden gevonden.

Zoeken in Krantenbank Zeeland kan eenvoudig, maar hoe makkelijker de websurfer het zich maakt, des te groter het zoekresultaat zal zijn. Zoeken op woorden als watersnoodramp of stormvloed levert duizenden resultaten op. De site is daarom vooral een handige ‘tool’ om naar een ‘petite histoire’ op zoek te gaan: op dorps- of stadsniveau, op straatnaam of op familienaam soms in combinatie met een jaartal of een andere gebeurtenis. Door bijvoorbeeld Rode Kruis en een plaatsnaam te combineren, kom je snel te weten welke Rode Kruis-hulp er allemaal is gegeven in de plaats waarvan je iets wilt weten. De overlevering van deze digitale documentatie brengt de watersnoodramp daarmee tot heel dichtbij de persoonlijke herinnering en geschiedenis van de Zeeuwen.

Johan Francke, Informatiespecialist

De uitdaging van Wild West op het Internet

vrijdag, 7 december 2012

Zouden consumenten eigenlijk wel voor krantenartikelen moeten betalen? En moeten alle films, hoe recent ook, niet gewoon gratis te downloaden zijn? Hoe mediawijs mogen wij eigenlijk zijn binnen de arm van de wet? Maurits Sep (journalist PZC) onderzoekt dit aan de hand van een tafelgesprek in het Leescafé van de Zeeuwse Bibliotheek.

Video streaming by Ustream

In het kader van de Week van de Mediawijsheid organiseerde Europe Direct en de Zeeuwse Bibliotheek in samenwerking met de Roosevelt Academy op vrijdagmiddag 30 november een kenniscafé rondom het actuele thema Vrijheid van (online) informatie.

Dat dit een breed thema is, blijkt al meteen  bij aanvang van het debat. Maurits Sep onthaalt de aanwezige gasten met de stelling ‘Alle informatie moet online voor iedere burger binnen de Europese Unie gratis en vrij toegankelijk zijn’. Robert Schliessler (cineast en kandidaat Europarlement) en Patrick Godschalk (Piratenpartij) zijn het er snel over eens dat deze stelling vooral moet gelden in het kader van volledige openbaarheid van bestuur. Waarbij Schliessler de kanttekening maakt dat eventuele voortrajecten binnen het besluitvormingsproces best binnenskamers mogen worden gehouden. Het anti-piraterijverdrag ACTA is volgens de aanwezige heren terecht massaal afgewezen in het Europees Parlement en ook Ad in de Haak (Thieme Meulenhoff, Innovatieve Educatieve ontwikkelingen ) blijkt voorstander van dergelijke digitale openbaarheid. Einde discussie dus of toch niet? Gaandeweg blijkt dat dit zeker niet het geval is en dat er niet perse uitgesproken tegenstanders aan tafel hoeven te debatteren om  een diepgaande en interessante visie op het onderwerp te krijgen.

Vervolgens presenteren twee RA studenten het item SOPA en fenomeen Youtube. De discussie wordt vervolgd en Schliessler suggereert dat het zaak is om onderscheid te maken in commercieel en privegebruik van digitale informatie. Zo zou de Europese Unie moeten zorgdragen voor wetgeving die organisaties als BUMA-STEMRA als geldmachine aan banden leggen. De Piratenpartij heeft wel vraagtekens bij een systeem waarbij de kranten zouden worden ondergebracht in een soort publiek omroepbestel en de klant eenmalig betaalt voor nieuws dat hij of zij wenst. Onafhankelijkheid zou daarbij niet zijn gewaarborgd volgens Godschalk.

Bij het derde thema (muziek, film en andere vormen van cultuur vrij toegankelijk op het internet) schuift Marscha aan, de lokale singer-songwriter die het kenniscafé muzikaal gestalte geeft. Na enige aarzeling komt ze tot de conclusie dat tegenover een creatief proces best een vergoeding mag staan. Godschalk van de Piratenpartij vindt een vergoeding niet perse noodzakelijk. Wel zou het Europese auteursrecht versoepeld moeten worden. Schliessler oppert een overgangsmodel, waarin artiesten wel hun eigen broek ophouden maar dan vooral via het aanbieden van commerciële producten die verwerkt zijn in het artistieke proces. Ad in de Haak sluit zich aan bij dit nieuwe model waarbij hij aantekent dat ook uitgeverijen zich op dit gebied zouden moeten hervormen.

Aan het eind van een twee uur durende diepgaande discussie onder de strakke leiding van Maurits Sep concluderen de gasten unaniem dat wat ultieme vrijheid van informatie betreft, wij ons in een overgangsfase bevinden. Een soort Wild-West volgens Schliessler. “We moeten de angst dat consumenten in toenemende mate gratis informatie willen opzij zetten. Dat is helemaal niet eng, maar juist een uitdaging”.

 

Janette Zuydweg

Europe Direct Middelburg

 

Masterclass bloggen Ernst-Jan Pfauth

donderdag, 29 november 2012

Op dinsdag 27 november 2012 was Ernst-Jan Pfauth te gast bij de Zeeuwse bibliotheken. Hij gaf een Masterclass bloggen in het kader van de Week van de Mediawijsheid in de Aula van de Zeeuwse Bibliotheek in Middelburg.

In deze 2 uur durende Masterclass gaf hij zijn visie op de toekomst van de journalistiek en zijn persoonlijke verhaal over vier jaar bloggen. Ernst-Jan is ervan overtuigd dat bloggen voor iedereen van nut kan zijn.

Voorafgaand aan de Masterclass organiseerden de Zeeuwse bibliotheken een blogwedstrijd: mijn stijl van leven. Pfauth maakte aan het einde van de masterclass de winnaar bekend: Simone Maas ging er met een iPad vandoor!

Deze Masterclass werd georganiseerd in het kader van de Week van de Mediawijsheid. Deze vond voor de derde keer plaats van 23 t/m 1 december 2012. Tijdens de Week van de Mediawijsheid kon iedereen in de Zeeuwse bibliotheken terecht met eenvoudige en praktische vragen over mediawijsheid en nieuwe media en werden er allerlei activiteiten georganiseerd.

De Bibliotheek Oosterschelde, Bibliotheek Vlissingen, Bibliotheek Zeeuws Vlaanderen en de Zeeuwse Bibliotheek organiseerden samen deze activiteit voor iedereen die meer wil bereiken met zijn of haar weblog.
De Masterclass Bloggen werd mede mogelijk gemaakt in samenwerking met SCOOP en dankzij een bijdrage van de Provincie Zeeland.

Andrea van Boven, webredacteur

J.C. van Schagen, een niet vergeten Zeeuwse dichter

dinsdag, 6 november 2012

Treffende haiku over zee en land op de achterkant van de drie kiosken op de Middelburgse Markt, heb je ze al gezien? Heel toepasselijk gelinkt aan het product dat in de kiosk wordt verkocht. Een haiku over een visje op de viskraam en eentje over helmgras op de bloemenkraam. Een haiku over het kind en de zee siert de ijskiosk.

Sprekende Gevels
Eind augustus, op een nazomerse, zonnige vrijdagmiddag stond er een gezelschap poëzieliefhebbers op de Markt. Ed de Graaf, Middelburgse wethouder van Cultuur, onthulde de drie haiku van de Zeeuwse dichter J.C van Schagen (1891-1985). Thea Everaers, initiatiefneemster van het project Sprekende Gevels  en lid van de Werkgroep Poëzie had het wederom voor elkaar om toestemming van de gemeente Middelburg te ontvangen voor het plaatsen van gedichten over ‘zee en land’ van, natuurlijk, Zeeuwse dichters.
Inmiddels zijn er al een heleboel gedichten te zien op blinde muren in de Middelburgse binnenstad en kan er een heuse poëzieroute worden gelopen. Het is de bedoeling dat er uiteindelijk vijfentwintig gedichten worden geplaatst.

Het wijze visje
dat in het natte zand leeft
vindt de zee te groot

Van Schagen
Als webredacteur van Literatuur in Zeeland (de website van de Zeeuwse Bibliotheek over ‘alles’ wat er op literair gebied in Zeeland speelt) word ik regelmatig uitgenodigd om naar de feestelijke onthulling van een nieuw gevelgedicht te komen. Daar ben ik blij mee, ik kan er op de website aandacht aan besteden; er is het dossier Project Sprekende Gevels te vinden, waar alle tot nu toe geplaatste gedichten zijn te lezen. Maar natuurlijk is het gewoon erg leuk om er als poëzieliefhebber bij betrokken te zijn. De keer dat de haiku van Van Schagen op de markt werden onthuld, was ik extra enthousiast. Ik woon namelijk al drieëntwintig jaar in het huis waar Van Schagen zijn jeugd heeft doorgebracht.

Van mij
Daar ben ik best een beetje trots op, ik zal in ieder geval niet nalaten om het rond te bazuinen aan ieder die het weten wil, Van Schagen is ook een beetje ‘van mij’. Ik bezit een foto die in de jaren dertig is genomen in mijn woonkamer, van de jonge Van Schagen met zijn ouders. Bovendien is er zijn gedicht Frühlingslied (Lentelied), waarin Van Schagen zijn moeder beschrijft, die in míjn tuin naar de ondergaande zon kijkt. Enkele jaren geleden werd dit gedicht tot mijn verrassing verfilmd door de Zeeuwse cineast Erik de Bruyn, met de bekende actrice Halina Reijn in de hoofdrol.

windje komt uit zee
strijkt laag door het helmgras
en valt daar in slaap

Naïef
Je zou kunnen denken dat Van Schagen een vergeten Zeeuwse dichter is, die voor ons eigenlijk niet meer de moeite waard is om kennis van te nemen. Maar zijn debuut Narrenwijsheid, dat eerst in De Stem verscheen (1922), en later meerdere malen apart werd uitgegeven, is het zeker nog waard om te lezen. Het zijn scherp geschreven, melancholische prozagedichten, die nog steeds kunnen raken. Van Schagen schrijft in een ‘naïeve’, soms kinderlijk verwonderde stijl.

Haiku
De haiku op de markt laten dit laatste ook duidelijk zien. Hij hechtte er later in zijn leven steeds meer waarde aan om gecomprimeerd en eenvoudig uit te drukken wat hij voelde. Het verklaart ook zijn voorkeur voor deze Japanse versvorm.

Verloren duinen
een kindertijd ver in zee
en zo verdwenen

Eerbetoon
De ruimte ontbreekt hier natuurlijk om uitgebreid in te gaan op het werk van Van Schagen, die overigens ook grafisch kunstenaar was. Toch hoop ik dat je interesse is gewekt. Deze ‘vergeten’ Zeeuwse dichter, wiens werk gelukkig toegankelijk wordt bewaard in de collectie van de Zeeuwse Bibliotheek, is het waard om als Zeeuwse literaire coryfee te worden opgetekend. De haiku op de Markt zijn in ieder geval een mooie blijvende herinnering. Hulde aan het project Sprekende Gevels!

Helaas staan de bovenstaande, puntige gedichtjes niet op de gevel van mijn huis…

Anya Marinissen,
Webdredacteur www.literatuurinzeeland.nl

Naschrift: Eind september is intussen het twaalfde gevelgedicht geplaatst op  een muur van Singelstraat 70: Mare Nostrum van Henri Looymans, de huidige stadsdichter van Middelburg. Eind oktober werden daar aan toegevoegd op een muur van Seisstraat 1 een gedicht van Juul Kortekaas en een gedicht van P.C. Hooft-prijs winnaar Hans Verhagen op een muur van Kromme Weele 26.