Archief van categorie ‘Bibliotheken’

In memoriam Wim Brands

woensdag, 6 april 2016

Maandagavond, vlak voordat ik ging slapen, bereikte me via het late NOS-journaal het droevige bericht dat dichter, programmamaker en journalist Wim Brands in zijn woonplaats Amsterdam is overleden. Hij had al een paar weken eerder zijn televisietaken neergelegd. Karin de Bok, hoofdredacteur VPRO televisie, waarvoor hij al elf jaar het programma Brands met Boeken maakte, meldde: “Wim kampte sinds kort met een depressie, die hem totaal onverwacht naar een zelfgekozen einde dreef”.

Wim_Brands-1

Essentie
Ik werd er verdrietig van. Als literatuurliefhebber ga ik hem vreselijk missen, ik keek wekelijks op zondagmorgen naar zijn boekenprogramma en genoot ervan. Wat een respect voor boek en auteur, wat een warme liefde voor het vak. Steeds mild en constructief, altijd op zoek naar verheldering. Hij wist dat de potentiële lezer daar behoefte aan had. Ruim tijd makend om de diepgaande essentie van een boek gezegd te krijgen.

Poëzie
Brands was al sinds de jaren tachtig verbonden aan de VPRO en maakte er vele radio-uitzendingen over literatuur en filosofie. Samen met Wim Noordhoek richtte hij het programma De Avonden op. Op Radio 1 maakte hij lange tijd het wekelijkse interviewprogramma Brands met Boeken, dat vanaf 2005 op televisie werd uitgezonden.
Brands begon zijn journalistieke loopbaan bij het Leidsch Dagblad en was behalve omroepman ook dichter. Al toen hij 19 jaar was, werd er werk van hem gepubliceerd door K.L. Poll van Hollands Maandblad. Zijn laatste, prachtige bundel ’s Middags zwem ik in de Noordzee, kwam uit in 2014.

s-middags-zwem-ik-in-de-noordzee

Ode aan Vlissingen in Zeeuws Tijdschrift
Afgelopen jaar was hij nog in Vlissingen. Tijdens Film by the Sea interviewde hij prominente schrijvers in een literair café. En hij schreef nog een artikel, misschien zijn laatste, in het themanummer ‘Vlissingen 700’ van het Zeeuws Tijdschrift, dat onlangs verscheen. Ode aan Vlissingen; het licht van voor de schepping heet dat artikel (pagina 54). Toen ik het bericht van Brands dood hoorde, moest ik er meteen aan denken. Ik las het opnieuw en verwonderde me. De tekst lijkt wel een vooraf aangekondigde dood.

Het licht van voor de schepping
Brands beschrijft onder andere hoe de filosoof Elders ooit een monnik sprak met wie hij samen naar de overweldigende sterrenhemel keek. Ze hadden het over het licht dat zich maar moeilijk liet beschrijven. “Misschien”, zei de monnik, “is dit wel het licht dat je ziet als je sterft. Zo mooi was het licht wel”. “Wat bedoel je?”, vroeg Elders. En toen zei de monnik: “als je sterft zie je het licht van voor de schepping”. Het artikel eindigt zo:

Nu (…) weet ik waarom ik sinds die ochtend nog vaak terug wil
naar Vlissingen: om dat schip nog een keer te
zien wegvaren, in dat westelijk zonlicht aan scherven,
schitterend gebroken op Vlissingens rede. Terwijl ik
(…) weet dat het tevergeefs is want het is van een lieflijkheid die wij
niet bereiken kunnen.
Maar ik heb het gezien, op een ochtend in september,
in Vlissingen:
het licht van voor de schepping.

Aan Paul van der Velde, hoofdredacteur van het Zeeuws Tijdschrift, heb ik toestemming gevraagd om het artikel van Brands te mogen publiceren in dit blog. Dat vond hij gelukkig goed. En zo kan ik het delen met jullie, de lezers van dit blog. Het licht van voor de schepping… Laten we hopen dat Wim Brands het nu opnieuw heeft gezien.

Anya Marinissen

Neue Ausgabe sämmtlicher Werke

maandag, 21 maart 2016

De muziekafdeling van ZB| Planbureau en Bibliotheek van Zeeland is in het bezit van zeer kostbare series, genaamd Neue Ausgabe sämmtlicher Werke. ZB bezit de uitgaven van  Johann Sebastian Bach, Georg Friedrich Händel, Wolfgang Amadeus Mozart en Franz Schubert.

De series bevatten de volledige uitgaven van deze componisten en zijn gepubliceerd door de uitgeverij Bärenreiter. Een aantal delen is uitgebreid met de uitgave van Kritische Berichte. Het zijn historisch-kritische wetenschappelijke edities en zeer betrouwbaar voor zowel wetenschappers als voor performers.

IMG_4089 (2)

De boeken zijn belangrijke bronnen  voor muziekstudenten en docenten, musicologen en uitvoerende musici. De Bach-serie staat sinds jaren in de open opstelling in een speciale ‘Bach-kast’ terwijl de Gesammtausgaben van de andere componisten tot op heden in het magazijn geplaatst werden.

Echter de ervaring heeft ons geleerd dat ‘muziekmensen’ niet vaak zoeken via de catalogus en dat daarom de boeken die in het magazijn geplaatst waren, nauwelijks geraadpleegd werden. Bovendien is het zonde om zulke prachtige exemplaren in het magazijn weg te stoppen.

Mozart

Eén van de onderdelen van het ZB beleid is om de samenwerking met UCR te intensiveren. Hieronder bevinden zich ook musicologiestudenten die zeker baat kunnen hebben bij het gebruik van de Gesammtausgaben.

Neue Ausgabe handel

Het idee is ontstaan een projectje op te starten om de boeken te kunnen plaatsen op de muziekafdeling zodat ze voor het publiek direct zichtbaar zijn. Op de muziekafdeling is vervolgens ruimte gemaakt voor deze series.

Neue Ausgabe Mozart

Mijn collega’s van de catalogusafdeling zijn voortvarend aan de slag gegaan met het omwerken van de boeken. Inmiddels zijn de Gesammtausgaben van Mozart en Händel omgewerkt en geplaatst op de muziekafdeling. De Schubertcollectie zal binnenkort volgen. Ik hoop dat onze verwachting waargemaakt wordt en dat deze collecties meer gebruikt gaan worden.

Rea Bensch,

Domeinspecialist muziek

 

Toekomst en bibliotheekscenario’s

dinsdag, 2 februari 2016

Veel openbare bibliotheken worden uitgedaagd om zich opnieuw in de samenleving te positioneren. Een duurzame verankering is geen gemakkelijke opgave omwille van de snel veranderende sociale, politieke en technologische veranderingen. De vraag ‘waar moet het heen met de bibliotheek’ is dan ook logisch.

WCS_extreme_covers2.indd

In 2014 publiceerde de Koninklijke Bibliotheek vier mogelijke scenario’s voor de ontwikkeling van de bibliotheek in 2025. Met deze scenario’s wordt de rol van bibliotheek in de samenleving opnieuw gedefinieerd. In alle deze scenario’s spelen overheid en private en andere publieke partijen een rol.

Het eerste scenario is transformatie. In dit scenario financiert de overheid de bibliotheek weliswaar maar neemt de concurrentie van private partijen toe. In enkele Nederlandse gemeenten zoals Buren en Waterland wordt de bibliotheekvoorziening privaat geëxploiteerd, aangezien de lokale overheden deze dienstverlening hebben uitbesteed aan een commercieel bedrijf. Een niet gering probleem  in deze specifieke gevallen is  dat dergelijke bibliotheekvoorzieningen geen deel uitmaken van het  landelijk bibliotheekstelsel en er dus geen interbibliothecair leenverkeer met de rest van Nederland mogelijk is.

In het tweede  scenario -evolutie- blijft de overheid  subsidiëren en zijn er geen andere concurrenten. In dit scenario is geen sprake van een snelle ontwikkelingen of radicale wijzigingen. De vraag is of bibliotheken op deze wijze  voldoende snel kunnen anticiperen op maatschappelijke  ontwikkelingen. Het derde scenario is het integratie-scenario. De functies van de bibliotheek worden geïntegreerd met die van een andere organisatie. De nieuwe organisatie krijgt een multifunctioneel karakter. De ontwikkeling in Middelburg door de integratie van de eerdere Stichting Scoop en de Zeeuwse Bibliotheek  is hiervan een goed voorbeeld.

In het vierde scenario houdt de openbare bibliotheek op te bestaan. Dit is de zogenaamde sterfhuisconstructie, waarbij financiële ondersteuning van bibliotheken door de overheid wordt beëindigd. Meerdere functies van de bibliotheek komen te vervallen en andere partijen zorgen voor nieuwe (goede?) alternatieven. Daarnaast kunnen burgers hun informatie uit andere bronnen halen. De landelijke overheid werkt daar aan mee.

De Koninklijke Bibliotheek  introduceerde per 1 januari  j.l. het afzonderlijke digitale lidmaatschap speciaal bedoeld voor de steeds grotere groep lezers die geïnteresseerd is in het lezen van e-books. Het tarief van €42  is aan de relatief hoge kant en het praktische probleem blijft dat verschillende tarieven voor het lenen van fysieke en digitale boeken langs elkaar blijven bestaan. Er wordt door de branche echter gewerkt aan een harmonisatie. Het is even afwachten hoe dit zich ontwikkelt.

openingstijden bibliotheek

De vraag is interessant in hoeverre een bibliotheek die volledig steunt op private middelen succesvol kan zijn. In de 18e eeuw bestonden al winkelbibliotheken, gedreven door boekhandelaren die boeken gingen uitlenen als nevenactiviteit. Het doel was geld verdienen en het uitlenen zelf had verder geen ideële achtergrond. De Groningense boekverkoper E. Artel rekende in 1841 f 5,50 voor een lidmaatschap van een jaar. Precieze aantallen van winkelbibliotheken zijn niet bekend. Alleen al in Amsterdam bestonden kort na de oorlog nog ruim 100 winkelbibliotheken, maar deze verdwenen daarna snel.

In Engeland is de London Library  een voorbeeld van een goed functionerende, geoutilleerde bibliotheek zonder overheidssteun. Deze wetenschappelijke bibliotheek bestaat reeds sinds 1841 en beschikt intussen over een collectie van 1.000.000 titels. De leden kunnen tevens een ruime digitale collectie raadplegen.

london-library

De instandhouding van de London Library gaat gepaard met hoge kosten en de prijs van een individueel lidmaatschap bedraagt daarom 495 Pond per jaar (ca. € 655). Hoe het ook zij, blijkbaar is de tariefstelling geen belemmering voor het functioneren van de bibliotheek. Nieuwsgiering: je kunt een hier kijkje nemen in de London Library. De vraag is vervolgens: kan iets dergelijks ook in Nederland? Wellicht wil een durfkapitalist wel investeren…

Cees de Blaaij, vakreferent

De VoorleesExpress en Wilgenhof

maandag, 1 februari 2016

Het was 15 oktober 2015 toen we tijdens de Kinderboekenweek een inloopochtend hielden voor geïnteresseerde ouders. Njonkie Pattinama vertelde enthousiast over de VoorleesExpress, waarbij iemand aan huis komt om voor te lezen. 

voorleesexpress

Waarom de VoorleesExpress en hoe werkt het?

De VoorleesExpress stimuleert de taalontwikkeling van kinderen en verrijkt de taalomgeving thuis. De VoorleesExpress stelt ouders in staat om de taalontwikkeling van hun kinderen te stimuleren – op hun eigen manier. Twintig weken lang komt een vrijwillige voorlezer thuis bij een gezin met kinderen van 2 tot en met 8 jaar. Het gaat hierbij om kinderen die moeite hebben met de Nederlandse taal en opgroeien in een taalarme thuisomgeving. De vrijwilliger introduceert het voorleesritueel bij het gezin. De ouders krijgen handvatten om het voorlezen zelf over te nemen en boeken een blijvende plek te geven in het dagelijks leven.

Daarnaast versterken we het partnerschap tussen school en ouders. Zo nemen ouders en school samen de verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van kinderen, waarbij ze elkaar ondersteunen én versterken.

Maar de VoorleesExpress is er ook voor kinderen waarbij het om welke reden dan ook, niet altijd lukt om aan voor te lezen.

Enkele ouders en kinderen die nu genieten van de Voorleesexpress willen hun ervaringen met u delen:

De moeder van Sam uit groep 4 vertelt:

‘Ik heb mij opgegeven voor de VoorleesExpress Walcheren na de informatieochtend met  Njonkie. Hij sprak hier heel enthousiast over. Omdat Sam achter liep met lezen op school en lezen ook helemaal niet leuk vond, hebben wij ons aangemeld. Door hier aan deel te nemen, vertelde Njonkie, zouden we Sam plezier in lezen kunnen geven en bovendien zijn woordenschat vergroten. Nadat Njonkie en ik de aanmeldingsprocedure hadden doorlopen, is hij op zoek gegaan naar een geschikte voorlezer. José is bij ons thuis kennis komen maken, met Sam en mij. Sam vond het best spannend omdat zij iedere woensdagmiddag speciaal voor hem een uurtje langskomt. We lezen met zijn drieën voor aan elkaar. Sam ervaart het als heel leuk en gezellig. (Hij leest nu ook zijn Donald Duck zelf!) Ook doet ze tussendoor het spelletje ‘tik tak boem’ om even te bewegen, zodat het niet alleen lezen is. Sam vindt lezen nu gezellig en ook leuk.’

Esther

jose-sam-esther

José, Sam en Esther

De moeder van Eden uit groep 3:

‘Op donderdag om 18:00 uur zet Eden de televisie alvast uit, want…. de voorleesjuf komt! Hoa-an is een student van de HZ, die elke week een uurtje met Eden komt lezen. We beginnen met een kopje thee en dan laat ik de dames alleen, zodat ze hun eigen voorleesbubbel kunnen creëren. Eden geniet erg van dit uurtje speciaal voor haar en krijgt de juf altijd zo ver om ook nog een spelletje met haar te doen!’

Laura

eden-hoa-an

Eden en Hoa-an

Heeft u ook belangstelling voor de VoorleesExpress?

Aanmelden kan altijd.

Wij helpen u graag op weg!

 

Projectleider: Njonkie Pattinama

06 55737571 / 0118 422132

walcheren@voorleesexpress.nl

 

Zeeuwse boeken in CTV Cultuur en de samenwerking met ZB

donderdag, 21 januari 2016

Al een aantal jaren, eigenlijk al sinds de financiële crisis die begon in 2008, zit het onderwerp kunst en cultuur in Nederland in het verdomhoekje. Rijk, provincies en gemeenten grepen in met grote bezuinigingen op culturele instellingen en activiteiten, van bibliotheken tot musea, van toneel- en dansgezelschappen tot theaters en orkesten. Subsidies werden teruggeschroefd of zelfs helemaal niet meer verstrekt. Sponsors deden en doen het zuiniger aan vanwege de economische malaise.

Begrijpen en spiegelen
Het belang van kunst en cultuur, de betrokkenheid daarbij en een actieve deelname eraan is duidelijk. Actieve kunstbeoefening die ondersteunt bij de individuele ontwikkeling van jong en oud, zoals dit met dans, muziek, toneel, beeldende kunst, film en literatuur aan de orde is. Het belang van kunsteducatie en kunstbeoefening voor de samenleving, voor de bijdragen die dit levert aan sociale samenhang, leefbaarheid in buurten en wijken, creatieve economie en vestigingsklimaat. Maar ook aan de mogelijkheid om een ingewikkelde samenleving als de onze te kunnen begrijpen en spiegelen.

CTV-cultuur-logo

Cultuurprogramma bij CTV Zeeland
Aandacht voor kunst en cultuur in de media is eveneens teruggelopen. Omdat er minder wordt georganiseerd, maar ook omdat deze aandacht bij veel media (gedeeltelijk) is wegbezuinigd. Des te verrassender is het dat de Zeeuwse omroep CTV Zeeland, die uitzendt vanuit de studio’s in het CineCity-complex in Vlissingen, in november begon met een wekelijks cultuurprogramma op de dinsdagavond.

Verbazend
Cultuur in Zeeland… als je de uitzendingen volgt ben je verbaasd over de hoeveelheid activiteiten en initiatieven die er toch nog in onze dunbevolkte provincie spelen. Op het gebied van beeldende kunst, toneel, muziek en film, maar ook op boekengebied. Zeeland is een provincie waar heel veel wordt geschreven en uitgegeven. En als er geen uitgever voor te vinden is, dan maar in eigen beheer. Fictie, poëzie en non-fictie. Toeristische uitgaven, maar ook heel veel goed gedocumenteerde Zeeuwse geschiedenis, geschreven door historici. Van VOC tot Wereldoorlog I en II, van literaire brieven en (jeugd)romans tot prachtige, landelijk gewaardeerde gedichtenbundels.

Intensieve samenwerking met ZB
Tussen CTV Zeeland en ZB is voor dit programma een inspirerende samenwerking ontstaan. De presentatie van CTV Cultuur is in handen van mijn ZB collega Ron Lubbersen. Hij neemt interviews af met theater- en filmmakers, kunstenaars, schrijvers en dichters. Bovendien praat hij de programmaonderdelen vaardig aan elkaar.

ctv cultuur

Filmpjes met boekbesprekingen

Zoals gezegd: wekelijks is er een interview met een Zeeuwse schrijver of dichter over zijn of haar nieuwste boek. Vooraf aan deze interviews wordt telkens een filmpje getoond, door ZB collega’s gemaakt en met een boekbespreking door ondergetekende. Erg leuk om voor te bereiden en op te nemen. Er is al een grote verscheidenheid aan thema’s en onderwerpen langsgekomen. Bijvoorbeeld John Brosens met zijn spannende jeugdboek Bloedbroeder 1618 en het winnende boek van de Zeeuwse Boekenprijs 2015 De man die haast had van Jan Vantoortelboom. Ook Beveland, hart van Zeeland!, met interessante bijdragen van zeventien bekende Bevelanders die hun mooiste of dierbaarste plekje delen, werd besproken. Inmiddels zijn er al tien uitzendingen geweest en er komen er nog veertien. In de planning zit in ieder geval Wim Hofman, die dit jaar 75 wordt, en het leuke boekje Mensen kijken van Wim Phaff.

bloedbroeder1618bevelandmandiehaasthad

Kijken op dinsdagavond!
Bekijk eens zo’n uitzending en word ook verrast door de grote hoeveelheid culturele activiteiten en uitingen die in Zeeland plaatsvinden. Vaak tegen de klippen op neergezet en ontwikkeld, zonder overheidssteun, net als de CTV-uitzending zelf. Maar wel gemaakt door bevlogen mensen met passie voor kunst en cultuur. Zonder hen zou onze samenleving een stuk saaier en eenduidiger zijn.

CTV Cultuur is elke dinsdagavond te zien vanaf 18.15 uur op het digitale kanaal 11. De uitzending wordt elk uur herhaald en is ook terug te bekijken op CTV Uitzending Gemist.

Anya Marinissen,

Bibliothecaris ZB

Training interactief voorlezen

donderdag, 29 oktober 2015

Voor de derde keer op rij organiseerde de VoorleesExpress Walcheren de training interactief voorlezen voor een nieuwe lichting (vrijwillige) voorlezers. Alle dertig voorlezers in spé waren op hun vrije zaterdag, én voor velen ook de eerste dag van de herfstvakantie, voor deze training naar de bibliotheek gekomen, waaruit maar weer blijkt hoe serieus ze hun vrijwillige voorleestaak opvatten! Natuurlijk hebben we het eerst over het belang van (voor)lezen gehad, en dat (voor)lezen heel belangrijk is, en tegelijk ook nog eens heel erg plezierig is, werd vanzelfsprekend door allen onderschreven, anders zat men er immers niet.

mensen volgen de cursus interactief voorlezen

Dat je ’t liefst al vanaf babyleeftijd kunt beginnen met boekjes “voorlezen” En dan gaat het er uiteraard niet om zo’n boekje van begin tot eind voor te lezen, dat moge duidelijk zijn, het is gewoon iets waarmee je samen met het kindje plezier beleeft, je vertelt erbij, en je zegt wat het doet “ja, dat vind jij leuk he, om het boek op de grond te gooien”, of als het kind toevallig bij de bladzijde met daarop het eendje komt, zeg je “kwak, kwak, eendje”, en zing je uit volle borst “alle eendjes zwemmen in het water” en negen van de tien keer zal het kind daarop reageren door z’n hoofdje naar je toe te draaien, zo van, hee, das leuk, dat heb ik meer gehoord (want dat liedje zingt de juf bij de crèche ook). De klanken, ritme en rijm van de woorden vinden jonge kinderen leuk om te horen.

En heel belangrijk, vanaf jonge leeftijd ben je bezig met het opbouwen van een voorleesroutine, een goede dagelijkse gewoonte met het omgaan met boeken, belangrijk voor de taal- en spraakontwikkeling van kinderen. Het leidt ook tot een sterkere leesmotivatie (de wil om te (leren) lezen). Juist in boeken komen allerlei woorden voor, die het kind in de dagelijkse spreektaal niet zo vaak zal horen. Wist je dat kinderen door 15 minuten per dag te lezen (voorgelezen te worden) zoveel woorden lezen/horen (1 miljoen per jaar) dat ze uiteindelijk 1000 nieuwe woorden per jaar erbij leren!

Bij de training ligt de focus op het interactief voorlezen, dat is iets anders dan een boek er doorheen jassen. De kunst van interactief voorlezen is om dat zo te doen dat kinderen oplossingsgericht gaan na- en meedenken over wat er gebeurt in het verhaal, dat ze onder woorden brengen wat ze beleven bij het verhaal en wat ze kennen uit eigen ervaring.
Daar zijn een aantal tips en trucs voor, bijv. het stellen van open vragen, waarop je als kind dan vrijelijk kan reageren, mits je natuurlijk al over redelijk wat actieve taal beschikt.
Maar ook heel jonge kinderen, die nog in twee-woord-zinnen praten, of kinderen met een andere moedertaal, die nog te weinig Nederlandse woorden/taal tot hun beschikking hebben, kun je betrekken bij het verhaal d.m.v. aanwijsvragen en ja/nee vragen te stellen of adequaat te reageren op hun lichaamstaal: “ja, Muis poetst ook zijn tanden, net als jij, he. Laat maar eens zien, hoe jij dat doet” (of, pak je tandenborstel maar eens, en andere voorwerpen uit het boek).

Door daarnaast ook met de kinderen naar de voorkant van het boek te kijken, de titel van het boek voor te lezen en hen vervolgens te laten voorspellen waar het boek over zal gaan, en door hardop denkend voor te doen hoe je oplossingen bedenkt voor “het probleem” in het verhaal bereid je hen op een speelse manier voor op begrijpend lezen in de basisschool (het toekennen van betekenis aan geschreven taal), een vaardigheid die ze ook in hun latere leven goed moeten beheersen (denk aan allerlei overheidsinformatie, die we als volwassene voorgeschoteld krijgen).

cursussituatie waarbij een prentenboek wordt voorgelezen aan de cursisten

Het zal duidelijk zijn dat je juist met interactief voorlezen aan (jonge) kinderen nog meer effect bereikt op het gebied van onder meer de taalvaardigheid en woordenschat. Ook onderzoek toont deze effectiviteit aan, en dan met name door het dagelijkse voorlezen. Daarom hechten wij bij de VoorleesExpress veel waarde aan het model staan voor de ouders van het voorleeskind (er wordt twintig keer voorgelezen), want we streven ernaar dat de ouders gaandeweg het stokje overnemen (of een ouder broertje of zusje). Met z’n allen zorgen we ervoor dat we van die kleintjes grote lezers maken, waar zij heel hun leven profijt van zullen hebben!

Gastblogger Leni Beijer, Bibliotheek Vlissingen.
De training vond plaats op zaterdag 24 oktober 2015 in ZB.

Meer informatie over

Branding Europe: een Zeeuwse Meet Up

donderdag, 24 september 2015

De aantrekkingskracht van het IS-kalifaat op jonge moslims, de sterke PR-machine van het Kremlin en de onstuitbare stroom migranten aan de poorten: Europa voelt aan alle kanten de hete adem van dreiging in de nek. Het wordt steeds noodzakelijker om het bestaansrecht van Europa helder te formuleren en er is dringend behoefte aan een duidelijk en emotioneel verhaal over wat wij zijn en wat dat ons waard is.

Dit uiterst actuele en tevens precaire onderwerp wordt op 13 oktober onder leiding van Bart Krull uitvoerig bediscussieerd in een volgepakt Pakhuis de Zwijger in Amsterdam. Hoogleraar Maurits Berger zal onder andere een van de gasten in het programma zijn.

Pakhuis de Zwijger

Pakhuis de Zwijger

Al ruim 13 jaar zet VPRO Tegenlicht, het informatieve programma waarin nieuwe ideeen en trends worden onderzocht binnen de wereld van politiek, economie, sociologie en wetenschap, aan tot discussie. Zowel in de media, de laatste jaren in Pakhuis de Zwijger en ook thuis in de huiskamers.

Reden te meer voor de VPRO om een format te bedenken die de geïnteresseerde kijker in de gelegenheid stelt om actief mee te discussiëren en zo werd in het najaar van 2013 de lokale Tegenlicht Meet up geboren. In het kort komt het er op neer dat de fans van het programma zelf bijeenkomsten organiseren in het hele land. Van Hornhuizen via Zwolle en Amersfoort tot Leeuwarden. In buurthuizen, universiteiten, poppodia en theaters. En soms ook in bibliotheken.

logo tegenlicht meet up

tegenlicht meet up

ZB organiseert namelijk in samenwerking met Europe Direct Middelburg op dinsdagavond 13 oktober 2015 om 19.30 uur de tweede lokale Tegenlicht Meet Up ZLD. Naar aanleiding van de uitzending op 11 oktober NPO 2, zal het onderwerp ‘Branding Europe’ verder worden uitgediept.

Europe direct

Europe direct

Hou je van debatteren, wil je je kijk op de wereld delen met je medeburgers, of behoor je gewoon tot de schare fans van Tegenlicht: eenieder die graag wil mee wil praten en denken over de toekomst van Europa is van harte welkom.

  • 13 oktober 2015
  • 19.30 uur
  • Foyer ZB, Kousteensedijk 7 in Middelburg
  • Gratis toegang
  • #meetupzld

Janette Zuydweg,

Europe Direct Middelburg

 

 

 

 

 

Over minibiebs, leeskastjes en little free libraries

maandag, 17 augustus 2015

Vlissingen heeft al twee jaar een kleine gratis bibliotheek, in Meliskerke is vorige maand een minibieb geopend en in Middelburg-Zuid zijn drie leeskastjes in gebruik genomen.
Kleine gratis bibliotheken, leeskastjes en minibiebs: drie namen voor hetzelfde verschijnsel: een kastje aan een gevel van een huis of op een paal in een tuin waar mensen, 24 uur per dag, onder het motto ‘haal een boek, breng een boek’ gratis boeken kunnen lenen, ruilen, en achterlaten. Voor het gemak gebruik ik hier de term minibieb.

Little free library
Het systeem van gratis boeken ruilen is niet nieuw. In hotels, vakantiewoningen en op campings zijn vaak kastjes of planken met ruilboeken te vinden. Eén van mijn collega’s trof een kist met ruilboeken aan bij de plaatselijke boulanger in een Frans dorp. Ook zijn er zwerf– en kinderzwerfboeken. Het fenomeen minibieb in zijn huidige vorm is echter overgewaaid uit de Verenigde Staten, waar de little free library sinds 2009 bestaat.

Waarom beginnen mensen een minibieb?
Op www.minibieb.nl lees ik: ‘Minibieb werkt vanuit het idee dat je de samenleving met elkaar leuker kunt maken.’ De initiatiefneemsters van de minibieb in Meliskerke vertellen dat ze het lezen van papieren boeken willen bevorderen omdat ze zelf een grote liefde hebben voor het papieren boek. Zij delen de boeken die ze hebben gelezen liever met anderen dan dat zij ze op een plank stof laten vergaren. Anderen noemen de sluiting van (wijk)bibliotheken en boekhandels als reden.

Leeskastje Matthiasstraat Middelburg

Dat mag dan zo zijn, maar waarom zijn er dan minibiebs geopend in Meliskerke, Middelburg en Vlissingen? De plaatsen beschikken alle drie over een boekhandel (De Boekenmolen, De Drvkkery en ’t Spui). De bibliobus stopt in Meliskerke, Vlissingen heeft een bibliotheek met meerdere vestigingen en Middelburg heeft de Zeeuwse Bibliotheek plus de Biblioservicebus die elke vrijdagmiddag in drie wijken (waaronder de wijk met de leeskastjes!) staat. Met de boekvoorziening zit het daar dus wel snor.
Blijkbaar spreekt vooral de mogelijkheid om gratis veel boeken te kunnen lenen aan, en past de minibieb bij de deeleconomie die in opkomst is en bij burgerparticipatie.

De minibieb en de openbare bibliotheek
Sluiting van boekhandels en (wijk)bibliotheken worden genoemd als aanleidingen voor het starten van minibiebs. Die minibiebs kunnen echter nooit de plaats van een openbare bibliotheek innemen omdat ze afhankelijk zijn van wat gebruikers achterlaten: de zwakte van de minibiebs zit hem in de kwaliteit van het aanbod. Gelukkig pretenderen minibiebhouders niet dat zij een alternatief voor de openbare bibliotheek willen zijn.

Leeskastje Amnestylaan Middelburg

Tijdens mijn fietsrondje langs de Middelburgse leeskastjes trof ik naast een goed uitziende Inferno van Dan Brown, en Eten bidden en beminnen van Elizabeth Gilbert veel oude, versleten exemplaren en afgeschreven bibliotheekboeken aan. Dat vind ik jammer. Delen van boeken is één ding, maar je doet niet aan leesbevordering met oude –excusez le mot- meuk. De bibliotheek schrijft die boeken niet voor niets af. Dus minibiebhouders: kijk kritisch naar de inhoud van je kastje, en minibiebgebruikers: gebruik de minibieb niet als dumpplek voor oude boeken. Tot zover de boeken voor volwassenen.

Kinderboeken
Over naar de kinderboeken. Van dit plaatje op Twitter (van een minibieb ergens in Nederland) word ik heel verdrietig:

Twitter plaatje minibieb

De kinderboeken in het leeskastje op Kinderboerderij de Klepperhoeve (tevens Kinderzwerfboek-station) zagen er niet aantrekkelijk uit, in het leeskastje in de Matthiasstraat stonden afgeschreven bibliotheekboeken. Dat had Prinses Laurentien vast niet voor ogen toen ze het startsein gaf voor de actie Kinderzwerfboek.

Leeskastje kinderboerderij

Beste mensen, kinderen hebben recht op mooie boeken, en wil of kun je die niet kopen kom dan met je kind naar de openbare bibliotheek. Kinderen en jongeren tot 18 jaar kunnen gratis lid worden van de bieb, er lopen deskundige medewerkers rond die uw kind aan het juiste boek kunnen helpen. Het is namelijk één van onze –door de overheid vastgestelde- kerntaken om voor hen ‘een doorlopende leeslijn en een daarop aansluitende collectie’ te bieden. (De Bibliotheek van de toekomst).

Tot slot:
1. Beste wethouders en andere politici: lees het gedeelte over de vijf kerntaken in het document ‘De bibliotheek van de toekomst’ nog eens goed door. U zult beseffen dat de aanwezigheid van minibiebs in uw gemeente geen aanleiding kan zijn om te bezuinigen op de openbare bibliotheek in uw gemeente.

2. De minibieb is een willekeurige verzameling met boeken, daar is niks mis mee, misschien vind je er een leuk boek. Voor deskundig advies en een door professionals samengestelde collectie ga je naar de ‘maxibieb’, oftewel de openbare bibliotheek.

Henk Kosters
Afdeling Dienstverlening